saftook روستای سفتوک

 مغازه، فروشگاه  اضافه کردن رده

 یک عکس اضافه کن

وستای سفتوک در 36 کیلومتری شمال غربی شهرستان قاین در منطقه ای کوهستانی واقع شده است. این روستا دارای 87 خانوار و 289 نفر جمعیت می باشد . شغل مردم آن کشاورزی و در کنار آن دامپروری می باشد .آب شرب و مورد استفاده در بخش کشاورزی آن توسط سه قنات تامین می گردد . قدمت روستا با توجه به جابجایی روستا از محل قبلی که در حدود 1 کیلو متری روستای فعلی قرار داشته، حدود 200 سال می باشد. علت اینکه این روستا به (( سفتوک )) نام گذاری شده این است که چون تقریبا بلندترین روستای منطقه است به آن (( سقف کوه)) می گفته اند و یا چون دارای زمینی نسبتا سفت می باشد آن را ((سفت کوه)) می نامیدند که طی مرور زمان و چرخش در سر زبان ها به سفتوک تبدیل شده است روستای سفتوک از این جهت که در دامنه کوه قرار گرفته ، منطقه ای سرد سیر و ییلاقی می باشد . محصولات عمده کشاورزی این روستا ، آلو بخارا ، زرد آلو ، زعفران ، بادام ، زرشک می باشد .

مسایل و مشکلات اهالی روستا

متناسب با شرایط کوهستانی روستای سفتوک ومحیطی که در این روستا ایجاد شده است، هرساله نظرگردشگران زیادی را به ویژه در فصل بهار، تابستان و پاییز به خود جلب می کند.ولی متاسفانه نه تنها این گردشگران سود و منفعتی برای اهالی ندارند بلکه با ورود به زمین های کشاورزی موجب خسارات زیادی به محصولات و ضرر و زیان به کشاورزان می شوند.

مردم این روستا پس ازچدین سال چشم انتظاری، بالاخره در 22 بهمن سال 91 توانستند ازآب لوله کشی استفاده کنند.

ازجمله مشکلات مردم این روستا عبارت است از:

محدودیت منابع آب برای مصارف کشاورزی

روش های ابتدایی کشاورزی به ویژه در آبیاری

کمبود زمین کشاورزی و استفاده متوالی از آن که موجب به فقر زمین می شود

محدودیت مشاغل در دو بخش کشاورزی و دامداری و مهاجرت جوانان به شهر

خاکی بودن کوچه های داخل روستا و بروز مشکلاتی بخصوص در زمستان

نبود امکانات مناسب ورزشی برای جوانان

نداشتن سرویس برای جابه جا کردن اهالی بین شهر و روستا

بعضی از اهالی روستا از جمله جوانان به دنبال شغل، هر روزه این مسیر را طی کرده تا برای امرار معاش درآمدی کسب کنند.

عوامل اصلی در شکل گیری کالبد روستا

با توجه به اینکه یک بنا نشان دهنده کنش های متقابل عوامل متعدد و رابطه پیچیده آن هاست و اگر تنها یک عامل را در بوجود آوردن شکل یک روستا و مجتمع های مسکونی آن در نظر بگیریم ، دچار اشتباه شده ایم .همانطور که اکثر معماران ، نقش مسلط و جبری آب و هوا و شرایط طبیعی را در به وجود آمدن یک روستا را مهمترین نقش می دانند ، باید پذیرفت که مهمترین عامل در پیدایش این روستا شرایط آب و هوایی مناسب آن می باشد که موجب گردیده کشاورزی آن رونق داشته باشد همچنین از مراتع آن نیزبتوان جهت تعلیف دام ها استفاده نمود . عوامل دیگری نیزهمچون ، چشم انداز های زیبای آن ، نزدیکی به شهر، مذهب و... در شکل گیری این روستا موثر بوده اند

منظر ازتیپ روستا ، وضعیتی است که خانه های روستایی نسبت به یکدیگر ونسبت به محل کارروستایی دارند. روستای سفتوک دارای تیپ روستایی گرد آمده است .این تیپ روستایی ، کهن ترین ریخت شناسی است زیرا مناسب ترین تیپ برای زندگی می باشد . در این تیپ روستایی خانه ها در همسایگی همدیگر بوده و روستا دارای چشم اندازی متمرکزاست. در این تیپ ، کشتزارها از خانه های کشاورزان جدا و تقریبا دور ازآنهاست. فعالیت های کشاورزی در این روستا معمولا به صورت واحد های کوچک است همچنین به سبب اینکه روستا در دامنه کوه قرار دارد و کشتزارها نیاز به زمین مسطح و هموار دارند، بعضی از زمین های کشاورزی در فاصله دورتری ازروستا قرار گرفته اند. روستای سفتوک ازلحاظ نوع سکونت روستائیان دارای ساخت دهقانی می باشد که در این ساخت سابقه سکونت طولانی و معیشت غالب کشاورزی است.

مصالح و ساختار

در ساخت بناهای روستا کلاً ازدونوع مصالح با قابلیتهای فنی متفاوت استفاده شده است. گروه اول مانند سنگ و خشت که بیشتر بعنوان عناصر سازه ای عمودی در دیوار ها ، جرزها و غیره استفاده میشود( در ساخت پی های بناها سنگهای طبیعی کوه مورداستفاده قرار میگیرد) ( شکل – 4) و گروه دوم انواع چوب که بعنوان عنصر کششی در سقفها و سردر بازشوها و موارد مشابه مورد استفاده قرار میگیرد. چوبهای مورد نیاز را از درختان سپیدار، ، چنار، صنوبر،شاخ وبرگ بیدو مانند آنها بدست میاورند.

سقف

در اجرای سقف در این روستا ازچوب های درختان که اکثرا چوب درخت سپیدار می باشد به این صورت استفاده می شود که این چوب ها را در فواصل نزدیک به هم(cm 60 – 40 ( روی دیوار ها یا روی پایه های اصلی قرار می دهند. سپس از شاخه های بوته گز برای پر کردن فواصل بین چوب ها استفاده می گردد در بعضی مواقع نیز توسط قطعات و صفحات نازک چوبی این تیر ها را می پوشانند.اندود نهایی سقف کاهگل است که برای محافظت پوشش در برابر باران و جلوگیری از نفوذ باران به داخل ساختمان استفاده می شود. در اجرای این سقف ها تقریبا کمترین مصالح مورد استفاده قرار می گیرد .

دیوار ها

در اجرای دیوارها در این روستا به این ترتیب عمل می شود ، ابتدا برای پی ساختمان از سنگ استفاده می شود زیرا در منطقه کوهستانی قرار دارد در گذاشتن سنگها ، قفل و بست سنگ ها نیز در تمام جهات رعایت می شود سپس ساختمان بر روی این پی بنا می شود.در مرحله بعدی ازخشت استفاده می شود.خشت ها را نیز به صورت افقی و مورب به کار می برند تا موجب استحکام بیشتر بنا گردد . برای اندود درون و بیرون ساختمانها نیز از ملات خاک قرمز و کاه استفاده میکنند که به دلیل چرب بودن جنس خاک، دوام خوبی دارد و مانع نفوذ رطوبت میشود. البته این نکته قابل ذکر میباشد که در این روستا دیوار ها بعلت اینکه عایق حرارتی می باشند ضخامت زیادی دارند.( cm80 – 60)

معماری

در این زمینه به اختصار میتوان به نکات زیر اشاره کرد:



در معماری و تقسیم فضاهای داخلی نیز اقلیم کاملاً مورد توجه بوده و برای جلوگیری از اتلاف انرژی در فصول سرد وگرم سال تدابیر مختلفی در نظر گرفته شده است. استفاده از دیوارهای بیرونی با مصالح خشتی به ضخامت زیاد،اندود کاهگل دیوارها و بام، سقفهای چوبی و استفاده از گیاه چزه بعنوان عایق رطوبتی و حرارتی بر روی آن، چند عملکرده بودن فضاهای داخلی ، مانند فضاهای زمستان نشین و تابستان نشین و همچنین استفاده از روزنه های کوچک جهت نورگیری، از دیگر راه حلهایی است که به معماری این روستا هویتی ویژه می بخشد. دربها و پنجره ها همه از چوب ساخته شده اند و در ساختمانهای قدیمی کارهای گره چینی بسیار ظریف و زیبایی به چشم میخورد.