Πριγκιπάτο του Μονακό

 πόλη, εξοχή

Το Μονακό (γαλλικά: Monaco, μονεγασκικά: Mùnegu, αρχ. ελλ: Μόνοικος), είναι μικρό πριγκιπάτο της Κυανής Ακτής. Περιβάλλεται στις τρεις πλευρές του από τη Γαλλία και στην τέταρτη από τη Μεσόγειο. Αποτελεί το πιο πυκνοκατοικημένο κράτος στον κόσμο. Οι κάτοικοί του αποκαλούνται Μονεγάσκοι. Το πριγκιπάτο τέθηκε από το 1297 υπό την προστασία της γενουατικής οικογένειας των Γκριμάλντι. Το 16ο αιώνα αναγκάστηκε να δεχτεί την προστασία της Ισπανίας και από το 1641 τέθηκε υπό γαλλική προστασία. Το 1793 προσαρτήθηκε στην Γαλλία. Το 1814, με τη Συνθήκη του Παρισιού, ο Οίκος των Γκριμάλντι επανήλθε στην εξουσία. Από το 1861 άρχισε να σταθεροποιείται η εξάρτηση από τη Γαλλία. Πρίγκιπας του Μονακό το 1949 έγινε ο Ρενιέ Γ'. Το Μονακό εντάχθηκε στα Ηνωμένα Έθνη μόλις το 1993. Το 2002 το γαλλικό φράγκο, νόμισμα του Μονακό, αντικαταστάθηκε από το ευρώ. Τον Απρίλιο του 2005, ύστερα από το θάνατο του Ρενιέ, την ηγεσία του πριγκιπάτου ανέλαβε ο γιος του Αλβέρτος.
Στις βουλευτικές εκλογές στις 9 Φεβρουαρίου 2003 ο κυβερνών συνασπισμός "Ένωση για το Μονακό" κέρδισε τις 21 επί συνόλου 24 εδρών. Ο κυβερνών συνασπισμός επανεξελέγη και το 2008.
Ο βράχος του Μονακό ήταν ένα καταφύγιο για τους πρωτόγονους πληθυσμούς. Τα ίχνη τους ανακαλύφθηκαν σε μια σπηλιά στους κήπους του Αγίου Μαρτίνου. Οι πρώτοι μόνιμοι κάτοικοι της περιοχής, οι Λιγούριοι (Ligures), περιγράφονται ως άνθρωποι των βουνών, εξοικειωμένοι με την σκληρή εργασία αλλά και με υποδειγματική οικονομία. Η ακτή και ο λιμένας του Μονακό ήταν πιθανώς η θαλάσσια πρόσβαση για τον εσωτερικό πληθυσμό της Λιγουρίας, το Oratelli Peille. Η προέλευση του ονόματος «Μονακό» υπόκειται σε διάφορες υποθέσεις. Στην αρχαιότητα, ο λιμένας του Μονακό συνδέθηκε με τη λατρεία του ήρωα Ηρακλή, και το όνομά του συνδέθηκε συχνά με την έκφραση «Ηρακλής Μόνοικος». Υπήρχε στην αρχαιότητα ναός αφιερωμένος στον Ηρακλή, πράγμα το οποίο δεν συνήθιζαν για ημίθεο. Γι' αυτό λέγεται Μονόοικος. Αυτή την έκδοση επιβεβαιώνεται, δεδομένου ότι το σύγχρονο όνομα για τον κύριο λιμένα του Μονακό είναι ο λιμένας του Ηρακλή. Στο τέλος του 12ου αιώνα π.Χ., οι Ρωμαίοι κατέλαβαν την περιοχή. Το Μονακό είναι μέρος της επαρχίας των θαλάσσιων Άλπεων. Κατά τη διάρκεια της κατοχής τους, οι Ρωμαίοι δημιούργησαν στο Λα Τυρμπί το τρόπαιο Augustus, το οποίο γιορτάζει το θρίαμβο των στρατιωτικών εκστρατειών τους. Κατά τη διάρκεια αυτής της ίδιας περιόδου, οι Φοίνικες και οι Καρχηδόνιοι ναυτικοί έφεραν την ευημερία στην περιοχή. Μετά από την πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (5ος αιώνας μ.Χ.), η περιοχή κατακτήθηκε από διάφορους βάρβαρους πληθυσμούς. Ήταν μόνο στο τέλος του 10ου αιώνα, μετά από την κυριαρχία των Σαρακηνών από την Προβηγκία που η περιοχή αποικήθηκε ξανά. Ως ανεξάρτητο Πριγκιπάτο, το Μονακό έχει πολίτευμα Συνταγματικής Μοναρχίας από το 1911, με έναν Πρίγκηπα, επικεφαλής του Κράτους. Η εκτελεστική εξουσία αποτελείται από έναν Κρατικό Υπουργό, ο οποίος προεδρεύει ενός Κυβερνητικού Συμβουλίου το οποίο αποτελείται από έξι μέλη (τον ίδιο, καθώς και πέντε Κυβερνητικούς Συμβούλους, οι οποίοι αντιστοιχούν σε Υπουργούς), τα οποία είναι υπεύθυνα μπροστά στον Πρίγκιπα.
