Vườn quốc gia Xuân Thủy

Vietnam / Dong Bang Song Hong / Thai Binh /
 wetland (en), national park (en)
Vườn quốc gia Xuân Thủy (Nam Định) là rừng ngập mặn duy nhất ở Việt Nam, được quốc tế công nhận là rừng ngập mặn thứ 50 của Công ước Ramsar về các vùng đất ngập nước trên thế giới.
Khu vực rừng ngập mặn ven cửa Ba Lạt này có diện tích hơn 7.100 ha, là điểm dừng chân của các loài chim di trú quốc tế. Ước tính có tới 215 loài chim nước hiện đang sinh sống tại đây, trong đó có những loài gần như tuyệt chủng nằm trong sách đỏ quốc tế như: cò thìa, bồ nông, mòng biển, choi choi, mỏ thìa, diệc đầu đỏ… Với những ưu đãi mà thiên nhiên đã ban tặng, Vườn quốc gia Xuân Thuỷ là rừng ngập mặn độc đáo, là tài nguyên thiên nhiên quý báu của quốc gia, nơi đây đang chứa đựng những tiềm năng biển vô cùng quý giá về sinh thái biển, du lịch biển. Tuy nhiên vườn đang gặp rất nhiều thách thức do mất cân bằng sinh thái, mà nguyên nhân chủ yếu là sự tác động của con người.

Sự xuất hiện của loại cò thìa ở Vườn quốc gia Xuân Thủy là điểm khác biệt so với các khu vực rừng ngập nước trên thế giới. Theo các nhân viên của rừng quốc gia Xuân Thủy, có tới 65 con cò thìa và hơn 20 con choi choi mỏ thìa thường xuyên di trú tại vườn. Thế nhưng đó là con số thống kê cách đây hơn 10 năm, còn hiện nay con số này chỉ đếm trên đầu ngón tay. Ông Nguyễn Viết Cách, Giám đốc Vườn quốc gia Xuân Thủy cho biết: Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến việc mất cân bằng sinh thái của khu vực rừng quốc gia. Việc thay đổi khí hậu toàn cầu, ô nhiễm môi trường đã hạn chế sự sinh trưởng và thay đổi môi sinh, nguồn thức ăn cho các loài chim, thú. Nhưng nguyên nhân chủ yếu là những hoạt động của con người đã ảnh hưởng trực tiếp tới các môi trường sống của các loài chim có nguy cơ tuyệt chủng như hoạt động đánh bắt, nuôi trồng thuỷ hải sản, hoạt động sản xuất- kinh doanh của các hộ nuôi tôm vạng, việc đào đắp các đầm nuôi tôm, sản xuất thức ăn cho tôm, nước thải, đánh bắt hải sản tự do, săn bẫy chim…

Khi còn là vùng đất ngập mặn được dân quanh vùng gọi là “Cồn Lu, Cồn Ngạn”, các xã trong khu vực đã cho các hộ gia đình đấu thầu đất nuôi trồng thuỷ sản trong vùng lõm của rừng ngập mặn. Sau khi được quốc tế công nhận và Vườn quốc gia Xuân Thủy đi vào hoạt động thì việc giải quyết cân đối giữa vấn đề gìn giữ môi trường sống cho các loài sinh vật và quyền lợi của các hộ nuôi trồng thủy sản hết sức nan giải. Ban quản lý vườn kết hợp với chính quyền 5 xã khu vực vùng đệm gồm: Giao Thiện, Giao Lạc, Giao Xuân, Giao An và Giao Hải đã quy hoạch lại các hộ sản xuất ngay trong khu vực thuộc quyền quản lý của vườn.

Nhằm hạn chế sự khai thác quá mức nguồn thuỷ sản ở vườn, UBND huyện Giao Thủy và Ban quản lý vườn cấp vốn từ dự án “Nâng cao và đẩy mạnh việc quản lý rừng đất ngập nước thuộc Công ước Ramsar” do Đại sứ quán Hà Lan tại Việt Nam cho các hộ gia đình phát triển chăn nuôi gia súc và trồng cây ăn quả. Chính quyền của 5 xã cũng kết hợp với các doanh nghiệp tư nhân triển khai các lớp dạy nghề tại chỗ như làm mây tre đan xuất khẩu nhằm nâng cao thu nhập và giải quyết thời gian nông nhàn cho nhân dân. Đã có hơn 400 người theo học nghề và làm gia công sản phẩm mây tre đan, thu nhập từ 250.000-300.000 đồng/ tháng. Tuy nhiên vẫn còn rất nhiều người theo tập tục truyền thống, hàng ngày khai thác bừa bãi thuỷ hải sản ở những bãi tự nhiên. Lực lượng Ban quản lý vườn thì mỏng, sự phối hợp với chính quyền địa phương chưa chặt chẽ, hiệu quả và đặc biệt nhận thức của nhân dân địa phương về giá trị của vườn chưa được đầy đủ là những nguyên nhân chính gây mất cân bằng sinh thái. Các hoạt động du lịch còn nhỏ lẻ, tự phát đã phá vỡ cảnh quan về thiên nhiên và làm xáo trộn nền văn hoá trù phú của cư dân ven biển.

