Στιπ | πόλη

 πόλη  Προσθήκη κατηγορίας

Το Στιπ (Штип στα κυριλλικά), ελληνικά Άστιβος και τουρκ. İştip) είναι η μεγαλύτερη πόλη στο ανατολικό τμήμα της Βόρειας Μακεδονίας, λειτουργώντας ως οικονομικό, βιομηχανικό, ψυχαγωγικό και εκπαιδευτικά κέντρο για τους γύρω δήμους. Σύμφωνα με την απογραφή του 2002 ο δήμος του Στιπ είχε πληθυσμό 47.796. Το Στιπ είναι το μεγαλύτερο κέντρο παραγωγής κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων και το κέντρο της βιομηχανίας της μόδας στη χώρα, καθώς και η θέση του μοναδικού δημόσιου πανεπιστημίου στην ανατολική Βόρεια Μακεδονία, του "Πανεπιστήμιο του Στιπ Γκότσε Ντέλτσεφ".Η πόλη βρίσκεται στη διασταύρωση των κοιλάδων Λακάβιτσα, Οβτσε Πόλο, και Κότσανης. Η γεωγραφική περιοχή της πόλης του Στιπ συνορεύει με το βουνό Πλατσκόβιτσα ανατολικά, την κοιλάδα Κρίβολακ νοτιοανατολικά, τις εκβολές του ποταμού Μπρεγκάλνιτσα νοτιοδυτικά και την προσχωσιγενή πεδιάδα του στο βορρά. Δύο ποταμοί περνούν μέσα από το Στιπ, ο Μπρεγκάλνιτσα, που είναι δεύτερος μεγαλύτερος της χώρας και ο Άστιβος (Oτίνια) που διχοτομεί το κέντρο της πόλης. Ο λόφος Iσαρ, με το παλιό μεσαιωνικό του φρούριο στην κορυφή, δεσπόζει στην πόλη και είναι η αιτία για την κοινή αναφορά της πόλης ως «Η πόλη κάτω από την Iσαρ». Το έδαφος είναι κυρίως αμμώδες και έχει μεγάλες πλάκες κοκκινοχώματος, που υποδηλώνει το μεγάλο ποσοστό σιδήρου στο έδαφος.
Η περιοχή γύρω από την πόλη υποφέρει από την αποψίλωση των δασών, που συμβάλλει στις ακραίες θερμοκρασίες και στα ζεστά και ξηρά καλοκαίρια, με συνήθεις μέσες θερμοκρασίες περίπου 32 °C και την ημέρα άνω των 40 °C. Οι χειμώνες είναι σύντομοι (λιγότερο από 2 μήνες συνήθως) και ήπιοι (αν και θεωρείται κρύοι για την περιοχή) με κανονικές θερμοκρασίες γύρω στους -2 °C, αλλά περιστασιακά με πτώσεις κάτω από -10 °C. Η άνοιξη έρχεται συνήθως το Φεβρουάριο, όταν αναγεννιέται το μεγαλύτερο μέρος του φυλλώματος, αν και ασυνήθιστες χιονοκαταιγίδες μπορεί να εμφανιστούν μέχρι το Μάιο. Είναι πιθανό η πρωτεύουσα του βασιλικού οίκου των Παιόνων ήταν στην περιοχή του Αστίβου. Οι Παίονες ήταν εγκατεστημένοι στη δυτική περιοχή της εύφορης λεκάνης του ποταμού Αξιού, γύρω στον 5ο και 4ο αιώνα π.Χ.. Οι δύο φυλές που ζούσαν κατά μήκος του ποταμού Aστίβου, παραπόταμου του Αξιού, ήταν οι Δέρρωνες, που πήραν το όνομά τους από το Θεό τους της ιατρικής Δάρρωνα και οι Λαιαίοι, που έκοβαν δικά τους βαριά νομίσματα ως ένδειξη της κυριαρχίας τους, ακολουθώντας το παράδειγμα των Ελληνικών πόλεων-κρατών της Χαλκιδικής. Αν και αυτές οι φυλές αποδυναμώθηκαν σε μεγάλο βαθμό από την Περσική εισβολή του 480 π.Χ., υπό την ηγεσία του Βασιλιά Ξέρξη Α΄, παρέμειναν τρομερή δύναμη και καλά οργανωμένος λαός, που φημίζονταν για την παραγωγή των εξαιρετικά βαρειών νομισμάτων τους με εμβλήματα, που περιελάμβαναν εξημερωμένα είδη των αγριοβούβαλων, για τους οποίους η Παιονία ήταν επίσης διάσημη. Απορροφήθηκαν στο Μακεδονικό βασίλειο του Αλέξανδρου Α΄ πριν από το 360 π.Χ.

Η ίδια η περιοχή αναφέρεται για πρώτη φορά στα γραπτά ιστορικού του 3ου αιώνα π.Χ., που μιλά για ένα ποταμό ονόματι "Aστιβο", που υποτίθεται ότι είναι ο σημερινός ποταμός Μπρεγκάλνιτσα. Σε απόσταση ενός περίπου χλμ. από το σημερινό Στιπ βρίσκεται η αρχαία πόλη της Μακεδονίας που έγινε πρωτεύουσα της Παιονίας, μετά την καταστροφή των Βυλαζώρων (Βελεσσών) και εκεί αναφέρεται επίσης ότι στέφονταν οι Παίονες βασιλιάδες. Η πρώτη αναφορά του οικισμού χρονολογείται από την εποχή του Ρωμαίου αυτοκράτορα Τιβέριου (14-37 μ.Χ.), όταν το Estipeon αναφέρεται ως σημαντικός οικισμός στη ρωμαϊκή επαρχία της Παιονίας και η δεύτερη στάση του Ρωμαϊκού δρόμου από τους Στόβους στην Παυτάλια. Είχε στρατιωτικό οχυρό και ήταν σπουδαίος εμπορικός σταθμός. Το 479 καταστράφηκε από τους ΓότθουςΤον 6ο αιώνα οι Σλάβοι εισέβαλαν στα Βαλκάνια, κατέστρεψαν το βυζαντινό οικισμό και εγκαταστάθηκε μόνιμα στην περιοχήη η σλαβική φυλή των Σαγουδάτων. Τον 9ο αιώνα, οι Κύριλλος και Μεθόδιος διέσχισαν την περιοχή και την εκχριστιάνισαν, καθ' οδόν προς τη Μεγάλη Μοραβία. Σε ανασκαφές βρέθηκαν πολλές επιγραφές, ερείπια θεάτρου χωρητικότητας 5.000 θεατών, παλαιοχριστιανικά κιονόκρανα και θωράκια κ.ά., που μαρτυρούν ότι διατηρήθηκε μέχρι το 10ο αι.