Kalaja antike e Palokastrës

 ruined castle (en), cultural heritage / national heritage (en)

Aty ku lumi i Kardhiqit, pasi përçan pllajën e Kurveleshit prej Malit të Gjerë e derdhet në Drino, në pikën e bashkimit shtrihet kalaja antike e Palokastrës. E ndërtuar me blloqe drejtkëndëshe prej konglomerati me faqe të rrafshta dhe lartësi të njëjtë, rreth 0.47 m. Duke u bazuar në teknikën e veçantë të ndërtimit, studiuesit e datojnë kalanë në shek. VI të erës sonë.

www.youtube.com/watch?v=83UGXt4NOjE
Paleokastra është një kështjellë që ndodhet pak kilometra në veri të qytetit të Gjirokastrës. Emri i saj përkthehet: Kala e vjetër. Paleokastra është një nga ato pak instalacione ushtarake romake në Ballkan. Mendohet se është ndërtuar në shek e 4 të erës tonë, në kohën e perandorit Konstandin i Madh (272-337AD) si një strehë për ushtrinë kalorsiake të tij. Muret janë shembur, por forma drejtkëndore e një fortese tipike romake është ende e dukshme, me kullat këndore në qoshe, dhe një portë të vetme në perëndim. Gërmimet kanë treguar se ajo është përdorur deri në shek e 6 të erës tonë, dhe më pas u shtuan dhe dy kisha të vogla brenda mureve. Kështjella u ngrit këtu për të mbikqyrur lumin dhe hyrjen në Luginën e Kardhiqit që konsiderohej rruga kryesore romake nga Saranda për në bregdet.
Si të shkosh këtu? Paleokastra është 30 min nga Gjirokastra me makinë. Merrni rrugën kombëtare nga Gjirokastra drejt Tepelenës. Pas 20 minutash do arrini në një kryqëzim. Krahu i djathtë të çon në Paleokastër, ndërsa i majti në Kardhiq. Kthehu djathtas dhe vazhdo drejt fshatit Paleokastër. Mos hyni në fshat, por vazhdoni dhe 10 min drejt kalasë së Paleokastrës. Pamja nga aty është e mrekullueshme, dhe ju mund të shijoni këtë udhëtim duke imagjinuar një kthim në kohë kur kalaja shërbente si një instalacion romak ushtarak.