Śródmieście Północne (Warszawa)

 tylko kontur obiektu, historic district (en)

Rejon ten jest położony w centrum miasta i tutaj znajdują się najbardziej reprezentatywne przykłady współczesnej architektury Warszawy z Pałacem Kultury i Nauki oraz nowoczesnymi punktowcami na czele. Obszar ten, wskutek burzliwych kolei losu, został praktycznie pozbawiony starszej, XIX-wiecznej, często secesyjnej, oraz przedwojennej, z reguły modernistycznej zabudowy; tutaj też częściowo znajdowało się warszawskie getto.
Sam obszar jest sztucznie wydzielony i nie posiada własnej, oddzielnej historii. Najstarsze zabudowania na obecnym terenie Śródmieścia Północnego związane były nierozerwalnie ze Starym Miastem i ciągnęły się wzdłuż Traktu Królewskiego (początkowo Krakowskiego Przedmieścia, a potem także Nowego Światu) oraz Senatorskiej. Swój wpływ na współczesny wygląd tej części miasta wniosły także jurydyki zakładane od XVII wieku: Tłomackie, Leszno, Wielopole, Grzybów czy Bielino. To właśnie dzięki nim wykształciły się takie ulice jak al. "Solidarności" (dawne Leszno), plac Żelaznej Bramy, plac Grzybowski czy plac Dąbrowskiego. Wszystkie jurydyki zostały włączone do Warszawy w 1791 roku.

Do istniejącego wówczas układu placów w tej części miasta w latach Królestwa Polskiego dołączyły kolejne: plac Dzieciątka Jezus (dziś Powstańców Warszawy) w oparciu o założony wówczas Szpital Dzieciątka Jezus, plac Teatralny wytyczony w związku z budową Teatru Wielkiego w miejscu wyburzonego Marywilu królowej Marysieńki Sobieskiej oraz plac Bankowy wytyczony w związku z budową kompleksu gmachów rządowych. Z czasem przesunęło się także tzw. "centrum", które z Rynku Starego Miasta, wraz z ratuszem, przeniosło się na plac Teatralny, gdzie stał Pałac Jabłonowskich, od 1817 roku nowa siedziba miejskiego urzędu. W śródmiejski układ placów włączył się także plac Saski (dziś Piłsudskiego), dawny dziedziniec pałacu Saskiego, w 1791 roku udostępniony szerokiej publiczności. Przy Krakowskim Przedmieściu ulokowała się też Szkoła Rycerska, a potem Uniwersytet Warszawski.