Шар Планина

 планина, невидлив

Шар Планина или скратено Шара (албански: Bjeshkët e Sharrit или Sharrа, латински: Mont Skardus) е еден од најголемите и највисоките планински масиви во Македонија. Сместена е во северозападниот дел на републиката, на границите со Косово и Албанија.

Самата планина зафаќа повшрина од 1600 km. 56,25% од самиот масив ѝ припаѓа на Република Македонија, 43,12% на Србија, односно Косово, а додека останатиот дел од 0,63% на Албанија. Нејзината должина изнесува 80 km, а широчината од 10 до 25 km. Пространото планинско било го сочинуваат две големи и пространи висорамнини - Враца и Рудока.

Шар Планина се наоѓа во северозападниот дел на Република Македонија. Шарпланинскиот масив се протега во правец североисток - запад – југозапад во должина од 76 km. Започнува од реката Лепенец и Качаничката Клисура на североисток, на исток границата е определена со Полошката котлина, на југозапад Штировичката Река и изворите на Радика, на југ изворот на реката Вардар – Вруток, а на запад - надвор од територијата на Македонија, со Сириничката Жупа, реката Призренска Бистрица и нејзината долина, и жупите Гора и Опоље во Косово; додека пак, во Албанија се простира од планината Калабак до Шерупа. Вкупната ширина изнесува од 10 до 25 km, а вкупната површина што ја зафаќа шарпланинската област изнесува 1600 km2. Шарпланинското било е благо наведнато, заокружено, добар дел рамно, а понекаде и слегнато. Гледано од рамнината, Шар Планина има изглед на питома, лесно браносана планина, со средна висина. Меѓутоа, сепак, таа е релативно висока планина, која освен со чудесните богатства кои ги поседува, таа привлекува и со грамадноста на својата маса. Општиот изглед на Шара најсилно е изразен од југоисточната страна, каде што над тетовската котлина планината се издига до релативна височина од 2125 m. Врвот Љуботен зазема најистакната положба на целото шарпланинско било, а највисок е врвот Титов Врв – 2748 m. Таа припаѓа на областа која е наречена токму по неа – Шарската област, и тоа во внатрешната зона (во која уште влегуваат планините: Бистра, Стогово, Караорман и Галичица). 56,25% од самиот масив и припаѓа на Република Македонија, 43.12% на Србија, односно Косово, а додека останатиот дел од само 0,63% на Албанија.

Шар Планина настанала за време на алпиското набирање во текот на терциерот. Во геолошката градба на планината преовладуваат палеозојски шкрилци, варовници и доломити. За време на дилувиумот таа била зафатена со активна глацијација, така што во нејзиниот релјеф денес се среќаваат повеќе циркови, валови и моренски материјал.

Најпознати врвови на Шара се: Титов Врв (2748 m), Мал Турчин (2702 m), Бакрдан (2700 m), Љуботен (2499 m), Ливадица (2491 m), Пирибег (2524 m), Езерца (2604 m), Чаушица (2640 m), Бистрица (2540 m), Црн Врв (2580 m), Вртоп (2555 m), Кобилица (2526 m), Големо Шилиџе (2502 m), Караникола (2479 m), Караташ (2478 m), Скакало (2494 m), Голем Срт (2520 m), Плоча (2467 m), Церипашина (2525 m), Карабунар (2565 m), Син Врв (2550 m), Казани (2567 m), Џинибег (2610 m), Трапезница (2599 m), Брустовец (2675 m), Расенгул (2383 m), Лера (2197 m) итн.

(Многу повеќе има на Википедија.)