Kasteel van Genoelselderen (Genoelselderen)

 kasteel, herenhuis, landhuis, villa, beschermd gebouw, 18e eeuws constructie

Eerste vermelding in 1407. Het huidige gebouw dateert uit de 18e eeuw,
maar het huidige uitzicht is hoofdzakelijk het gevolg van de omvangrijke restauratie van het toen vervallen gebouw in 1859.
Het imposante H-vormige gebouw is gelegen in een park in landschapstijl met vijver.
Ten noorden van het kasteel is een 18e-eeuwse kasteelhoeve.
In 1995 werd het kasteel beschermd als architecturaal erfgoed.

Voormalige verblijfplaats van de heren van Genoelselderen. Het kasteel wordt voor het eerst vermeld in 1407, toen het door de Tongerenaren werd afgebrand. Het huidige gebouw dateert in kern uit de eerste helft van de 18de eeuw (elementen van het interieur), werd eind 18de eeuw gerestaureerd door graaf Michel-Walrame de Borchgrave, de toenmalige heer, doch het huidig uitzicht is voornamelijk het resultaat van de ingrijpende restauratie van het toen sterk vervallen gebouw in 1859 door graaf Guillaume de Borchgrave; in 1869 wordt het kasteel verkocht aan Gilain de Tirlemont.

Imposant H-vormig gebouw gelegen binnen een oorspronkelijk waarschijnlijk volledig ommuurd (resten aan de westzijde) park in landschapsstijl met vijver. Een dreef, thans als dusdanig buiten gebruik, ligt in de centrale as van het kasteel; de eigenlijke oprit bevindt zich thans ten noorden van het gebouw en loopt via een gietijzeren hek tussen geblokte hardstenen pijlers, tussen het kasteel en de kasteelhoeve ten noorden van het kasteel. Een dreef hagebeuken ten westen verbindt het kasteel met het dorp. Ten westen, achter het kasteelpark, de hoger vermelde tumulus.

Het geheel vertoont een sterke symmetrie: in het verlengde van de twee vooruitspringende vleugels van het kasteel bevinden zich de dienstgebouwen (ten zuiden het knechtenkwartier, ten noorden de schuur en stallen), en flankeren op deze wijze het park, dat met twee artificiële niveauverschillen via brede trappen afdaalt naar een ronde vijver; ten oosten hiervan is het domein onderbroken door de Kasteelstraat.

Het kasteel zelf is een U-vormig gebouw van twee bouwlagen, waarvan de centrale vleugel zeven traveeën en de zijvleugels elk drie traveeën tellen onder schilddaken (leien) met dakkapellen en vier schoorstenen met fraai smeedwerk en windvanen. Witgekalkt gebouw, de oostgevels van baksteen, de overige van mergelsteen, op een kalkstenen plint; beschilderde kalkstenen hoekblokken. Rechthoekige vensters in een geprofileerde kalkstenen omlijsting met duimen (oorspronkelijk beluikt); midden 19de-eeuws houtwerk. Geprofileerde mergelstenen kroonlijst.

id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/36874