قلعه پشتاب-پئشتو قالاسی | کوه, مکان دیدنی

 کوه, مکان دیدنی

قلعه پشتاب از آثار تاریخی روستای پشتاب، در نزدیکی هوراند است. قلعه پشتاب (پیشتو، پشتو و پیشتاب هم نامیده‌شده) یکی از دژهای کهن در شهرستان اهر استان آذربایجان شرقی ایران است.

این قلعه در نزدیکی دهی به همین نام از دهات دهستان یافت بخش هوراند و در فاصله‌ای نچندان دور از راه هوراند بر بالای یک کوه صخره‌ای قرار گرفته و آثاری چون پلکان و اتاقکهای کنده شده بر سنگ از بقایای آن است.این قلعه بر روی یکی از کوه‌های بلند به نام هشت‌سر در ۱۲ کیلومتری هوراند و ۵۰ کیلومتری شمال شرقی اهر واقع شده‌است كه تنها یک راه باریک برای ورود دارد و در سه سمت دیگر آن پرتگاه‌های مخوفی دیده می‌شود که قلعه را نفوذ ناپذیر ساخته‌است. دیرینگی آن به دوره‌های اشکانی و ساسانی می‌رسد.

از محل این دژ قلعه قهقهه و دره رود قره سو که از پای آن می‌گذرد دیده می‌شود.(غالب دژهای منطقهٔ ارسباران از یک‌دیگر قابل رویت هستند و احتمالاً این دژها در ادواری و از جمله دوره جنبش خرمدینان آذربایجان که به احتمال قوی در تصرف آنان بوده‌اند به واسطه علایم آتش‌های شبانه با همدیگر ارتباط پیدا می‌کردند.)

قلعه قهقهه مابین روستاهای «کنچوبه» و «مشیران» و «قره‌آغاج چرچیلو» و در سمت شرق رودخانه «دره‌رود»، برفراز کوه بلندی ساخته‌شده‌است. این قلعه در ۸۰ کیلومتری مشگین‌شهر واقع شده‌است و برفراز قلعه، راه بسیار سخت و باریکی با سربالایی بسیار تنگ و تیز به‌طول تقریبی ۳ کیلومتر وجود دارد. این قلعه مکان حادثه‌ساز و پرماجرای اوایل حکومت صفوی بوده‌است که همواره نام آن بارعب و وحشت در دهان‌ها می‌گردیده‌است و در گوش‌ها می‌پیچیده‌است. چراکه زندان سیاسی در دورهٔ صفویه بوده‌است. مصالح ساختمانی این قلعه، همانند قیز قلعه‌سی (قلعه دختر) یا قافلان‌کوه میانه، از سنگ‌های رسوبی آجری و کرمی‌رنگ کاملاً تراشیده با ملات آهک و گچ است. در این قلعه ۵ استخر در بدنهٔ کوه کنده‌شده‌اند که آب باران در آن‌ها جمع می‌شود. در سمت بالا و در قلهٔ کوه، اتاق‌هایی با پایه‌هایی قطور که با آجر و سنگ ساخته شده‌اند وجود دارد که مخصوص فرمانده قلعه(کوتوال) بوده‌است. زندان قلعه، اتاقی است در بدنهٔ کوه که سه دیوار آن پرتگاه و از یک طرف به‌داخل قلعه راه دارد. در سمت شمال غربی قلعه برج هشت‌ضلعی برای دیدبانی ساخته شده‌است.