Bratkowice

 wieś  Dodaj kategorię

 Dodaj zdjęcie

Początki wsi: Bratkowice swymi początkami sięgają XIV wieku. Większość historyków utożsamia je z średniowieczną osadą Donatową. Bratkowice (Donatowa), lokowane na południowym skraju olbrzymiej niegdyś Puszczy Sandomierskiej, w ciągu wieków powiększała swój obszar przez zagospodarowywanie terenów leśnych

Właściciele: Bratkowice należały do dóbr królewskich. W średniowieczu, jako królewszczyzna, wchodziły razem z sąsiednią Mrowla w skład tenuty (dzierżawa) ropczyckiej. Dobra te w XV stuleciu dzierżawione były przez rodzinę Czyżowskich z Czyżowa. W 1. poł. XVI wieku tenutariuszami byli (kolejno): Janusz Świerczowski i Jan Tarnowski, kasztelan krakowski i hetman. W 1554 r. król Zygmunt August wymienił z Wawrzyńcem Spytkiem Jordanem Mrowlę i Bratkowice na Siedlec koło Niepołomic. Jednakże już 1580 r. wsie te z powrotem wróciły do dóbr królewskich. Dzierżawili je Andrzej Tarnowski, po nim Jan Ossowski. W czasach nowożytnych ta część królewszczyzny zorganizowana została w specyficzny klucz dóbr zw. starostwem bratkowskim. W XVIII wieku dzierżawił je książę Antoni Lubomirski, wojewoda lubelski. W dobie zboru austriackiego starostwo bratkowskie przejęte zostało na rzecz skarbu cesarskiego i rychło rozprzedane. W XIX wieku kolejnymi właścicielami Bratkowic byli: Marceli Wyszkowski, Gabriel Jaworski, hrabia Domini Rey, Jan Christiani Grabiński i jego sukcesorzy. W początku XX wieku majątek dworski posiadał Adam Wiktor. W roku 1908 Bank Parcelacyjny przejął zadłużony majątek i rozparcelował.

Parafia: Parafia bratkowicka erygowana została w 1934 r., po wydzieleniu z parafii Mrowli. Bratkowice posiadają kościół pw. św. Jana Chrzciciela, murowany, wzniesiony w latach 1968 – 1970 (obecnie rozbudowywany).

Inicjatywy gospodarczo-społeczne: Bratkowice leżą na niezbyt urodzajnej, piaszczystej glebie. Aby sprostać wyzwaniom dnia codziennego, bratkowianie od najdawniejszych czasów szukali źródeł dochodów w zajęciach pozarolniczych. Trudnili się bartnictwem, wyrobem dziegciu, smoły itp. Znajdowali zajęcia w przemysłach i rzemiosłach drzewnych. Ta zaradność i operatywność mieszkańców Bratkowic przybrała na sile w 2. poł. XIX i w XX wieku, kiedy popularne stały się wszelkie inicjatywy gospodarcze i społeczne. Od 1875 roku działała w Bratkowicach etatowa szkoła ludowa. W początku lat 70. XIX wieku bratkowianie utworzyli gminną kasę pożyczkową, a 1901 roku spółkę oszczędności i pożyczek nazwaną później Kasą Stefczyka. W 1906 roku założono straż pożarną. Zaradność mieszkańców przejawiała się także ich uczestnictwem w organizowaniu i budowie szkół i dwóch kolejnych świątyń.

Działalność niepodległościowa: Podczas II wojny światowej Bratkowice były mocno zaangażowane w ruch oporu. Funkcjonował tu placówka Armii Krajowej zorganizowana i dowodzona przez ppor. Józefa Rzepkę, ps. Rekin. W ostatnich dniach lipca 1944 roku, podczas akcji „Burza”, oddział ppor. Rzepki stoczył w rejonie Bratkowic kilka potyczek z wycofującymi się Niemcami. 27 lipca hitlerowcy bestialsko zamordowali 9 miejscowych partyzantów, kilku innych zginęło w potyczkach z Niemcami. Ich ofiarę upamiętniają dwa pomniki: jeden w centrum Bratkowic, drugi (w miejscu kaźni) przy drodze z Bratkowic do Trzciany.

Statystyka: Bratkowice rozciągają się na 46,9 km2.

* 1786 r.: 205 domów i 1312 mieszkańców
* 1921 r.: 596 domów i 2868 mieszkańców
* 2004 r.: 897 domów i 4164 mieszkańców



Opracował A.Szary