Πύλη του Τραϊανού

 κάστρο, ruined castle (en), ιστορικό, cultural heritage / national heritage (en), ενδιαφέρον

Η Πύλη του Τραϊανού (βουλγαρικά: Траянови врата‎, δηλ. Τραϊαόνι Βράτα) είναι ιστορικό ορεινό πέρασμα της Βουλγαρίας, κοντά στη επαρχιακή πόλη Ιχτιμάν. Πήρε την ονομασία του από τον Ρωμαίο αυτοκράτορα Τραϊανό, ο οποίος κατασκεύασε στη διάβαση αυτή φρούριο με την ονομασία Stipon, στα όρια των ρωμαϊκών επαρχιών της Θράκης και της Μακεδονίας.
Η διάβαση είναι κυρίως γνωστή για τη μάχη που διαδραματίστηκε στις 17 Αυγούστου 986, μεταξύ του βυζαντινού στρατού με επικεφαλής τον αυτοκράτορα Βασίλειο Β´ και των βουλγαρικών στρατευμάτων υπό τον τσάρο Σαμουήλ. Η συντριπτική ήττα των Βυζαντινών ματαίωσε τα σχέδια ανακατάληψης των βουλγαρικών εδαφών.
Σήμερα μια ομώνυμη οδική σήραγγα του Θρακικού αυτοκινητοδρόμου διέρχεται σε κοντινή απόσταση από το φρούριο του Τραϊανού. Με την ίδια ονομασία ονομάζεται σήμερα ένα διάσελο στη γη του Γκράχαμ στην Ανταρκτική.