Sint-Jozefkerk (Achterveld)

 monument, interessante plaats, katholieke kerk

De rooms katholieke parochiekerk van de H. Jozef, is in 1932-33 gebouwd door architect H.W. Valk uit 's-Hertogenbosch in neoromaanse stijl. Bij het ontwerp heeft Valk zich laten inspireren door de oude abdijkerken in Zuid-Frankrijk. Andere gebouwen in een vergelijkbare stijl van Valk staan in Doetinchem, Haalderen bij Nijmegen en in Brabant. De Kerk kwam op de plaats van de bouwvallig geworden zaalkerk uit 1845. Op 21 juli 1932 vond de aanbesteding plaats. Het werk werd gegund aan de Gebr. Struyken. Bouwheer van de kerk was pastoor G. Bentinck. De plechtige inwijding van de kerk vond plaats op 20 juli 1933 door Z.H. Exc. Mgr. J.B.H. Jansen. Een oorkonde in de sacristie herinnert hieraan. De gebrandschilderde ramen en de kruisweg van Charles Eyck zijn uitgevoerd in het atelier van Joep Nicolas. Het smeedwerk, namelijk de gehengen en het hek voor de doopkapel was van de hand van J. en A. Bourgogne. Het hoofdaltaar is een ontwerp van Jan Eley en Leo Brom. In het altaar werden de uit de oude kerk afkomstige relikwieën van de H.H. Martelaren Monastinus, Proba en Verecunda ingesloten. De houten beelden van St. Johannes de Doper en van St. Johannes van Nepomuc zijn eveneens afkomstig uit de oude kerk. De communiebank uit het atelier van Brom is in 1938 geplaatst. In mei 1940 raakte de kerk beschadigd door een aanval van de Nederlandse Artillerie vanuit Amersfoort op de Duitsers die zich in Achterveld bevonden. Met name de toren, de doopkapel en de kapel met de opgang naar het zangkoor werden vernield. Hetzelfde jaar vonden herstelwerkzaamheden plaats. In 1943 werden de drie bronzen klokken geroofd. Deze werden in 1947 vervangen door drie luidklokken van Petit en Fritsen. In de hal van de ontvangstruimte werd het torenuurwerk uit de oude kerk opgesteld. Na de tweede wereldoorlog werd de kerk verder verfraaid. Door schenkingen verkreeg de kerk twee Mariabeeldjes en een beeldje van God den Vader die zijn Zoon aan de wereld schenkt, alle uit 1425. Het orgel, ontworpen door dr. Caecillianus Huygens o.f.m., directeur van de aartsbisschoppelijke muziekschool te Utrecht en gebouwd door de firma B. Pels en Zn. uit Alkmaar, in 1948 geplaatst is van ondergeschikt belang. De marmeren altaartafel geplaatst op zwart marmeren voetstuk en de aanwezige communiebank met bronzen panelen dateren eveneens uit deze periode. De belangrijkste kerksieraden zijn afkomstig uit de ateliers van Ad. Roosendaal uit Utrecht en Jan Eloy en Leo Brom en dateren uit 1949. Het ontwerp voor de trouwbank is eveneens afkomstig uit het atelier van Brom en is vervaardigd door Harry van Rossum uit Hilversum. Het H.Hartbeeld is van de beeldhouwer Piet Jongblut uit Bilthoven. In de kapel van Maria van Altijddurende Bijstand werd in 1951 aan de zuidzijde een voorstelling in brons van een bloeiende rozenstruik aangebracht door de Gebr. Brom. De glas-in-lood ramen uit de kapel van Maria van Charles Eyck zijn elders in de kerk bewaard gebleven. Een belangrijke wijziging in het exterieur vond in 1954 plaats. Het priesterkoor werd toen vergroot, waarbij de trappen aan de zijkanten kwamen te vervallen en van een nieuwe omlijsting werden voorzien door Brom. Het dak van de kerk is begin jaren negentig vernieuwd. Ter plaatse van de pastorie is in 1990 een modern kerkelijk centrum gebouwd. De altaartafel, de communiebank voorzien van bronzen panelen alsmede de bronzen rozenstruik en de kerkbanken vallen niet onder de bescherming gezien de geringe monumentale waarde.