Berchem (Antwerpen)

 gemeente, alleen de omtrekgrens tekenen

Berchem is een plaats in België en een district van de stad Antwerpen.
De naam Berchem, bestaande uit de woorddelen Berch en -em, is als volgt te verklaren: Berchem is het hoogste deel van de vlakte die Antwerpen omringt. Berch is waarschijnlijk een afkorting van Op ten Berch (tevens de bijnaam van de Hogeweg), en verwijst dan ook vermoedelijk naar berg.

Woorden die eindigen op '-chem' en dus geen harde maar zachte 'g' hebben, zijn een twijfelgeval. Zo zou 'Berchem' van zowel 'Berch-hem' als 'Berch-gem' kunnen komen. Het suffix -em (afleiding van heem) is net als -sele en -ingen een typisch Frankisch achtervoegsel voor respectievelijk de termen huis/hoeve, dorp en gehucht. Het suffix -gem, met de betekenis huis van, dateert daarentegen uit de Germaanse periode.

Het toponiem Berchem kan echter in beide gevallen verklaard worden als "woning op de berg" of "hoeve op de berg".