სალხინო - დადიანების საზაფხულო რეზიდენცია (სალხინო)

 მუზეუმი, სახლი, ისტორიული ადგილები, historic city center (en)

არქიტექტურულ ნიშანსვეტს სალხინოს სასახლე წარმოადგენს„სასახლე ოჯალეშის ჯიშის ვაზის მახლობლად, კალმახით განთქმულ მდინარე წაცხურას ნაპირზე მდებარეობდს... სასახლის დაგეგმარება, პირველ სართულზე განლაგებული მარნითა და ქვევრით, მუხის სვეტებითა და ლამაზი ორნამენტებით მორთული თაღებით, მთლიანად ამართლებს თავის სახელ „სალხინოს“. ეს სასახლე ააგო და ლევან დადიანმა, რომელმაც მთელი თავისი ცხოვრება ქეიფსა და დროსტარებაში გაატარა“.მნიშვნელობით მესამე და ადგილმდებარეობით პირველი სალხინოს სასახლე უნდა ყოფილიყო.1825-1826 წლებში აქ უბრალო ხის ოდა მდგარა. მიუხედავად რეზიდენციის ღარიბულობისა აქ სამეგრელოს დედოფალი, კაცია ადამიად ქვრივი ანა ცხოვრობდა. სალხინოშივე იჯდა სალიაპარტიანოს მფლობელი მანუჩარ დადიანი.

ლევან V დადიანი აქ ორსართულიანი ქვის სასახლის მშენებლობა არჩილ ბატონიშვილისა და გიორგი გეგელიას რჩევით დაუწყია, საბოლოო სახე შენობამ სალომე მიურატის დროს მიიღო . სასახლეს ზუგდიდის მსგავსად თურქები და ბერძნები აშენებდნენ, ლეცავედან საჭირო მასალა გლეხებს მოჰქონდათ, ამისათვის მარხილებში შებმულ 100 უღელ ხარ-კამეჩს იყენებდნენ, მშენებლობის დროს გარდაცვლილა უფროსი ოსტატი თათარი ოსმანი. “სასახლის მდებარეობა იმ ადგილის ახლო, სადაც არის სამშობლო ‘ოჯალეშისა”(სასახლიდამ ორ ვერსტზე) მდინარის წაჩხურას ნაპირად, რომელიც იყო და არის განთქმული შესანიშნავის წაჩხურის კალმახებით და თვითონ პლანი სასახლისა, რომლის ქვედა სართულის შუა-გულ ზალაში არის ჩატნეული უზარ-მაზარი ქვევრი, რომლის გარეშე შიგ ზალაში გაკეთებულია სალხინოდ გამზადებული მუხის ხის სვეტებზე აყვანილი ფანჩატური ლამაზად მოქარგულის თაღით, სრულად ამართლებენ სასახლის წოდებას “სალხინოს” და მოწმობენ, რომ ამგვარი სასახლის აშენების აზრი ამ ადგილზე, სწორედ უნდა მოსვლოდა ისეთს მთავარს, როგორიც იყო ლევან დადიანი, რომელსაც მთელი მისი სიცოცხლე ლხინში და სიმღერაში გაუტარებია. ბოლო დიდი ზეიმი სასახლეში 1897წელს ლუსიენ მიურატისა და ჰერცოგინია დე როანის ჯვრისწერის დროს იყო.