Ανάκτορο Αρχάνων (Επάνω Αρχάνες (Αρχαίες Αρχάνες))

 ναός, αρχαιολογικός χώρος

Το ανάκτορο χτίστηκε πιθανότατα γύρω στο 1900 π.Χ, την περίοδο δηλαδή που χτίζονται στη Κρήτη όλα τα μεγάλα ανάκτορα, και σε νεότερες φάσεις υπήρξαν μικρές αρχιτεκτονικές αλλαγές. Το μέγεθος του πρέπει να περιλαμβάνει τον κεντρικό πυρήνα της σημερινής κωμόπολης. Εκτός όμως από τις διαστάσεις του, ένα άλλο στοιχείο που δικαιολογεί τον ανακτορικό χαρακτηρισμό του κτιρίου είναι η ίδια η αρχιτεκτονική του, η χρήση των υλικών και ο τρόπος δόμησης. Είναι γεγονός πως το Ανακτορικό κτίριο των Αρχανών μπορεί να συγκριθεί μόνο με τα ανάκτορα της Κνωσού και της Φαιστού, σε καμία περίπτωση με αυτά των Μαλίων ή της Ζάκρου.

Έχουν ανασκαφεί το πρόπυλο της εισόδου στην κεντρική αυλή, ιερό, ένας χώρος με θρανία, η «αίθουσα του θρόνου», μία κυκλική δεξαμενή, το αρχείο της Γραμμικής Α Γραφής, ένας θεατρικός χώρος, βιοτεχνικοί και εργαστηριακοί χώροι. Oι τοίχοι κοσμούνταν με τοιχογραφίες ή χρωματιστά κονιάματα. Kαταστράφηκε το 1450 π.X.