Baba (góry)

 góra, niewidoczne

Baba (t. Pelister; maced. Баба, gr. Βαρνούντας – Varnundas, Περιστέρι – Peristeri, Βαρνούς – Varnus) – pasmo górskie w południowo-zachodniej Macedonii Wardarskiej i w północnej Grecji, w łańcuchu Hellenidów (Pindosu i Szar Płaniny).

Pasmo Baba rozciąga się południkowo na wschód od wschodnich brzegów jezior Wielka i Mała Prespa. Na północy przez przełęcz Gjavato (Ѓавато) przechodzi w góry Bigla. Na wschodzie opada w kotlinę Pelagonii. Na południu, już w Grecji, przechodzi przez przełęcz Bigla graniczy z górami Verno. Pasmo ma zwarty kształt z pojedynczym nieprzerwanym centralnym grzbietem długości około 25 km z wieloma kulminacjami. Od centralnego grzbietu odchodzą boczne na wschód i zachód. Góry Baba mają około 660 km² powierzchni, w tym 436 km² w Macedonii, reszta w Grecji. Grzbietem pasma biegnie dział wód między zlewiskami Morza Adriatyckiego (Drinu) i Morza Egejskiego (Wardaru).

Góry Baba są zbudowane głównie z paleozoicznych łupków metamorficznych i z granitów. Mają charakter alpejski. Pod szczytem Pelister leżą dwa górskie jeziorka – Pelisterski oči. W najwyższych partiach gór, powyżej 2000 m n.p.m., występują formy lodowcowe – cyrki i moreny. Charakterystycznym elementem rzeźby są gołoborza.

Klimat gór Baba jest górski. W partiach szczytowych śnieg niekiedy zalega przez cały rok. Góry Baba są porośnięte przeważnie lasami iglastymi, przy czym najwyższe partie są pozbawione roślinności. Najwyższe partie macedońskiej części pasma zajmuje Park Narodowy Pelister, chroniący wiele rzadkich gatunków roślin i zwierząt, m.in. endemiczną bałkańską sosnę rumelijską (pinus peuce), kilka gatunków orłów i występujący tylko w Pelagonii podgatunek łososia salmo trutta peristericus.

Góry Baba są ośrodkiem turystyki i wypoczynku. Jako bazy wypadowe w góry służą przede wszystkim miasta Bitola i Resen. Turystyka rozwija się tu od okresu międzywojennego. Okresem jej upadku były wojny związane z rozpadem Jugosławii i z konfliktem albańsko-macedońskim.

24 szczyty gór Baba przekraczają 2000 m n.p.m. Najbardziej znane z nich to:

Pelister (Пелистер) – 2601 m n.p.m., trzeci co do wysokości szczyt górski Macedonii
Ilinden (Илинден) – 2542 m n.p.m.
Dva Groba (Два Гроба) – 2514 m n.p.m.
Stiv (Стив) – 2468 m n.p.m.
Veternica (Ветерница) – 2420 m n.p.m.
Muza (Муза) – 2350 m n.p.m.
Ržana (Ржана, t. Bojadžijev vrv – Бојаџиев Врв) – 2334 m n.p.m. – graniczny
Široka (Широка) – 2218 m n.p.m.
Kozji Kamen (Козjи камен) – 2199 m n.p.m.
Griva (Грива) – 2198 m n.p.m.
Visoka Čuka (Висока Чука) – 2188 m n.p.m.
Bela Voda (Бела Вода) – 2156 m n.p.m. (w Grecji)
Skrkovo (Скрково) – 2140 m n.p.m.
Vrteška (Вртешка) – 2010 m n.p.m.
Babin Zab (Бабин Заб) – 1850 m n.p.m.