Świerki

 wieś  Dodaj kategorię

 Dodaj zdjęcie

Świerki (niem. Königswalde, w 1939 r. 1556 mieszkańców) – wieś w Polsce położona, w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Nowa Ruda, na pograniczu Włodzickich Wzgórz i Gór Suchych w Sudetach Środkowych.Świerki (niem. Königswalde) – wieś w Polsce położona, w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Nowa Ruda, na pograniczu Włodzickich Wzgórz i Gór Suchych w Sudetach Środkowych.
W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie wałbrzyskim.Historia[edytuj]

Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1352 r. Główna część wioski leży na wysokości 530-580 m w dolinie rzeki Włodzicy (lewego dopływu Ścinawki) i do połowy XVIII w. należała do hrabiów Stillfriedów (jako dworskie lenno z nadania ks. Henryka Podiebradowicza St.). W 1782 r. majątek barona Stillfrieda obejmował 136 budynków. Był tu kościół, szkoła, plebania, 2 młyny wodne, potażarnia i bielnik, a mieszkało 32 kmieci oraz 99 zagrodników i chałupników. Drugą część wsi stanowiło wolne sędziostwo z dworem oraz 11 zagrodnikami i chałupnikami. W całej wsi było 39 tkaczy płótna i 15 innych rzemieślników. W początkach XIX w. istniały już 3 kolonie należące do wsi. Świerki stanowiły wówczas własność hrabiego von Magnisa z Bożkowa, który nabył większość posiadłości barona von Stillfrieda. Podczas działań kampanii wiosennej 1807 r. doszło (15 lutego) pomiędzy Świerkami a Granicznikiem do większej potyczki między oddziałami pruskimi a bawarskimi, wchodzącymi w skład armii napoleońskiej. Miała ona istotne znaczenie militarne, ponieważ zmusiła Prusaków do opuszczenia tej części hrabstwa kłodzkiego.
Wieś nadal stanowiła ośrodek tkactwa chałupniczego. W 1840 r. było tu 135 domów, kościół i szkoła katolicka, wolne sędziostwo, 3 młyny wodne, 2 gorzelnie i olejarnia. Działało 89 krosien bawełnianych, 10 lnianych, a także 28 innych rzemieślników i 26 handlarzy. W 2 połowie XIX wieku Świerki zmieniły swe oblicze: upadło tkactwo chałupnicze, ale rozwijała się turystyka. W 1880 r. przeprowadzono linię kolejową z Nowej Rudy do Jedliny Zdroju i Wałbrzycha. Pomiędzy Świerkami a Bartnicą przebito tunel kolejowy o długości 1171 m. W latach 1907-12 wykonano równoległy tunel podczas budowy drugiej nitki torów. W Świerkach działał punkt informacyjny GGV (Kłodzkiego Towarzystwa Górskiego), znana karczma sądowa i browar, a także inne gospody i pensjonaty. Na najwyższym szczycie Wzgórz Włodzickich – Włodzickiej Górze (758 m) w 1927 r. zbudowano wieżę widokową z tarasem nakrytym namiotowym daszkiem. W przyziemiu był bufet – schron. Po 1945 r. wieża popadła w ruinę.
Po II wojnie światowej Świerki pozostały wsią przemysłowo-rolniczą, ale całkowicie zatraciły charakter letniskowy. Nadal eksploatowano kamieniołomy melafiru (jedne z największych w Sudetach). Podupadł natomiast zakład przerobu kamienia, zlikwidowano też kolejkę linową do stacji kolejowej w Bartnicy (transportowano nią wydobyty kamień). Na jej miejscu powstał taśmociąg.
W 2012 r. złoża uległy wyczerpaniu, kamieniołom jest w likwidacji.
Zabytki[edytuj]

Według rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są obiekty:
barokowy kościół par. pw. św. Mikołaja, z 1748 r., przebudowany w 1929 r. Budowla jednonawowa z kwadratową wieżą, którą wieńczy hełm z prześwitem.
plebania (nr 58), z 1791 r. - XVIII w. barokowo-klasycystyczna o charakterze pałacyku. Piętrowa, 5-osiowa, nakryta wysokim dachem mansardowym.[1].
inne zabytki:
mur cmentarny wokół kościoła z budynkiem bramnym z XVIII w.
ruiny wieży widokowej na szczycie Góry Włodzickiej 758m n.p.m. z 1927 r.
budynek dawnej szkoły parafialnej (nr 3) z 1 pierwszej ćwiartki XIX w. (tzw. organistówka).
szkoła z pocz. XX w. – murowana z drewnianym piętrem.
dom nr 4 – mieszkalno-usługowy z końca XIX w.
dom nr 53 – mieszkalny z 2 połowy XIX w.
dom nr 54 – mieszkalny z 1858 r.
dom nr 115 – mieszkalno-gospodarczy z końca XVII w. (1668 r.)
dom nr 198 – mieszkalny z 1 połowy XX w. (tzw. Bursa)
kilka kamiennych krzyży figur i kapliczek, przeważnie z XIX w. przy głównej drodze (nr 381 z Kłodzka do Wałbrzycha) i bocznych drogach.
Ze stacji kolejowej Świerki Dolne wychodzą szlaki turystyczne: zielony – przez Włodzicką Górę do Nowej Rudy i przez Sokolec na Wielką Sowę.Świerki
Państwo Polska
Województwo dolnośląskie
Powiat kłodzki
Gmina Nowa Ruda
Liczba ludności 500
Strefa numeracyjna (+48) 74
Kod pocztowy 57-451
Tablice rejestracyjne DKL