Để giữ gìn Vườn quốc gia Xuân Thủy đi đôi với phát triển kinh tế biển gắn với quốc phòng-an ninh, các cấp, các ngành, các nhà khoa học cần có các biện pháp đồng bộ, hiệu quả từ công tác quy hoạch đến các tiến trình thực hiện theo từng giai đoạn. Tiềm năng to lớn của vườn đang được đánh thức, vì vậy cần tuyên truyền sâu rộng cho nhân dân cả nước, du khách quốc tế biết đến một địa điểm du lịch sinh thái, một khu bảo tồn thiên nhiên độc đáo, hấp dẫn. Tuyên truyền trong nhân dân các xã trong vùng đệm nâng cao ý thức bảo vệ vườn. Nhà nước cần có chính sách hợp lý, ưu đãi tạo điều kiện cho các hộ gia đình ở các xã ven biển của huyện Giao Thuỷ đẩy mạnh phát triển các ngành nghề truyền thống nhằm hạn chế tối đa sự khai thác bừa bãi tài nguyên thiên nhiên.
Bài viết Wikimapia: http://vi.wikipedia.org/wiki/Vườn_quốc_gia_Xuân_Thủy
Các thành phố lân cận:
Toạ độ:   20°14'37"N   106°31'59"E

Nhận xét

  • Một địa chỉ rất xứng đáng để đi du lịch ở miền bắc Việt. Bạn sẽ có cảm giác như mình đang đi thăm vùng sông nước miệt vườn đồng bằng Nam bộ.
  • Với một địa bàn quản lý rộng (7.100ha), cùng với sức ép về dân số của các xã vùng đệm (trên 45.000 người) và lực lượng cán bộ chuyên trách mỏng, hơn bao giờ hết các cán bộ và ban lãnh đạo VQG Xuân Thủy luôn đặt vấn đề giáo dục bảo tồn cho người dân nên hàng đầu trong công tác quản lý của mình. Vùng đệm VQG Xuân Thuỷ bao gồm 5 xã với tổng số dân trên 45.000 người, đa số đồng bào theo đạo thiên chúa giáo, hầu hết các hoạt động kinh tế của người dân phụ thuộc khá nhiều vào tài nguyên của VQG. Cho nên sức ép từ cộng đồng địa phương lên VQG Xuân Thuỷ là cực kỳ lớn. Vào mùa đánh bắt cua giống, ngao giống, có rất nhiều lượt người ra vào VQG. Trong khi đó lực lượng cán bộ của Vườn chỉ có 13 người, lại không có chức năng tư pháp và hành pháp. Hạt kiểm lâm VQG chỉ có chức năng quản lý bảo vệ rừng thuộc lĩnh vực lâm nghiệp, cho nên việc bảo vệ tài nguyên môi trường nói chung ở Vườn quốc gia là hết sức phức tạp và đã gặp rất nhiều khó khăn. .Các hình thức giáo dục bảo tồn * Các hoạt động thường xuyên của VQG Xuân Thuỷ: - Được sự trợ giúp kinh phí của ngân sách, VQG Xuân Thuỷ đã tổ chức giao ban hàng quý với các xã vùng đệm để đánh giá trao đổi rút kinh nhiệm về công tác quản lý bảo vệ của VQG Xuân Thuỷ và thống nhất phương hướng hành động trong thời gian kế hoạch tiếp theo. - Xây dựng hệ thống biển báo và bảng tuyên truyền có thông điệp giáo dục môi trường trực quan sinh động cho cộng đồng dân các xã vùng đệm. - Xây dựng quy chế phối hợp với các cấp chính quyền và các đơn vị liên quan về bảo vệ môi trường (đã được UBND tỉnh phê duyệt). - Vườn Quốc gia thường xuyên phối hợp với các tổ chức quần chúng ở các xã vùng đệm và hệ thống truyền thông ở địa phương để đẩy mạnh công tác tuyên truyền GDMT tương đối sâu rộng cho cộng đồng . * Các hoạt động giáo dục bảo tồn có sự trợ giúp của các Tổ chức quốc tế: - 1998 đại sứ quan Hà Lan đã tài trợ dự án nhỏ (tăng cường năng lực cho khu Ramsar