Bakı

Azerbaijan / Baki / Baku /

şəhər, dövlət / əyalət / regionun paytaxtı, görünməz, first-level administrative division (en), ölkənin paytaxtı

Bakı — Azərbaycan Respublikasının paytaxtı, Qafqaz bölgəsində ən böyük ticarət, mədəniyyət və elm mərkəzi, Xəzər dənizində ən böyük liman. Şəhərin ərazi dairəsinin sahəsi – 2 130 km²-dir . Bakı Abşeron yarımadasının cənub sahilində yerləşir. Şəhər öz gədimliyinə, ərazisinin böyüklüyünə və əhalisinin sayına görə Şərqin ən iri şəhərlərindən biridir. Əhalisinin sayı 2.500.000-dən çoxdur. 1918-ci ildən respublika tabeli şəhərdir. Şəhər 12 inzibati rayona və 48 kənd, qəsəbəyə bölünüb. Şirvanşahlar saray kompleksi, İçəri şəhər və Qız qalası 2000-ci ildə UNESCO-nun Ümumdünya irsi siyahısına daxil edilmişdirlər.

Abşeron yarımadası ərazisində tapılmış arxeoloji materiallar buranın qədim yaşayış məskəni olduğunu sübut edir. Pirallahı, Zığ gölü ətrafı, Şüvəlan, Mərdəkan, Binəqədi, Əmircan və s. yerlərdə e.ə. III-I minilliklərə aid arxeoloji abidələr tapılmışdır. Tarixən Bakı Şərqin iri şəhərlərindən olub. Şəhər iqtisadiyyatında neft və duz istehsalı əsas yer tutub. Bakıya Xəzər, Slavyan, Bizans, Çin, İraq, Suriya, Genuya, Venesiya, İran, Hindistan tacirləri gəlib. Bakıdan İran, İraq və s. ölkələrə neft ixrac olunub. Bakı X əsrdən liman şəhəri kimi məşhur idi. XI əsrin sonu, XIII əsrin əvvəllərində Bakı tərəqqi dövrü keçirirdi. 1191-ci ildə Qızıl Arslan Şamaxını tutduqda şirvanşah I Axsitan müvəqqəti olaraq paytaxtı Bakıya köçürmüşdü. Şirvanşahlar şəhərin möhkəmləndirilməsinə xüsusi diqqət verirdilər. XII əsrdə Bakı ikicərgəli qala divarı və xəndəklə əhatə olundu.

Şəhərin tərkibində 12 rayon mövcuddur: Binəqədi, Qaradağ, Xətai, Xəzər, Nərimanov, Nəsimi, Nizami, Səbail, Sabunçu, Suraxanı, Yasamal və Pirallahı

Bakıda mikrorayonlar 1960-cı illərin əvvəlindən etibarən tikilməyə başlanıldı.Yeni mikrorayonların tikilməsi ilə ərazidə nəqliyyat infrastrukturuda yaranmağa başlamışdır.Belə ki,ilk əvvəllər yalnız avtobuslarla yeni tikilmıiş yaşayış sahələrinə çatmaq olurdusa 1980-ci illərin əvvəlində Memar Əcəmi və 20 yanvar metro stansiyalarının istifadəyə verilməsi ilə nəqliyyatın vəziyyəti daha da yaxşılaşdı və mikrorayonlar uzaq bir şəhərətrafı ərazi statusunu itirməyə başladı. Mikrorayonlar getdikçə şəhər mərkəzi ilə müqayisədə bir sıra üstünlüklər əldə etməyə başladı. Ən əsası bu ərazilərdə yaşıllıq sahələrinin mərkəzi ərazilərə nisbətən qat-qat çox olması,havanın təmiz olması,bütün yaşayış evlərinin ciddi plan əsasında sıralanması,nizamlılıq bu kimi üstünlüklər insanları mikrorayonlara olan marağını cəlb etdi və yeni evlər surətlə məskunlaşmağa başladı. Bakının 9 mikrorayonu vardır.

Bakıya aid videolar: