Πρωτομινωϊκό νεκροταφείο της Αγίας Φωτιάς

 τάφος, νεκροταφείο, αρχαιολογικός χώρος, Μινωικός πολιτισμός

 Ανέβασμα φωτογραφίας

Το 1971 στη θέση Πάτημα κοντά στο Κουφωτό σπήλαιο ήρθε σε φως μια γιγάντια νεκρούπολη της Πρωτομινωικής εποχής, το μεγαλύτερο νεκροταφείο της εποχής του Χαλκού στον Ελληνικό χώρο, με 252 τάφους ενώ υπολογίζεται ότι 50 ακόμη είχαν καταστραφεί με την καλλιέργεια.
Πρόκειται για το μεγαλύτερο νεκροταφείο της Μινωικής Κρήτης. Οι τάφοι ανήκουν σε ένα πρωτόγονο θαλαμοειδή τύπο με θάλαμο και προθάλαμο αλλά υπάρχουν και απλοί λακκοειδείς, οι οποίοι περιείχαν μάλλον παιδικές ταφές. Σε κάθε τάφο συνήθως βρέθηκαν περισσότερες από μιά ταφές.Βρέθηκαν πλουσιότατα ευρήματα, 1800 αγγεία διαφόρων τύπων, λίθινα και χάλκινα αντικείμενα όπως πέλεκυς, χειρόμυλους, αγκίστρια, εγχειρίδια, αιχμές δοράτων κλπ. λίθινα εργαλεία, αγγεία, αγνύθες και σφονδύλια. Στα κινητά ευρήματα περιλαμβάνονται λεπίδες οψιανού, τριβεία, ακόνια, μαγειρικά σκεύη, κύπελλα και πρόχοι, καθώς επίσης και εργαλεία που υποδηλώνουν ότι στο χώρο υπήρχε κάποιου είδους μεταλλουργική παραγωγή. Τα ευρήματα ήταν πλουσιώτατα. Συνολικά βρέθηκαν γύρω στα 1800 αγγεία σε άριστη διατήρηση σε διάφορους τύπους ενώ μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η σειρά των χάλινων αντικειμένων μεταξύ των οποίων αγκίστρια ψαράδων, εγχειρίδια, αιχμές από δόρατα κ.ά. Αξιοσημείωτα είναι και τα λίθινα αντικείμενα όπως πέλεκεις, χειρόμυλοι κ.ά, Σημαντική θεωρείται η εύρεση δύο μολυβένιων περιάπτων (φυλακτών) με μορφή ζώου που κατά την γνώμη του ανασκαφέα Εφόρου Αρχαιοτήτων κ, Κωστή Δαβάρα ενισχύουν την άποψη ότι το μολύβι την πρωτομινωίκή εποχή εθεωρείτο υλικό πολύτιμο σαν τον άργυρο. Από άλλους ερευνητές υποστηρίζεται ότι το νεκροταφείο ανήκε σε προίστορικούς Κυκλαδίτες αποίκους στην Κρήτη.