Επαρχία Χατάι

 επαρχία, αόρατο, first-level administrative division (en), σχεδίαση μόνο ορίων

Η Επαρχία του Χατάι (τουρκικά: Hatay) είναι επαρχία της νοτιοανατολικής Τουρκίας στο διαμέρισμα της Μεσογείου. Πρόκειται για μία στενή λωρίδα γης που περιβάλλεται από εδάφη της Συρίας ενώ στα δυτικά βρέχεται από την Μεσόγειο θάλασσα. Είναι η νοτιότερη επαρχία της Τουρκίας και αποτελεί το τελευταίο εδαφικό τμήμα που προσαρτήθηκε στο Τουρκικό κράτος, αφού ενσωματώθηκε σ' αυτό μόλις το 1939. Η επαρχία έχει πληθυσμό 1.483.674 κατοίκους και έκταση 5.403 τ.χλμ. Πρωτεύουσα της είναι η Αντιόχεια. Είναι πιθανότατα η επαρχία της Τουρκίας με τον μεγαλύτερο αριθμό χριστιανών κατοίκων εκτός της Κωνσταντινούπολης, λόγω των λεγόμενων Ελλήνων της Αντιόχειας. Η Επαρχία Χατάι ήταν γνωστή στην οθωμανική περίοδο ως σαντζάκι της Αλεξανδρέττας και είχε μικτό πληθυσμό, τουρκόφωνο και αραβόφωνο, μουσουλμανικό (σουνίτες και Αλεβίτες) και χριστιανικό. Μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο με τη συνθήκη της Άγκυρας ενσωματώθηκε στη Συρία που αποτελούσε προτεκτοράτο υπό γαλλική εντολή. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των γαλλικών αρχών, η σύσταση του πληθυσμού της επαρχίας το 1936 ήταν 39% σουνίτεςΤούρκοι, 28% Αλεβίτες (αραβόφωνοι και τουρκόφωνοι), 11% Αρμένιοι, 10% σουνίτες Άραβες και 8% Έλληνες της Αντιόχειας. Η κυβέρνηση της Τουρκίας έθεσε το θέμα στην Κοινωνία των Εθνών διεκδικώντας την επαρχία με την επονομασία Χατάι (σε αναχρονιστική αναφορά στους Χετταίους που σύμφωνα με την κεμαλική προπαγάνδα της εποχής θεωρούνταν πρόγονοι των Τούρκων). Το 1937, σε μια προσπάθεια να βελτιώσει τις σχέσεις της με την Τουρκία ενόψει του αναμενόμενου πολέμου στην Ευρώπη, η Γαλλία παραχώρησε αυτονομία στην επαρχία. Επίσης επέτρεψε την εγκατάσταση εκεί Τούρκων πολιτών που η Τουρκία ισχυριζόταν ότι είχαν εγκαταλείψει τις εστίες τους μετά τον Α' Παγκόσμια πόλεμο. Το 1938 διεξήχθησαν εκλογές και η βουλή της επαρχίας ανακήρυξε την ανεξαρτησία της Δημοκρατίας του Χατάι υπό γαλλοτουρκική συγκηδεμονία με πρόεδρο τον Ταϋφούρ Σοκμέν, βουλευτή της τουρκικής βουλής. Ένα χρόνο μετά, το 1939, διεξήχθη δημοψήφισμα που οδήγησε στην προσάρτηση της επαρχίας στην Τουρκία. Το γεγονός αυτό οδήγησε σε κυβερνητική κρίση στη Συρία και παραίτηση του προέδρου Χασίμ αλ-Ατασί. Μετά την ανεξαρτησία της το 1946 η Συρία συνέχισε να διεκδικεί την επαρχία Χατάι, τουλάχιστον μέχρι το 2009 που επιχειρήθηκε προσέγγιση ανάμεσα στις κυβερνήσεις του Μπασάρ αλ-Άσαντ και του Ταγίπ Ερντογάν.