Dynasy (Warszawa)

 historic district (en)  Dodaj kategorię

To jeden ze starszych obszarów dzielnicy Śródmieście, który położony jest na pograniczu Powiśla przy Skarpie Wiślanej.
Nazwa osiedla pochodzi od nazwiska ks. Karola Otto von Nassau-Siegena, awanturnika, podróżnika i myśliwego. W 1780 r. poślubił on Karolinę Sanguszkową z domu Gozdzką wraz z jej posiadłością i pałacem w Warszawie w jurydyce Aleksandria. Modrzewiowy Pałac Gozdzkich, wcześniej Lubomirskich, spłonął ok. 1776 r. Nowo wybudowany pałac spłonął w 1788 r. i ocalało z niego jedynie południowe skrzydło, które zamieszkiwała okoliczna biedota. Do posiadłości przylgnęły nazwy Góry de Nassau, Góry Dynasowskie oraz Wzgórza Denassowskie.
Kolejny właściciel hr. Seweryn Uruski postanowił w poł. XIX w. zorganizować tu centrum handlowe Warszawy – targowisko Sewerynów, lecz konkurencja bazarów i targowisk była zbyt silna i przedsięwzięcie splajtowało, a budynek zbudowany w latach 1846-1848 na podstawie proj. Franciszka M. Lanciego został rozebrany w 1937 r. W 1892 r. w popałacowych ogrodach wzniesiono na podstawie proj., Stefana Szyllera siedzibę Warszawskiego Towarzystwa Cyklistów, a obok - poniżej skarpy nowoczesny tor kolarski.
W 1896 r. architekt Karol Kozłowski, twórca gmachu Filharmonii Narodowej, wzniósł przy ul. Oboźnej kilkupiętrową rotundę, mieszczącą panoramy malarskie: „Panorama Tatr” Stanisława Janowskiego i „Golgotę” Jana Styki. W 1913 r. w budynku rotundy otwarto teatr. W 1937 r. skończyła się umowa dzierżawy i powoli teren toru kolarskiego był zabudowywany budynkami mieszkalnymi.
W 1937 r. budynek rotundy został gruntownie przebudowany przez firmę Chevrolet z przeznaczeniem na nowoczesny garaż z wjazdem po pochylni, warsztaty samochodowe i stację benzynową. W czasie II wojny światowej cała zabudowa osiedla uległa zniszczeniu – z rotundy zostały jedynie ruiny przyziemia, służące obecnie jako magazyn dekoracji teatralnych Teatru Polskiego. Ślad po dawnych Dynasach stanowi dziś też ul. Dynasy, którą wytyczono na początku XX w.