Rezerwat Park Natoliński (Warszawa)

 park, tereny zielone

Zespół pałacowo-parkowy w Natolinie

Zabytek Zespół pałacowo-parkowy w Natolinie (Park Natoliński) – mieści się przy ul. Nowoursynowskiej 84 w Natolinie na warszawskim Ursynowie.

Historia zespołu pałacowo-parkowego w Natolinie zaczyna się za panowania Jana III Sobieskiego. Wtedy król kupił wieś Milanowo, w której skład wchodził również las, na terenie dzisiejszego Natolina. W Milanowie zbudował Pałac w Wilanowie, a na Natolinie stworzył Bażantarnię i zwierzyniec, w którym polował. Chociaż nie postawił żadnego pawilonu ani pałacyku, od tego okresu datuje się historię Natolina.

Pałac Potockich w Natolinie

Pałac został wybudowany na zlecenie Augusta Czartoryskiego według projektu Szymona Bogumiła Zuga w latach 1780-1782 w stylu klasycystycznym. W 1782 pałac odziedziczyła Elżbieta Lubomirska. W 1799 stał się własnością córki Lubomirskiej – Aleksandry i jej męża Stanisława Kostki Potockiego. W 1805 należał do ich syna Aleksandra i jego żony Anny Tyszkiewicz.

Wkrótce – w 1807, wcześniejsza nazwa miejscowości Bażanteria została zmieniona na Natolin, na cześć ich córki Natalii Potockiej urodzonej w tamtym roku. W 1808 przebudowano pałac według projektu Chrystiana Piotra Aignera. Architekt ten dobudował także oficynę, domy dozorców i wozownię ze stajnią. Budynek posiada zaokrągloną środkową salę wypełniającą dwa piętra i nakrytą kopułą wspieraną przez sześć kolumn.

W 1834-1838 kolejną przebudową zajął się Henryk Marconi. Zaprojektował pomnik-sarkofag Natalii Potockiej (zm. 1830), wyrzeźbiony przez Ludwika Kaufmanna. W parku wybudowano świątynię dorycką, bramę i mauretański a także akwedukt rzymski. Po śmierci Aleksandra Potockiego pałac od 1892 do 1945 należał do Branickich. Przetrwał 4 lata II wojny światowej, został uszkodzony dopiero w 1944 podczas powstania warszawskiego. Wtedy też stacjonowało w nim niemieckie wojsko.

Po wojnie pod opieką Muzeum Narodowego. Należał do Urzędu Rady Ministrów. Obecnie cały kompleks stanowi siedzibę Centrum Europejskiego Natolin.

Rezerwat przyrody Las Natoliński [edytuj]

W skład zespołu pałacowo-parkowego wchodzi też Las Natoliński – rezerwat przyrody ze zróżnicowanymi zbiorowiskami leśnymi, drzewami pomnikowymi, o ciekawej rzeźbie terenu.

* powierzchnia rezerwatu – 105,00 ha
* rok utworzenia – 1991
* rodzaj rezerwatu – leśny
* dokument powołujący – M.P. numer 38 pozycja 273
* przedmiot ochrony – ochrona fragmentów skarpy warszawskiej.