Cmentarz katolicki Sapieżyński (ob. Skwer Memorialny) (Iwano-Frankowsk (Stanisławów))

 park, cmentarz

Cmentarz katolicki przy ul. Sapieżyńskiej – dawny katolicki cmentarz w Stanisławowie istniejący w latach 1782-1980. Cmentarz przy późniejszej ul. Sapieżyńskiej powstał w 1782 roku, cztery przed założeniem lwowskiego Cmentarza Łyczakowskiego, do którego był porównywany za sprawą licznych unikatowych nagrobków autorstwa rzeźbiarzy lwowskich i wiedeńskich. Cmentarz zlokalizowano na terenie zalesionym. Był to najstarszy cmentarz polski na Kresach Wschodnich.

W 1980 roku władze radzieckie postanowiły zlikwidować cmentarz - zburzono cmentarny kościół z 1883 roku i buldożerami zrównano z ziemią setki nagrobków, w tym mogiły powstańców listopadowych, styczniowych, napoleończyków i legionistów. Początkowo władze zgodziły się na zachowanie 26 grobowców, ale ostatecznie likwidację cmentarza przetrwało zaledwie kilka. W miejscu cmentarza zrealizowano teatr, hotel i niewielki park.

Do dziś zachowały się pomniki nagrobne m.in. poety Maurycego Gosławskiego (piramida z krzyżem), Mroczkowskich (gotycka wieża) w tym burmistrza Stanisławowa Zygmunta Mroczkowskiego, rodziny Korwin Piotrowskich, M. Moczulskiego, J. Dzwonkowskiej, E. Zeligowskiego i O. Lewickiego. Na Cmentarzu Sapieżyńskim spoczywał także Agaton Giller, którego prochy po wyburzeniu nekropolii zostały sprowadzone na Cmentarz Powązkowski w Warszawie.

Po 2000 roku z inicjatywy polskiej organizacji państwowej Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa wybudowano symboliczną mogiłę powstańców narodowych, oraz krzyże dla uczestników I i II wojny światowej.