Ύστερα από μια συμφωνία με την Γαλλία, η οποία υπεγράφη το 1930, ο Κρατικός Υπουργός υποχρεούνταν να είναι Γάλλος υπήκοος (γενικώς ένας Νομάρχης ή ένας Πρέσβης) ορισμένος από τον Πρίγκιπα, με βάση μια λίστα που του παρουσίαζε το Γαλλικό Κράτος. Το 2002, η συμφωνία αυτή τροποποιήθηκε ώστε να μην υπάρχει παρέμβαση της Γαλλίας σε αυτή την επιλογή. Από εκείνη την τροποποίηση και μετά, λοιπόν, ο Κρατικός Υπουργός δεν ήταν, πλέον, απαραίτητο να είναι γαλλικής εθνικότητας. Η αλλαγή αυτή έδωσε, μεταξύ άλλων, την δυνατότητα στο Μονακό να ικανοποιήσει τα κριτήρια εισόδου στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Σύμφωνα με το Σύνταγμα του 1962, ο Πρίγκιπας μοιράζεται τη νομοθετική εξουσία με το Εθνικό Συμβούλιο, το οποίο είναι μία βουλή με μονάχα ένα νομοθετικό σώμα. Τα εικοσιτέσσερα μέλη του νομοθετικού αυτού σώματος εκλέγονται για πενταετή θητεία μέσω ψηφοφορίας με πολλαπλούς υποψηφίους και καθολική ψηφοφορία. Δεκαοχτώ σύμβουλοι εκλέγονται μέσω απλής ατομικής κατάταξης του συνολικού αριθμού των υποψηφιοτήτων, και οι έξι εναπομείναντες σύμβουλοι μέσω ψηφοφορίας με λίστα.
Οι τοπικές υποθέσεις εμπίπτουν στις αρμοδιότητες του Δημοτικού Συμβουλίου, μίας συνέλευσης δεκαπέντε μελών, εκλεγμένων για τετραετή θητεία μέσω άμεσης καθολικής ψηφοφορίας και εκλογικής διαδικασίας με λίστα πολλαπλών ονομάτων σε δύο γύρους με την δυνατότητα προσθήκης υποψηφίων διαφορετικών παρατάξεων και χωρίς ψήφο προτίμησης, την οποία προεδρεύει ο Δήμαρχος (αυτό τον καιρό ο Ζορζ Μαρσάν).Το Μονακό αποτελεί μέλος της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης της Γαλλοφωνίας (Assemblée Parlementaire de la Francophonie), καθώς και του Διεθνούς Οργανισμού Γαλλοφωνίας.
Το Πριγκιπάτο μετρά 5.469 μέτρα συνοριακής γραμμής με την Γαλλία (μεταξύ των οποίων: 3.274 μέτρα με την κοινότητα του Μπωσολέιγ, 1.341 μέτρα με το Καπ-ντ'Άιγ, 464 μέτρα με την Ροκεμπρύν-Καπ-Μαρτέν και 390 μέτρα με την Λα Τυρμπί), καθώς και 3.829 μέτρα ακτογραμμής (λιμάνι και παραλία). Στη διάρκεια των τελευταίων ετών, μεγάλα έργα έδωσαν την δυνατότητα στο Μονακό να επεκταθεί κατά σχεδόν 40 εκτάρια, τα οποία κερδήθηκαν, κατά βάση, από την θάλασσα, μέσω επιχωματώσεων. Τα πρώτα έργα επιχωματώσεων ξεκίνησαν το 1865 για την δημιουργία σιδηροδρομικής γραμμής, η οποία ακολουθήθηκε, λίγο καιρό αργότερα, από την ίδρυση τη πρώτης επιχειρηματικής συνοικίας στη Φονβιέιγ, που έδωσε την δυνατότητα να κερδηθούν περίπου 5,5 εκτάρια από την θάλασσα. Ο βυθός του λιμανιού του Μονακό στη συνέχεια μπαζώθηκε και, στη διάρκεια της δεκαετίας του 1960, κατασκευάστηκαν το Grimaldi Forum και το Larvotto. Το 1965, με μια πρωτοβουλία του Ρενιέ Γ΄ και με στόχο την ποικιλία στις δραστηριότητες της πόλης, η κατασκευή της συνοικίας της Φονβιέιγ έδωσε την δυνατότητα δημιουργίας 220.000m² νέων πρόσθετων οικοδομικών εκτάσεων καθώς και ενός νέου λιμανιού. Η συνοικία αυτή φιλοξενεί μεταξύ άλλων το στάδιο Λουί Ντε καθώς και ένα μεγάλο χώρο εμπορικών καταστημάτων. Η επέκταση του Λιμανιού του Μονακό επίσης πραγματοποιήθηκε με κατεύθυνση την θάλασσα.
