ROODBALL روستای رودبال

 village  Add category

روستاي رودبال در دهستان همايجان، بخش همايجان در شهرستان سپيدان و در 52 درجه طول جغرافيايي و 30 درجه و 5 ثانيه عرض جغرافيايي قرار گرفته است. به علت در اختيار نبودن منابع مکتوب در رابطه با پيشينه تاريخي و زمينه پيدايش روستاي رودبال مشاور به گفتگو با ساکنان پرداخته که بر اين اساس علت نامگذاري روستا به اين نام مجاورت روستاي رودبال با رودخانه مي باشد و رودبال به مفهوم کنار رودخانه است. تاريخ سکونت در اين روستا به 200 تا 300 سال قبل بر مي گردد. روستاي رودبال در حوزه دهپاگاه، مجموعه دهپاگاه، منظومه اردکان در زير ناحيه سپيدان قرار گرفته است.

توپوگرافي روستای رودبال:

ارتفاعات ناحيه شيراز منطبق بر واحد شکل شناختي زاگرس است که در پهنه مطالعاتي اين واحد به دو زير واحد زاگرس بلند و زاگرس چين خورده تقسيم مي شود. بخش هاي شمالي ناحيه و از جمله روستاي رودبال در محدوده زاگرس بلند قرار گرفته است. از خصوصيات اين منطقه کوهستان هاي بلند و دشت هاي باز مي باشد. روند و امتداد کوهستان هاي ناحيه به تبعيت از روند و امتداد کوهستان هاي زاگرس شمال غربي ـ جنوب شرقي است که با دارا بودن تاقديس ها و ناوديس ها و زمين هاي فرو افتاده زمين ساختي، دشت هاي ميان کوهي متعددي را تشکيل داده اند. روستا از سمت غرب به دره و سپس به رودخانه منتهي مي شود. ضمن اينکه شيب روستا شرقي ـ غربي است و دفع آب هاي سطحي به تبعيت از شيب صورت مي گيرد.

بر اساس نقشه اقليم طرح ناحيه شيراز روستاي رودبال داراي اقليم مرطوب بوده و متأثر از اقليم شهر سپيدان مي باشد.
پوشش گياهي و جانوري:

پوشش گياهي روستا به علت توسعه کشاورزي و چراي بي رويه دام از حالت طبيعي خارج شده و به صورت تابعي از فعاليت هاي انساني درآمده است. به طوري که باغات پراکنده در سطح روستا و محصولات کشاورزي نظير گندم، يونجه، و . . . پوشش گياهي غالب روستا را تشکيل مي دهند. پوشش گياهي در نقاط پيراموني روستا علاوه بر پوشش گياهي محصولات کشاورزي از درختاني نظير ارژن، بنه، بادام، شن، تمشک، کنگر و جاشير تشکيل شده است. ضمن اين که در ارتفاعات مجاور حيواناتي نظير روباه، گرگ، جوجه تيغي، کبک، تيهو، خرگوش و کفتار نيز يافت مي شود.

منابع آب شرب

آب شرب روستاي رودبال از طريق چشمه تأمين شده و در گذشته بوسيله چهارپايان به منازل برده مي شد. در سال 1368 جهادسازندگي وقت اقدام به لوله کشي آب روستا نمود.

آب چشمه از طريق لوله وارد يک مخزن هوايي شده و پس از کلرزني توسط خانه بهداشت بوسيله سيستم لوله کشي شبکه توزيع آب روستا به درب منازل برده مي شود.

ب) منابع آب کشاورزي:

اراضي کشاورزي روستاي رودبال از طريق چشمه و چاه آبياري مي شود. حدود 40 تا 50 چشمه در روستا و اطراف آن وجود دارد و 25 درصد از اراضي کشاورزي روستا را آبياري مي نمايد. تعداد 5 چاه دستي و 25 چاه عميق نيز در روستا موجود است که 75 درصد از اراضي را آبياري مي نمايند.

بر اساس اطلاعات محلي طي دهه اخير به علت خشکسالي و کاهش بارش برف و باران در ارتفاعات، ذخاير آب زيرزميني کاهش يافته و سطح ايستايي آب چاه ها کم شده است. به طوريکه ميزان برداشت آب که در گذشته 4 اينچ در ثانيه بوده در حال حاضر به 2 اينچ در ثانيه کاهش يافته است. همچنين به دليل خشکسالي هاي اخير دبي (ميزان عبور آب در يک ثانيه از يک مقطع مشخص) آب چشمه هاي روستا کاهش يافته است.

سواد :

بر اساس نتايج آخرين دوره سرشماري در سال 1385 از 1759 نفر جمعيت 6 ساله و بالاتر روستا، 317 نفر بي سواد هستند که نرخ بي سوادي روستاي رودبال 18 درصد مي باشد. اين ميزان در روستاي رودبال وضعيت بهتري را نسبت به مناطق فرادست خود نشان مي دهد (جدول شماره 13 و نمودار شماره 7).

