Phá Tam Giang

Vietnam / Khu Bon Cu / Hue /
 wetland (en), lagoon (en), cửa sông

Phá Tam Giang mùa nắng đỏ
Người chèo thuyền trên phá Tam Giang
"Thương em anh cũng muốn vô - Sợ truông nhà Hồ, sợ phá Tam Giang". Câu ca xưa như một ám ảnh về phá Tam Giang đầy dữ dội, một trong những đầm phá lớn nhất Đông Nam Á.

Phá Tam Giang có chiều dài 24km, diện tích 52km2, theo hướng Tây Tây Bắc - Đông Đông Nam từ cửa sông Ô Lâu đến sông Hương, ra cửa biển Thuận An, thuộc địa phận 3 huyện Phong Điền, Quảng Điền, Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên-Huế.

Xuất phát từ cảng biển Thuận An, con thuyền nhỏ như lướt nhẹ trên mặt nước xanh màu ngọc, phá Tam Giang mùa này không có sóng nên trông hiền hòa, thơ mộng với cảnh nước biếc, xa xa là các rừng phi lao chắn sóng cát, sát gần luồng chạy từng dãy cọc đáy đánh bắt tôm cá giăng như những hàng rào trên mặt nước. 30 phút sau, thuyền cập bến tại ốc đảo trên phá có làng chài Thái Dương Hạ cổ xưa hàng mấy trăm năm.

Ngay từ đầu bến là một khu chợ khá nhộn nhịp với nhiều hàng hóa không khác gì các khu chợ trong thành phố, song đặc biệt hơn là khi chiều xuống, hoàng hôn tím nhuộm màu trên phá thì chợ thật sự ồn ào bởi các ghe thuyền đánh bắt thủy hải sản trở về, tôm, cá, mực tươi rói được chuyển nhanh từ dưới thuyền lên chợ, rồi lại chuyển từ chợ xuống các thuyền buôn cá tôm khác đi khắp các chợ khác quanh vùng.

Đình làng Thái Dương Hạ là một tổ hợp vừa mang dáng vẻ đình làng truyền thống Việt, vừa mang nét văn hóa đặc trưng trong trang trí đền miếu của vùng đất Thừa Thiên - Huế, khá lộng lẫy, uy nghi, thờ Thành hoàng làng là ông Trương Quý Công (hay Thương Thiều), người Đàng Ngoài, đã có công dạy cho dân làng nghề đánh bắt cá và buôn bán ghe mành. Đình cứ 3 năm tổ chức Lễ hội Cầu ngư rất long trọng vào 12-1 âm lịch.

Chùa Thái Quốc có kiến trúc nửa xưa nửa hiện đại nhưng uy nghiêm, trầm lặng trong một không gian rợp bóng cây. Đường làng khá khang trang, sạch, được lát bêtông, hai bên nhà cửa xây cất kiên cố, nhiều nhà như một biệt thự nhỏ xinh xắn, trước cửa nhà nào cũng có từ một đến vài trang thờ thờ cúng ông bà. Trong làng có nhiều khu nhà thờ họ rất to, kiến trúc cầu kỳ, giống một ngôi đền lộng lẫy...

Làng Thái Dương Hạ còn làm cho khách tới đây ngạc nhiên khi đứng trước "thành phố lăng", nơi "cư ngụ" của người cõi âm trong làng, được xây cất như một ngôi biệt thự tí hon, trang trí hoa văn rất đẹp, có "ngôi nhà" còn được thắp đèn điện ngày đêm...

Nhưng thú vị nhất có lẽ là các dịch vụ trong làng, từ tiệm may quần áo, đại lý bia Huda - Huế, đại lý điện thoại di động của các hãng, cho đến đại lý vé máy bay của cả Việt Nam Airlines, Jet Pacific, Thai Airways, Eva Air, China Air...

Chẳng thế mà người dân ở đây khi được hỏi tại sao không ra thành phố sống đều lắc đầu không thích, không quen, và ở đây cũng không thiếu thứ gì, kể cả trường học tới trung học cơ sở.

Rời làng, lên thuyền đi tiếp cuộc hành trình khám phá phá Tam Giang, 15 phút lướt nước trong cái gió mang hơi nóng của nắng, tới rú Chá - rừng ngập mặn đặc hữu của phá. Cây chá ở đây gần như cây sú - vẹt ở duyên hải phía Bắc hay cây mắm - đước ở rừng U Minh (Cà Mau), có tốc độ tăng trưởng thần tốc và sức lấn biển thần kỳ.

