Zamek krzyżacki (Gniew)

 zamek, muzeum, fortyfikacje, architektura gotycka, obiekt z okresu średniowiecza, gotyk ceglany, interesujące miejsce, zabytkowy budynek, muzeum archeologiczne

Zamek z murami obronnymi fosy i przedzamcza, koniec XIII w. - połowa XV w., 1856-59 r., wraz z zespołem zamku krzyżackiego wpisany do rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa nr rej.: A-130 z 19.05.2009.
zamek-gniew.pl
www.zamkiweuropie.pl/zamki/polska/zamek_w_gniewie
www.zamki.pl/?idzamku=gniew
zamki.res.pl/gniew.htm
zamki.net.pl/zamki/gniew/gniew.php

Wzniesiona na przełomie XIII i XIV wieku warownia była pierwszą po lewej stronie Wisły. Zamek spłonął w pożarze w 1921 r. Odbudowa została przeprowadzona dwuetapowo (1968-1974 i od 1992 r.).
Dawna nazwa: Mewe

Pierwotnie istniał w Gniewie pomorski gród, który w 1276 r. został przekazany przez księcia Sambora zakonowi krzyżackiemu. W 1283 r. Krzyżacy zbudowali w Gniewie prowizoryczny zamek, a jako budulec posłużył im materiał z rozebranej warowni Potterberg w ziemi chełmińskiej. Pierwszym komturem został wówczas Dietrich ze Spiry.
Budowa istniejącego do dziś zamku rozpoczęła się prawdopodobnie w 1297 r. i trwała około 20-30 lat. W latach 30-tych XV w. Gniew był czasową rezydencją byłego wielkiego mistrza Michała Küchmeistra, który nakazał przebudować zamek. Po 1466 r. w warowni miało swoją siedzibę polskie starostwo niegrodowe. W I połowie XVII w. budowla została zniszczona przez Szwedów i odtąd zamek popadał w ruinę. Częściowo został odrestaurowany w czasach, gdy starostą był Jan Sobieski, późniejszy król.
Po pierwszym rozbiorze Polski, Prusacy zorganizowali w zamku koszary, a następnie magazyn zbożowy. W latach 1857-1859 zamek został przerobiony na więzienie, a po odzyskaniu przez Polskę niepodległości budowla stała się siedzibą starostwa. Następnie zamek przejęło wojsko, a w 1921 r. strawił go pożar. Odbudowę zamku podjęto dopiero w 1969 r.