جدول شماره 13: بررسي وضعيت سواد در روستاي رودبال در مقايسه با مناطق فرادست 1385

شاخص


روستاي رودبال


دهستان همايجان


بخش همايجان

جمعيت 6 سال به بالا


1759


14257


17458

جمعيت باسواد


1442


11341


13631

جمعيت بي سواد


317


2916


3827

نرخ باسوادي(درصد)


82


79/5


78/1

نرخ بي سوادي(درصد)


18


20/5


9/21

ماخذ: مرکز آمار ايران 1385

نمودار شماره 7: بررسي نرخ بي سوادي در روستاي رودبال در مقايسه با مناطق فرادست 1385



جمعيت فعال، شاغل و بيکار، بار تکفل:

در سال 1385 از جمعيت 1899 نفري روستاي رودبال، 1676 نفر در سن فعاليت قرار دارند که در حال حاضر تنها 441 نفر از آنان شاغل هستند. نرخ فعاليت در اين روستا 9/35 درصد و نرخ بيکاري 7/26 درصد است. بار تکفل روستاي رودبال در همين سال برابر با 3/4 مي باشد.

جدول شماره 14: شاخص هاي اقتصادي روستاي رودبال ـ 1385

جمعيت سال

85


جمعيت 10 سال

به بالا


جمعيت

فعال


جمعيت

شاغل[[[1]


جمعيت

بيکار


نرخ فعاليت

(درصد)


نرخ اشتغال

(درصد)


نرخ بيکاري

(درصد)


بار تکفل


بار تکفل خالص

1899


1676


602


441


161


35/9


73/3


26/7


4/3


3/5

ماخذ: مرکز آمار ايران 1385

مقايسه اين شاخص هاي اقتصادي در روستاي رودبال نسبت به مناطق فرادست آن بيانگر وضعيت مطلوبتر روستاي رودبال نسبت به اين مناطق است. جدول شماره 15 و نمودار شماره 8 نشان دهنده شاخص هاي اقتصادي روستاي رودبال در مقايسه با مناطق فرادست خود مي باشد.

جدول شماره 15: شاخص هاي اقتصادي روستاي رودبال در مقايسه با مناطق فرادست روستا 1385

شاخص


روستاي رودبال


دهستان همايجان


بخش همايجان


مناطق روستايي شهرستان


مناطق روستايي فارس

جمعيت سال 85


1899


15464


18876


68324


1650614

جمعيت 10 ساله و بيشتر


1676


13507


16569


58206


1364399

جمعيت فعال


602


5180


6433


22688


529165

جمعيت شاغل


441


3709


4387


17805


465460

جمعيت بيکار


161


1471


2046


4883


63705

بار تکفل خالص


3/5


2/5


3/5


8/4


5/4

بار تکفل


3/4


2/4


3/4


8/3


5/3

نرخ فعاليت(درصد)


9/35


4/38


8/38


39


8/38

نرخ اشتغال(درصد)


3/73


6/71


2/68


5/78


88

نرخ بيکاري(درصد)


7/26


4/28


8/31


5/21


12

ماخذ: مرکز آمار ايران 1385

نمودار شماره 8: نرخ بيکاري در روستاي رودبال در مقايسه با مناطق فرادست روستا 1385



بررسي ويژگي ها و تفاوت هاي اجتماعي موجود بين ساکنين روستا و تأثير آن در شکل گيري محلات و استقرار خدمات و امکانات موجود:

بررسي تفاوت هاي اجتماعي بين ساکنان روستا از اين رو حائز اهميت است که در مکانيابي خدمات و امکانات موجود در روستا تأثير بسزايي دارد. وجود محلات مختلف در روستا که عمدتاً بر اساس تفاوت هاي قومي و مذهبي شکل مي گيرند، سبب مي شود که برنامه ريزان با توجه به چگونگي دسترسي ساکنان روستا توزيع مناسب خدمات و امکانات را انجام دهند.

ساکنان روستاي رودبال اصالتاً لر دشمن زياري هستند و هيچگونه تفاوت قومي در ميان اهالي روستا وجود ندارد. ضمن اينکه همگي معتقد به دين اسلام و شيعه مذهب مي باشند. به دليل بافت يکسان اجتماعي، روستا فاقد محله بندي مي باشد.

بررسي زمينه ها و نحوه مشارکت اجرائي، فني و اقتصادي روستائيان در اجراي طرح هاي عمراني گذشته در سطح روستا و تعيين نقاط قوت و ضعف مشارکت روستاييان

مشارکت مردمي سهم بسزايي در فرايند توسعه دارد و در کشورهاي توسعه يافته يکي از فاکتورهاي موثر در اين فرايند است درحاليکه در ممالک جهان سوم و کشورهاي در حال رشد، به اين مهم توجه محدودي شده است. آگاهي از نحوه و ميزان مشارکت مردمي در عمران و توسعه روستايي، برنامه ريز را قادر خواهد ساخت تا به اين پديده به عنوان يکي از ارکان مؤثر در اجراي پيشنهادات و برنامه هاي توسعه روستايي توجه خاصي داشته باشد و ميزان مشارکت هاي مختلف را بر پايه روزهاي گذشته و فعلي برآورد و سهم آن را در عرصه توسعه نمايان سازد.

