Zespół Pałacowo-Parkowy w Stryjowie (Stryjów)

 park, interesujące miejsce

W roku 1879 właścicielem Medard Adolf Smorczewski nabył majątek od Józefa Garszyńskiego. Nowy właściciel rozpoczął rozbudowę i przebudowę wnętrza murowanego siedmioosiowego dworu parterowego. Rozbudowa dworu polegała na zastąpieniu dawnego ganku kolumnowego, umieszczonego na osi przez neogotycki przedsionek. Przez co całość uzyskała narys litery „H”. Po stronie wschodniej i zachodniej stanęły równocześnie dwa rozmaicie ukształtowane dwukondygancyjne skrzydła, wysunięte mocno przed fasadę budynku starszego jak też do tyłu. Skrzydło zachodnie zaakcentowano czworoboczną wieżą z Rawiczem Smorczewskich i Leszczycem Waliszewskich na kartuszu herbowym. Od strony wschodniej jako odpowiednik wieży dodano otwarty ganek o trzech arkanach, nakrytych balkonem otoczonym tralkową balustradą. Wnetrze pałacu także zostało zmienione. Z wielu mniejszych pomieszczeń powstało kilka dużych. Pokoje reprezentacyjne otrzymały parkietowe posadzki, barwne obicia ścienne oraz obramowania drzwi o reliefach neorenesansowych w nadprożach. Po stronie prawej hallu znjadował się prostokątny salon zwany „niebieskiem”- od koloru odbicia ścian. Pomieszczenia znjadujące się na piętrze słuzyły jako pokoje gościnne. Cały pałac wybudowany był z cegły i otynkowany. Wokół pałacu powstał park o charakterze romantycznym, zaprojektowany przez Waleriana Kronnenberga. Od zachodu dwór otaczał salon ogrodowy wyznaczony półkulistymi skupieniami drzew. W najbliższym otoczeniu pałacu rozmieszczone były patery ogrodowe z niewielkimi ogródkami „neowłoskimi”, przy wschodnim i zachodnim skrzydle. Na bogato udekorownaym, tarasowo ukształtowanym parterze stanęła statua Matki Bożej, osobiście wyrzeźbiona przez Feliksa Smorczewskiego. Po I wojnie światowejw południowej części ogrodu, nad brzegiem ogrodowego stawu została postawiona neoromańska kaplica grobowa, gdzie mieli spocząć Feliks i Zofia Smorczewscy. Feliks Smorczewski urządził także cały kompleks stawów rybnych, które były prowadzone bardzo efektywnie. Każdy z nich posiadał swoją nazwę: „Ogrodowy, Duży, Magazyny, Laskowy, Młyński, Rafał i Marek". Przy głównym wjeździe do parku usytuowana jest brama z domkiem odźwiernego. Przy bramie wybudowano także romantyczną kordegardę w formie starożytnego zameczku z basztą i wieżyczkami, przypominającą w ogólnym kształcie Zamek św. Anioła w Rzymie. Pałac w ruinie, park zaniedbany.