Αγκνώ

 πόλη, alsace (en)

Το Αγκνώ (γαλλ. και γερμ. γράφεται Haguenau, προφέρεται στα γερμανικά Άγκεναου, αλσατ. Χαβενά και γράφεται Hàwenau) είναι η δεύτερη σε μέγεθος πόλη της Αλσατίας στο Νομό του Κάτω Ρήνου σε απόσταση 30 χιλιομέτρων βόρεια του Στρασβούργου. Αποτελεί μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες πόλεις της χώρας, έχοντας πληθυσμό που ανέρχεται σε 35.745 κατοίκους (2008)
Η παράδοση αναφέρει ότι το 1005, ένας άρχοντας της οικογένειας των Χοενστάουφεν, ενώ κυνηγούσε στο δάσος της περιοχής, αντιλήφθηκε ότι τα ελάφια και τα ζαρκάδια, που είχαν πάρει στο κατόπι τα σκυλιά του, είχαν βρει καταφύγιο σε ένα νησάκι στον ποταμό Μόντερ (Moder) που διέσχιζε το δάσος. Κρίνοντας ότι εφόσον τα θηράματα είχαν βρει εκεί ασφάλεια θα έβρισκε και ο ίδιος, κατασκεύασε ένα ανάκτορο, το οποίο μετέτρεψε σε κατοικία του. Η άνοδος των Χοενστάουφεν στον γερμανικό θρόνο έφερε την περιοχή αυτή, την οποία είχαν υπό την κατοχή τους, στο προσκήνιο: Το αρχικά μικρό κάστρο επεκτάθηκε και ο πατέρας του Φρειδερίκου Α΄ Μπαρμπαρόσσα Φρειδερίκος ο Μονόφθαλμος (Frédéric le Borgne) το μετέτρεψε σε δουκικό ανάκτορο,[4] ιδρύοντας ταυτόχρονα γύρω του έναν οικισμό, ο οποίος αναπτύχθηκε ταχύτατα. Σύντομα ο οικισμός αυτός έγινε πόλη, η οποία έλαβε, το 1257 από τον Ριχάρδο της Κορνουάλλης (Richard of Cornwall) το προνόμιο της "ελεύθερης αυτοκρατορικής πόλης" (Ville Impériale Libre),[5] την οποία κυβερνούσε φιλελεύθερη κυβέρνηση. Γύρω στον 15ο αιώνα άκμαζε στην πόλη η τέχνη της τυπογραφίας[6] και αναφέρεται ότι διέμεινε σε αυτήν ο ποιητής Πιερ ντε Ρονσάρ (Pierre de Ronsard), κατά τη διάρκεια ενός συνεδρίου (colloquium) μεταξύ Καθολικών και Διαμαρτυρομένων, στο οποίο παρέστη και ο Ιωάννης Καλβίνος.
Το 1357 η πόλη συμμετείχε στον σχηματισμό της Δεκάπολης, της οποίας έγινε η πρωτεύουσα και έδρα του εκτελεστικού της συμβουλίου. Το 1647 η πόλη έχασε το προνόμιο της "ελεύθερης πόλης" καθώς ενσωματώθηκε στην Γαλλία ύστερα από την συνθήκη της Βεστφαλίας. Ακολούθησε, το 1677, καταστροφή της - όπως και του περίφημου βασιλικού ανακτόρου της - από τα στρατεύματα του Μονκάρ, στρατηγού του Λουδοβίκου XIV.
Ύστερα από τον πόλεμο περί διαδοχής του ισπανικού θρόνου και γύρω στα 1715, η πόλη άρχισε να ανοικοδομείται, γεγονός που σήμερα την κάνει την τρίτη πιο πλούσια πόλη της Αλσατίας σε κτίσματα εκείνης της εποχής, ύστερα από το Στρασβούργο και το Κολμάρ. Από την εποχή εκείνη άρχισε να γίνεται μεγάλο κέντρο βιομηχανικής επεξεργασίας των αγροτικών προϊόντων (ριζάρι τον 18ο αιώνα, από το οποίο παραγόταν ερυθρή βαφή και λυκίσκο τον 19ο αιώνα), ενώ παράλληλα ήταν, χάρη στο δάσος που την περιέβαλε, οχυρή πόλη.
Το 1871 η πόλη προσαρτήθηκε στην Γερμανική Αυτοκρατορία, ύστερα από την ήττα της Γαλλίας στον Γαλλογερμανικό πόλεμο του 1871. Την περίοδο αυτή εμφανίζεται ένας ιδιαίτερα δραστήριος δήμαρχος, ο Ξαβιέ Νεσσέλ (Xavier Nessel), ο οποίος κατασκευάζει σχολεία, πάρκα, μουσεία κι άλλα δημόσια κτίσματα.[8] Το 1916 η πόλη, πάντα υπό γερμανική κυριαρχία, αποκτά αεροδρόμιο: Οι Γερμανοί το κατασκεύασαν προκειμένου να εκπαιδεύουν εκεί τους πιλότους των μαχητικών αεροσκαφών. Όπως είναι φυσικό, αποτελεί στόχο για τα αντίπαλα στρατεύματα και βομβαρδίζεται για πρώτη, αλλά όχι τελευταία, φορά στις 2 Σεπτεμβρίου 1918.
Με τη λήξη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου αρχικά προσαρτάται στην βραχύβια ανεξάρτητη δημοκρατία της Αλσατίας - Λωρραίνης, για να προσαρτηθεί εκ νέου στην Γαλλία το 1919.
Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου ήταν από τις πρώτες πόλεις της Γαλλίας που κατακτήθηκαν από την Βέρμαχτ και παρέμεινε επί πενταετία υπό γερμανική κατοχή, ως τον Μάρτιο του 1945, οπότε και απελευθερώθηκε από τα αμερικανικά στρατεύματα. Κατά τη διάρκεια του Πολέμου το αεροδρόμιο επεκτάθηκε και χρησιμοποιήθηκε ευρύτατα τόσο από τους Γερμανούς όσο και - μετά την ανακατάληψη - από τους Αμερικανούς. Ύστερα από δύο μήνες σκληρών μαχών στην γραμμή του ποταμού Μόντερ, η πόλη εμφάνιζε εικόνα ερήμωσης. Οι εργασίες ανοικοδόμησης άρχισαν σχεδόν αμέσως με την απελευθέρωσή της και από τότε εμφανίζει σταθερή ανάπτυξη, αποτελώντας βιομηχανικό κέντρο της βόρειας Αλσατίας