مهمترين نقاط قوت مشارکت روستاي رودبال عبارت است از :

ـ ساخت و بافت اجتماعي متجانس روستا

ـ نبود اختلافات قومي و نژادي در روستا

ـ وجود روحيه مذهبي نزد روستائيان و سابقه شرکت در مراسم مذهبي

ـ وجود فرهنگ ايثار و تلاش در ميان روستائيان

ـ ميل به مشارکت درخصوص طرح هاي اجرائي روستا خصوصا اهداي زمين

مهمترين نقاط ضعف در زمينه مشارکت ساکنين روستاي رودبال عبارتند از :

ـ عدم بهره گيري از زمينه هاي مثبت در بحث مشارکت توسط مسئولين

ـ عدم دخالت روستائيان در فرآيند تصميم سازي و تصميم گيري

ـ کمبود سرمايه اقتصادي اغلب ساکنين

ـ نبود برنامه اي در جهت بهره گيري از توانايي افراد متمول روستا که در خارج از روستا سکونت دارند.

ـ کمبود آموزش هاي کاربردي درخصوص مسأله مشارکت

ساکنين روستاي رودبال در احداث بيشتر واحدهاي خدماتي روستا مشارکت داشته اند که اغلب مشارکت جهت احداث واحدهاي خدماتي از طريق اهداي زمين مي باشد.



جدول شماره 18: بررسي جنبه هاي مختلف مشارکت در روستاي رودبال

زمينه مشارکت


نهاد مشارکت کننده


اهداي زمين


خودياري


مشارکت کامل مردم بدون همکاري هيچ نهادي

مسجد











P

غسالخانه











P

جاده








P




واحدهاي آموزشي


آموزش و پرورش


P







خانه بهداشت


اداره بهداشت


P







دهياري


استانداري


P







شرکت تعاوني


اداره تعاون


P







آب رساني


جهاد سازندگي





P




برق رساني


اداره برق





P




گازرساني








P




تلفن








P




مخابرات





P









شناخت مراحل توسعه کالبدي روستا و جهت گسترش فعلي آن

شناخت مراحل توسعه کالبدي روستا و تعيين جهت توسعه آن در وضع موجود از اين رو حائز اهميت است که به مشاور در زمينه تعيين الگوي پيشنهادي کاربري اراضي در افق طرح و ارائه پروژه هاي مورد نياز روستا کمک خواهد کرد. بدين منظور مراحل توسعه روستا به تفکيک مورد بررسي قرار مي گيرد.

الف) هسته اوليه

هسته اوليه روستاي رودبال در مجاورت رودخانه شش پير و در شرق روستا اتفاق مي افتد. از مهمترين ويژگي هاي اين مرحله مي توان به تعداد اندک واحدهاي مسکوني، عدم شکل گيري واحدهاي خدماتي و معابر پر پيچ و خم اشاره کرد. واحدهاي مسکوني در اين مرحله از مصالح بومي منطقه نظير خشت، سنگ، چوب و . . . احداث شده اند.

ب) مرحله اول

اولين مرحله توسعه روستا در شمال هسته اوليه و شمال غربي روستا شکل مي گيرد. در اين مرحله تمايل به در اختيار گرفتن فضاي بيشتر اطراف واحدهاي مسکوني توسط روستاييان جهت پرورش دام هاي اهلي و کاشت درختان و سبزيجات خانگي، سبب کاهش تراکم بافت روستا و افزايش مساحت واحدهاي مسکوني شده است. در اين مرحله معابر همچنان نامنظم هستند و کيفيت ابنيه روستا اندکي بهتر شده است.

ج) مرحله دوم

دومين مرحله از توسعه روستا در سمت جنوب و در دو طرف جاده عبوري از وسط روستا شکل گرفته است. در اين مرحله معابر از يک نظم نسبي برخوردار مي شوند و نشانه هايي از بهبود مصالح بکار رفته در واحدهاي مسکوني پديدار مي گردد ولي هنوز واحدهاي مسکوني داراي استانداردهاي مقاوم سازي نمي باشند.

د) مرحله سوم

سومين و آخرين مرحله از توسعه در کناره شرقي و شمال روستا شکل گرفته است. در اين مرحله کيفيت واحدهاي مسکوني دچار تغييرات شگرفي شده و بناها با مصالحي چون آجر، سيمان، آهن و . . . ساخته مي شوند.

در حال حاضر جهت گسترش فعلي کالبدي روستا به سمت شمال مي باشد .




ادامه دارد ..............................

ROODBALLPATOOGH.BLOGFA.COM