Αιξ-αν-Προβάνς

 πόλη, ενδιαφέρον, spa town (en)

Η Αιξ-αν-Προβάνς ή συντομότερα Αιξ (γαλλ. Aix-en-Provence, οξιτανικά προβηγκίας Ais de Provença) είναι πόλη στη νότια Γαλλία, 30 χιλιόμετρα βορείως της Μασσαλίας, στην περιφέρεια της Προβηγκίας. Η πόλη έχει πληθυσμό περίπου 140.000 κατοίκων, ενώ αποτελεί αρχιεπισκοπική έδρα της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Αιξ ιδρύθηκε το 123 π.Χ. από το Ρωμαίο ύπατο Σέξτιο Καλβίνο, ο οποίος και έδωσε το όνομά του στην πόλη με τις πολυάριθμες πηγές: Aquae Sextiae. Το 102 π.Χ., κοντά στην πόλη έγινε μεγάλη μάχη, στην οποία οι Ρωμαίοι με ηγέτη το Γάιο Μάριο νίκησαν τους Κίμβρους και τους Τεύτονες προβαίνοντας σε μαζική σφαγή.Το 477 καταλήφθηκε από τους Βησιγότθους. Στους επόμενους αιώνες, λεηλατήθηκε επανειλημμένα από Φράγκους και Λομβαρδούς, ενώ καταλήφθηκε από τους Σαρακηνούς το 731 και τον Κάρολο Μαρτέλο το 737. Κατά το Μεσαίωνα η Αιξ ήταν πρωτεύουσα της Προβηγκίας, ενώ μετά το 12ο αιώνα άρχισε να αναπτύσσεται ως σημαντικό καλλιτεχνικό κέντρο και πηγή γνώσης και μόρφωσης.
Η Αιξ παραχωρήθηκε στο γαλλικό στέμμα μαζί με την υπόλοιπη Προβηγκία το 1487 και το 1501 ο Λουδοβίκος ΙΒ΄ της Γαλλίας εγκαθίδρυσε το Κοινοβούλιο της Προβηγκίας, που έπαψε να υφίσταται το 1789.