Tyrkło - Grodzisko "Zameczek"

Poland / Warminsko-Mazurskie / Pisz /
 stanowisko archeologiczne, obiekt z okresu średniowiecza, grodzisko, kopiec, interesujące miejsce
 Dodaj zdjęcie
Grodzisko Tyrkło (niem. Schlossberg) nad jeziorem Tyrkło jest jednym z kilku grodzisk wzniesionych w rejonie jeziora Śniardwy. Mieczysław Orłowicz, na początku XX w. (w okresie międzywojennym) tak opisywał to miejsce "nad jeziorem Tyrkło, które ciągnie się pasem 8 km ku północy, leży zagadkowy kopiec, zwany również Tyrkło. Ma on pochodzić z przedhistorycznych czasów, kiedy służył dla celów obronnych, możliwe też, jest mogiłą jakiegoś wodza Prusów lub Jadźwingów. Ze szczytu rozległy widok na okolicę i jezioro Śniardwy". Już w okresie międzywojennym grodzisko Tyrkło było chronione jako „pomnik historii kultury”.
Przez Niemców zazwyczaj było nazywane Schlossberg (Góra Zamkowa, Zameczek), podobnie jak wiele innych grodzisk na Mazurach. Pierwszy opisał grodzisko Georg Christopher Pisanski w 1749 r. Leży około 2,5 km na północ od Okartowa. Z jednej strony otoczone było jeziorem. Z drugiej strony dostępu bronił wał i fosa. Wierzchołek grodziska był spłaszczony, ale stoki zachowały stromiznę. Pośrodku wierzchołka znajdowało się zagłębienie, które według przypuszczeń Pisanskiego, mogło być reliktem studni (raczej były to pozostałości po majdanie). Rzędna wierzchołka grodziska znajdowała się na wysokości 127,7, natomiast zwierciadło jeziora około 116 m n.p.m. Na podstawie analizy mapy topograficznej sprzed prawie 100. lat można stwierdzić, że w czasach wczesnośredniowiecznych (okres pobytu Galindów), grodzisko zostało usytuowane na krańcu długiego i wąskiego półwyspu, wcinającego się w jezioro.
Podczas drugiej wojny światowej pozostałości grodziska zostały częściowo zdewastowane. Wzdłuż zachodniego brzegu jeziora Tyrkło wzniesiono jedną z pozycji obronnych w ramach Giżyckiego Rejonu Umocnionego. Grodzisko zostało poprzecinane liniami okopów, dodatkowo wzmocnione tzw. punktami oporu (łącznie około 20). Natomiast 250 m na północny wschód od wierzchołka grodziska zbudowano bunkier (lekko uszkodzony).
pl.wikipedia.org/wiki/Tyrk%C5%82o
jsekta.republika.pl/pruskieosiedla.htm
www.tour.mazurskiemorze.pl/punkt/35/grodzisko-nad-jezio...
grodziska.eu/galindia/
www.orzysz.pl/index.php?wiad=787
Miasta w pobliżu:
Współrzędne:   53°49'36"N   21°51'31"E

Komentarze

  • Wszystko się zgadza, prócz miejsca, w którym zaznaczono grodzisko "Zameczek". Strome zbocza, wąski majdan z zagłębieniem, wał, wyraźny kształt kopca rodzącego podejrzenie kurhanu, wysokość ok. 14 m nad taflą jeziora, rozoranie wzgórza okopami i upstrzenie go punktami oporu, umiejscowienie na końcu wąskiego półwyspu między ciekiem wodnym, zatoczką i bagnistą łączką - wszystko to znajduje się po północnej stronie zatoczki Tyrkła, z którą graniczy zaznaczone tu miejsce. Choć co prawda miejsce to - z wałem, owalnym kształtem, znaczną powierzchnią - zawsze budziło we mnie podejrzenia, że to również była w galindzkich czasach osada, być może strzeżona przez warownię ze znakomitym punktem obserwacyjnym na szczycie kopca. Ale dostępne źródła o tym milczą...
Ten obiekt został ostatnio modyfikowany 9 lat temu