قره ‌کلیسا

 پرستشگاه, دانشگاه, ساختمان, کلیسا, christianity (en), تاریخی, cross (en), archaeological site (en), صومعه, Medieval / Middle Ages (en), مکان دیدنی, Armenian Apostolic church (en), place of worship (en)

قره کلیسا یا کلیسای تادئوس مقدس، نام کلیسایی تاریخی در استان آذربایجان غربی ایران است. این کلیسا در جنوب ماکو و ۲۰ کیلومتری شمال شرقی چالدران در کنار روستایی به همین نام واقع شده‌است. قره کلیسا در ناحیه به‌به‌جیک شهرستان چالدران. این کلیسا در سال ۶۴۴ یا ۶۴۵ هجری قمری تجدید بنا شد. فرمان شاه عباس اول صفوی در حمایت از ارمنیان بر روی سردر آن دیده می‌شود. عباس میرزا ولیعهد فتح‌علی‌شاه نیز تزئیناتی بر آن افزوده ‌است.

قره کلیسا، مزار تادئوس (طاطاؤس) مقدس يكي از حواريون عيسي مسيح است. به استناد منابع تاریخی بخشی از ارمنیان پیرو دین زرتشت بوده‌اند و بخشی نیز آئین مهرپرستی داشته‌اند. برای نخستین بار در سال ۴۳ میلادی دو نفر از حواريون به نام‌های طاطاوس و بارتولومئوس از شمال بین النهرین گذشته و برای رساندن پیام مسیح به ارمنستان وارد ایران می‌شوند. «تادئوس مقدس» که یکی از حواریون عیسی مسیح و از بنیان‌گذاران کلیسای ارمنی است، در سال ۶۶ میلادی بخاطر بشارت مسیحیت به قتل رسید. مقبره وی در قره‌کلیسا قرار دارد و به صورت یکی از زیارتگاه‌های مهم ارمنيان از آن یاد می‌شود.

در تاریخ ۷ ژوئیه ۲۰۰۸، مجموعه قره‌کلیسا، شامل سه کلیسای اصلی با نام‌های قره‌کلیسا یا سنت تادئوس، سنت استپانوس و زور زور در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.