Pantikapajon (Kercz)

 historia, stanowisko archeologiczne, grodziszcze, acropolis (en), skansen, interesujące miejsce, niewidoczne, object of cultural heritage of federal importance (Russia) (en), tourist attraction (en), Ancient Greece (en)

Miasto zostało założone w pierwszej połowie VI wieku p.n.e. przez kolonistów z Miletu w dolinie ograniczonej od północy rzeką Pantikałą, a od południa górą określaną teraz jako Góra Mitrydatesa, na ziemi uzyskanej nadaniem od scytyjskiego króla Agaeta. Kolonia szybko sie bogaciła dzięki korzystnemu położeniu geograficznego nad cieśniną łącząca Morza: Azowskie i Czarne. Bogactwo czerpało z rybołówstwa i eksportu pszenicy do Grecji. Ok. 530 p.n.e. miasto zaczęło emitować własną, a jednocześnie pierwszą na Krymie monetę - srebrny tetrabol. Największe jednak znaczenie Pantikapajon zdobył po 480 p.n.e., gdy wraz z innymi polis greckimi z Krymu utworzył samodzielne państwo – Królestwo Bosporańskie – i stał się jego stolicą. Stąd królowie bosporańscy rządzili całym królestwem. Okres od IV do II wieku p.n.e. to czas wielkiego rozwoju i świetności miasta – w tym okresie powstało wiele budowli, rozwinęła się twórczość artystyczna, miasto powiększyło znacznie swoją powierzchnię i otoczone zostało murami obronnymi. Warsztaty rzemieślnicze Pantikapajonu pracowały wówczas zarówno dla potrzeb ludności greckiej, jak i dla okolicznych ludów, z którymi Grecy utrzymywali stosunki handlowe - Scytów, Sarmatów, Syndów czy Meotów. Szczególnie wysoki poziom osiągnęła sztuka jubilerska, malarstwo i snycerstwo, przejawem czego było wytwarzanie drewnianych sarkofagów. W I wieku p.n.e. Pantikapajon, jak i całe królestwo, popadło w zależność od Rzymu. Pomimo tego miasto, którego znaczenie polityczne spadło, utrzymało swoją pozycję gospodarczą i kulturalną. W latach pięćdziesiątych III wieku Pantikapajon stał sie celem najazdu Gotów, którzy wykorzystali wycofanie w tym czasie z Krymu rzymskich garnizonów. Z tego najazdu zachowała się, odkryta przez archeologów, warstwa pogorzeliska w dzielnicy rzemieślniczej miasta. W 370 miasto zostało zniszczone przez Hunów, ale przetrwało jeszcze do V wieku.