Η κατασκευή μιας ημιπλεούμενης προκυμαίας μήκους 352 μέτρων για ένα συνολικό βάρος της τάξεως των 163.000 τόνων το 2003 έδωσε την δυνατότητα κατασκευής 360 θέσεων στάθμευσης, 25.000 m² αποθηκευτικών χώρων, 2 θαλάσσιους σταθμούς καθώς και διοικητικά και εμπορικά γραφεία. Η τεχνητή επιχωμάτωση με την οποία συνδέεται η προκυμαία έδωσε την δυνατότητα κέρδους ενός εκταρίου γης και είδε την δημιουργία ενός συμπλέγματος κατοικιών έκτασης 15.000 m². Το 2006, ο Αλβέρτος Β΄ του Μονακό είχε επισήμως ξεκινήσει διαγωνισμό για την ανάληψη της υλοποίησης του σχεδίου επέκτασης του λιμανιού προς την θάλασσα, έχοντας ως στόχο το κέρδος περίπου 10 εκταρίων γης επί της θάλασσας. Το σχέδιο αυτό, με εκτιμώμενο κόστος της τάξης των 8 δισεκατομμυρίων ευρώ, θα έδινε την δυνατότητα κατασκευής περίπου 275.000 m² κτιριακών εγκαταστάσεων και θα είχε χρονοδιάγραμμα μέχρι το 2023, με τα πρώτα κτίρια να παραδίδονται προς εκμετάλλευση το 2014. Ωστόσο εγκαταλείφτηκε το 2008, με επίσημη δικαιολογία τον οικολογικό αντίκτυπο αλλά και τον οικονομικό, καθώς η Ευρώπη εισερχόταν σε περίοδο οικονομικής κρίσης. Τελικώς, προτιμήθηκε ένα σχέδιο, λιγότερο ακριβό, αλλά το οποίο σήμανε την επιστροφή στην κατασκευή υψηλών κτιρίων: την κατασκευή διπλού πύργου 49 ορόφων, την Τουρ Οντεόν.
Η οικονομία του πριγκιπάτου βασίζεται κυρίως στον τουρισμό. Το λιμάνι έχει αποκλειστικά τουριστικό προορισμό και φιλοξενεί όλο σχεδόν το χρόνο μεγάλο αριθμό θαλαμηγών. Ιδιαίτερη ανάπτυξη έχει και η βιομηχανία χημικών προϊόντων, μηχανουργίας, υφαντουργίας και ειδών διατροφής. Επιχειρηματίες από όλο τον κόσμο προτιμούν τις τράπεζες του Μονακό, που τις ευνοεί η νομοθεσία του πριγκιπάτου για το τραπεζικό απόρρητο και τη χαμηλή φορολογία. Οι περισσότεροι κάτοικοι είναι Γάλλοι (το Μονακό είναι η μικρότερη χώρα στον κόσμο όπου ομιλείται η γαλλική γλώσσα). Οι υπόλοιποι είναι Ιταλοί, Αμερικανοί κ.ά., ενώ το 20% είναι Μονεγάσκοι. Επίσημη γλώσσα είναι τα γαλλικά, αλλά πολύ διαδεδομένη είναι και η ιταλική, καθώς και η μονεγασκική. Το προσδόκιμο ζωής του συνολικού πληθυσμού υπολογίστηκε το 2015 στα 89,52 χρόνια (85,63 για τους άνδρες και 93,58 για τις γυναίκες). Η χώρα εξυπηρετείται από σιδηροδρομικό δίκτυο. Οι αεροπορικές συγκοινωνίες εξυπηρετούνται από ένα ελικοδρόμιο. Το πλησιέστερο αεροδρόμιο είναι το Αεροδρόμιο Κοτ ντ' Αζύρ, στη Νίκαια της Γαλλίας. H οδήγηση γίνεται στη δεξιά πλευρά του δρόμου.



youtu.be/KDWDV5eZT5E