Yalı Camii (Samsun Metropolitan Municipality)

 mosque  Add category

Cumhuriyet Öncesi Camilerdendir

Yalı camiimiz orijinal mimarisi korunmuş Camilerimizdendir.

Camiinin sonradan yazılan asılı kitabesine göre "Hicri 712, Miladi 1312 yılında Mehmet Sadık Bini Abdullah tarafından yaptırılmıştır. Osmanlı – İlhanlı döneminde inşa ettirilen Caminin mimarı bilinmemektedir. Hoca Hayrettin Vakfına aittir." bilgilerine ulaşıyoruz.

Yalı Camii Samsun’un Hançerli Mahallesinde Buğday Pazarı Semtindedir. Ana mekânın giriş kapısı üzerinde bulunan iki satırlık Arapça kitabeden Hoca Hayrettin isimli bir kişi tarafından H. 890 – M. 1485 tarihinde yapıldığını öğreniyoruz.


Kare plan üzerine kubbeli bir yapıdır. Kubbesi tromplu sekizgen kasnak üzerine oturur. Muhtelif zamanlarda onarım gördüğü için bazı aksamları değişikliğe uğramıştır. Kubbenin üstü önceleri kiremitle örtülü iken şimdi kurşunla kaplıdır. Üst sıradaki hafif sivri kemerli pencerelerin petek şebekeleri de orijinal değildir.

Kuzey tarafına çatılı bir son cemaat yeri ilave edilmişse de Camii sitiline uymamaktadır.

Binanın beden duvarları bir sıra kesme taş, üç sıra yatay tuğla ile yapılmıştır. Saçak kornişleri kasnakta üç sıra diğer yerlerde iki sıra olarak düzenlenmiş kirpi saçaktır.

Alt sıradaki pencereler orijinalliklerini kaybetmemiştir. Bu pencereler iki profilli silmenin meydana getirdiği bir dikdörtgen içinde sivri kemerlidir. Şebekeleri ise dövme demirdendir. Binaya dıştan bakıldığında duvarların görünüşü çirkin manzara arz etmektedir. Bunun nedeni bu taş ve tuğla üzerine sonradan sürülmüş olan badananın yapmış olduğu tahriptir. Taş silmeleri bile noksandır. (Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından 2006 yılında onarımı yaptırılarak bu çirkinlik giderilmiştir. Ç.K.)

Minaresi dikdörtgen bir kaide üzerinde yükselir. Gövdesi silindiriktir. Evvelce peteği yıkılmış, gövdesinde bazı çatlamalar olmuşsa da bu onarılmıştır.

Mihrap nişi dikdörtgen bir çerçeve içinde, üst kısmı mukarnaslı, mihrap nişinin köşelerinde kum saati şeklinde süs sütuncukları, mihrap tablasının bordürleri paye şeklinde başlık ve kaideleri vardır. Bu iki paye stilize edilmiş bitkilerden meydana gelmiş bir taç taşımaktadır. Mihrap alçıdan olup, bu dekorların üzeri boyanmıştır.

Minber yine ahşap ve dekorsuzdur.

Son cemaat yerine basit camekanlı kapı açıklığından girildiğinde düz badalı sade bir duvar yüzeyi ile karşılaşılır. Girişin hemen karşısındaki harim portalı oldukça sade ve dikdörtgen biçiminde bir kapı açıklığından ibarettir. Bu kapı açıklığı üzerinde yeralan silme ile çevrelenmiş düz yüzeyli panonun alt bölümüne eserin iki satırlık kitabesi yerleştirilmiştir.
(KAYNAK: Baki SARISAKAL)
wowturkey.com/forum/viewtopic.php?p=1105051#1105051