Girne Kapısı (Lefkoşa (KKTC)) | ilginç yer, city gate (en), kayıtlı bina(tarihi)

 ilginç yer, city gate (en), kayıtlı bina(tarihi)

1567 yılında Venedikliler tarafından yapılmış olan kemer bir yapıya sahiptir ve Eski Lefkoşa şehrini çevreleyen surların üzerinde bulunan üç kapıdan biri de kuzeydeki Girne Kapısı'dır. Yapıldığı dönemde Venedikli askeri mühendis Proveditore Francesco Barbaro’ya izafaten Porta Del Proveditore diye isimlendirilen şehrin kuzeyindeki bu kemerli giriş kapısı, İngiliz Sömürge İdaresi döneminde iki yanındaki surların kesilerek trafiğe açılması ile giriş kapısı olma fonksiyonunu yitirmiştir.
Osmanlı döneminde “Edirne Kapı” diye bilinen bu giriş kapısı 1821 yılında tamir edilmiş ve üzerine kubbeli bir oda eklenmiştir. Kapının güney duvarının üst tarafında II. Sultan Mahmut’un tuğrası ve Latince bir yazıt yer almaktadır. Ayrıca kapının üst tarafındaki panellerde Kuran’dan çeşitli ayetler görmek mümkündür. Girne Kapısı adından düşünüldüğü gibi Girne’de değil, bulunduğu yer Lefkoşa'nın merkez noktasında görülen Atatürk Heykeli’nin hemen arkasındaki yapıdır.
İngilizler tarafından Napolyon'a karşı Akka'yı savunmak üzere getirilen, kapının önünde bulunan toplar, daha sonra Türklerin eline geçmiştir.
Buranın Horoz Ali ile ilgili öyküleri vardır. Horoz Ali Osmanlı yönetiminin kapıya bekçi olarak atadığı adamdır. Görevine çok bağlı, son derece disiplinli ve otoriter bir Osmanlı memuruymuş. Uzun yıllar Girne Kapısı'nın bekçiliğini yapmış ve kapıyı adeta özel şatosuna çevirmiştir. Adam kısa uyku saatlerini geçirmek üzere geceleri bu odaya çekilir ve gündüzleri ise sabahın ilk ışıklarında açtığı kapıların önünde volta atarmış. Gözünün tutmadığı kişiyi içeriye sokmaz, geldiği yere gönderirmiş. Dışarıya çıkacak Lefkoşalılara ise kapının kapanma saatini üzerine basarak anımsatır ve az ötedeki mezarlığı göstererek “Gecikirseniz orada merhumların konuğu olursunuz ha!” sözleriyle de uyarırmış.
Bu otoriter bekçilik öyküsünün asıl ilginç yanı Horoz Ali'nin Osmanlı'dan adayı devralmak üzere gelen koskoca Britanya İmparatorluğu'nun öncülerini de, mezarlıkta ikamete zorlamaya kalkışmasıdır. Şehri kolay kolay teslim etmeyecektir. Kentin ileri gelenleri pürtelaş yetişirler. Durumu münasip dille başkentin sadık bekçisine anlatırlar. Kentin büyükleri o şekilde konuşunca Horoz Ali'de ikna olur. Derin isteksizliğine ve hüznüne karşın kapılarını ardına kadar açıp Kıbrıs'ın yeni sahiplerini içeriye alır. 'AHA ANAHTARLARINIZ' demeyi de ihmal etmez. İngiliz yetkililer anahtarları almazlar. Sorumluluk duygusunu beğendikleri bu otoriter bekçiyi görevi başında bırakırlar. Horoz Ali öldüğünde tam 121 yaşındaymış. Kıbrıs'ın en uzun yaşamlı kişilerinden birisidir. Kapısından içeriye almadığı kişileri dinlenmeye gönderdiği o mezarlıktaki selvilerin altına gömülüdürr.