Bước vào rừng là như vào một thế giới cách biệt với nắng gió nóng bên ngoài, cây từng lớp dày che như bức tường cây, phả hơi mát lạnh. Cả khu rừng có độc nhất một ngôi nhà nhỏ của hai vợ chồng ông bà Nguyễn Ngọc Đáp, Trần Thị Hồng, 65 tuổi, người ở làng Thái Dương Hạ ra giữ rừng 17 năm nay, ngoài giữ rừng còn nuôi gà, vịt, lợn, đơm tôm bắt cá kiếm thêm. Theo ông bà, khoảng đầu tháng 6 đến giữa tháng 7 hàng năm, khách ra rú tham quan nhiều, thường là khách nước ngoài và sinh viên trong thành Huế.

Chiều trên phá Tam Giang mùa này là một khung cảnh thiên nhiên ngoạn mục đã đi vào thơ, nhạc, và rất nhiều bức ảnh phong cảnh. Phá hình như quá đỗi hiền hòa, thơ mộng trữ tình, không mang sự dữ dội của nơi 3 dòng sông giao nhau, nơi cửa biển có những con sóng lừng đầy hiểm nguy...

Được biết tỉnh Thừa Thiên-Huế đã có chủ trương và giao cho một số cơ quan hữu trách nghiên cứu lập kế hoạch khai thác du lịch phá Tam Giang, kết hợp bảo tồn, phát triển những ưu thế của vùng này.

Giám đốc điều hành khu du lịch Abalone Resort & Spa Trần Quang Hào cho tôi biết vài dự án mở rộng tour du lịch khám phá phá Tam Giang, thu hút khách du lịch với những dịch vụ như: đặt đóng du thuyền hiện đại 15-20 chỗ; kết hợp với dân địa phương đưa thuyền nhỏ chuyển tiếp khách vào bờ; cho khách tham quan làng bằng xe bò hay xe đạp; tắm biển; thưởng thức các hải sản đặc hữu như cá dày, cá trình, cá bống thệ... của vùng phá; khi tham quan rú Chá có thể mắc võng nằm nghỉ...

Phá Tam Giang có lẽ không còn là nỗi sợ như câu ca xưa, mà như đang đợi sự đánh thức những vẻ đẹp tiềm ẩn hàng trăm năm qua, để phá như một địa danh được tìm đến trong bản đồ du lịch VN.

Theo VIỆT VĂN - Lao Động
Các thành phố lân cận:
Toạ độ:   16°36'7"N   107°32'20"E

Nhận xét

  • rat chi la do
  • Phá Tam Giang có gì đặc biệt mà người xưa lại sợ nhỉ? Và tại sao bây giờ nó không còn là nỗi lo sợ nữa?
  • Phá Tam Giang với cửa Thuận An và sông Hương là thủy lộ chính lên kinh thành Huế nên ngày xưa ai thượng kinh đều phải vượt phá. Tuy là đầm nhưng vì có sóng nên ca dao có câu: Đường vô xứ Huế quanh quanh Non xanh nước biếc như tranh họa đồ Thương em anh cũng muốn vô Sợ truông Nhà Hồ, sợ phá Tam Giang... Giải thích: phá Tam Giang ngày xưa hai bên bờ là những đầm lầy đầy lau lách-nơi có sào huyệt của một nhóm cướp khét tiếng vào thời kỳ bấy giờ-cho nên thương em mà không dám vô cớ là vậy. Vào thập niên 1970, trong giai đoạn ác liệt của cuộc chiến tranh Việt Nam, nhạc sĩ Trần Thiện Thanh đã phổ nhạc cho một bài thơ của Tô Thùy Yên và đặt tên bài hát là Chiều trên phá Tam Giang. Bài hát có đoạn: "Chiều trên phá Tam Giang, anh chợt nhớ em. Nhớ sao là nhớ..."
  • Pha Tam Giang ngay xua rat sau va song to gio lon. Voi phuong tien di lai con tho so thoi bay gio thuyen ghe hay bii danh chim. Ngay nay do hien tuong boi lap, pha Tam Giang da can di nhieu nen it song hon. Do do moi co cau" ...So truong Nha Ho so pha Tam Giang Pha Tam Giang ngay nay da can Tuong Nha Ho Noi Tan cam Nghiem"
Bài viết này được chỉnh sửa lần cuối 10 năm trước