Xuân Thuỷ). Ban quản lý đã dùng một kinh phí của dự án kết hợp với hội phụ nữ của 2 xã vùng đệm cho phụ nữ nghèo vay vốn tín dụng để phát triển sản xuất. Cho đến nay, Quỹ tín dụng môi trường vẫn hoạt động và đạt được hiệu quả tốt, được hội phụ nữ và chính quyền địa phương đánh giá rất cao. - 1999-2000 được sự giúp đỡ của GEF / SGP, Ban quản lý đã triển khai dự án : Nâng cao nhận thức và hỗ trợ cộng đồng vùng đệm khu bảo tồn thiên nhiên. Dự án đã tiến hành nhiều hoạt động GDMT và xây dựng được mô hình sản xuất nhỏ như: mô hình chăn nuôi, mô hình trồng trọt, thuê chuyên gia truyền đạt kỹ thuật chăn nuôi, trồng trọt đối với các xã vùng đệm đã đạt kết quả tương đối tốt. - 2001-2004 Quỹ bảo tồn thiên nhiên Nhật Bản (RNCF) đã tài trợ để triển khai dự án hỗ trợ xây dựng Câu lạc bộ bảo tồn vùng chim quan trọng Cồn Lu. - Năm 2003 Đại sứ quán Anh hỗ trợ ENV và VQG Xuân Thủy dự án đào tạo chương trình giáo dục môi trường cho các giáo viên trung học cơ sở ở các xã vùng đệm. Dự án đã tổ chức các hoạt động giáo dục môi trường ngoại khoá trong trường phổ thông cơ sở của hai khối 6 và khối 7 . - Năm 2004-2006, Trung tâm bảo tồn biển & phát triển cộng đồng ( MCD) đã cùng với VQG Xuân Thủy thực hiện các chương trình dự án, nhuư tổ chức các đợt truyền thông làm sạch biển, giúp đỡ các học sinh trung học của một số xã vùng đệm thăm quan tìm hiểu VQG. Tổ chức các buổi liên hoan giao lưu văn nghệ với chủ đề bảo vệ TN-MT của VQG cho hội phụ nữ các xã vùng đệm.Trong chương trình giao lưu này có lồng ghép các chương trình tuyên truyền giáo dục môi trường. Hỗ trợ phát triển mô hình nuôi trồng thuỷ sản bền vững ở xã Giao Xuân. Đào tạo và hỗ trợ nhân dân vùng đệm về du lich sinh thái cộng đồng. - Dự án phục hồi rừng ngập mặn do Hội chữ thập đỏ Đan Mạch tài trợ cũng đã thực hiện rất nhiều hoạt động tuyên truyền giáo dục môi trường cho cộng đồng địa phương và học sinh trong các Trường học về ý thức trân trọng & giữ gìn tài nguyên rừng ngập mặn. Các hoạt động đã được triển khai khá phong phú như: thi vẽ tranh, thi tìm hiểu về rừng ngập mặn, tổ chức các hoạt động thăm quan ngoại khoá, các đêm giao lưu văn nghệ. Các buổi học lý thuyết kết hợp với thực hành trên hiện trường. Những hoạt động với quy mô khá rộng rãi trên đã góp phần hình thành nên nhận thức tích cực trong cộng đồng địa phương để tiến tới thực hiện mục tiêu phục hồi rừng và bảo vệ tốt hơn hệ sinh thái rừng ngập mặn ở khu vực. Ngoài ra VQG còn thường xuyên tổ chức các hoạt động phối hợp với sinh viên tình nguyện của các trường đại học (ĐH Quốc gia Hà nội, Bách khoa, Lâm nghiệp...) thực hiện các chiến dịch truyền thông hưởng ứng ngày môi trường thế giới, tổ chức các chương trình làm sạch môi trưuờng, truyền thông rộng rãi trong cộng đồng cũng như học sinh của các khối THCS và tiểu học trong khu vực.
  • rừng ngập mặn nơi đây rất phong phú có nhiều du khách du lịch nước ngoài về thăm quan
  • tự hào về nam định quê hương
Bài viết này được chỉnh sửa lần cuối 10 năm trước