Νήσος Αγίου Θεοδώρου (Μινωική Άκυτος)

 νησί  Προσθήκη κατηγορίας

Βραχώδης νησίδα απέναντι στις εκβολές του Πλατανιά, δυτικά των Χανίων. Σήμερα λέγεται Θοδωρού - Αγ. Θεόδωροι. Αναφέρεται επίσης με το όνομα Τούλλουρος. Το σημερινό όνομα το πήρε από το τρίκλιτο εκκλησάκι των Αγ. Θεοδώρων, που μόλις φαίνονται σήμερα τα θεμέλια του. Το νησάκι απόκτησε ιστορική αξία κατά τη Βενετοκρατία οπότε, το 1574, αποφασίστηκε να οχυρωθεί για να εμποδίσουν τα κανόνια του τον εχθρό να αποβιβασθεί στην απέναντι παραλία του Πλατανιά. Έκτισαν τον ίδιο χρόνο ένα πολυγωνικό φρούριο στην κορυφή, που το ονόμασαν Turluru και άλλο χαμηλά επίσης πολυγωνικό, που το ονόμασαν Αγ. Θεόδωρο ή S. Franscesco από την εκεί εκκλησία, που στοίχισαν 21.500 δουκάτα δίχως τις αγγαρείες. Οι ειδικοί ήθελαν να γίνει και τρίτο φρούριο στο βόρειο άκρο της νησίδας, που όμως δεν έγινε.

Οί Τούρκοι πολιόρκησαν τη νησίδα το 1645, και την κατέλαβαν ύστερα από ηρωική άμυνα των πολιορκουμένων. Ο επικεφαλής τής φρουράς Βλάσιος έβαλε φωτιά στην πυριτιδαποθήκη και όλη η φρουρά έγινε ολοκαύτωμα μαζί με πολλούς Τούρκους πού είχαν εισορμήσει στο φρούριο. Το 1650 η νησίδα πέρασε και πάλι στην κυριαρχία των Βενετών ως το 1699, οπότε ανακαταλήφθηκε από τούς Τούρκους, οι οποίοι την κράτησαν ως την απελευθέρωση τής Κρήτης. Το 1897 αποβιβάσθηκε προσωρινά δύναμη τού Ελληνικού στρατού, υπό τον Τιμολέοντα Βάσσο παρά την απειλή των πυροβόλων των πολεμικών σκαφών των Μεγάλων Δυνάμεων. Σήμερα το κράτος για να προστατέψει τον Κρητικό αίγαγρο ίδρυσε εκτροφείο στο νησί αυτό, στην Ντία και στους Αγίους Πάντες απέναντι από τον Άγιο Νικόλαο Λασιθίου.

Ο Φλωρεντιανός ιερωμένος Χριστόφορος Μπουοντελμόντι, περιγράφει σε βιβλίο το 1416, την επίσκεψη του το 1415 στην Κρήτη. Η επίσκεψη του σκοπό είχε την επαλήθευση των όσων είχε διαβάσει από τού αρχαίους Πτολεμαίο και Πλίνιο. Ο καθολικός αυτός ιερωμένος είχε μάθει Ελληνικά στην Ρόδο πού τού επέτρεπαν να συνεννοείται με τούς ντόπιους. Καρπός των ταξιδιών του ήταν η συγγραφή δύο βιβλίων σε μεσαιωνική γλώσσα. Το ένα τιτλοφορείται <<βιβλίο των νήσων του Αρχιπελάγους>> (δηλαδή του Αιγαίου) και το άλλο <<Περιγραφή τής νήσου Κρήτης>>. Το ταξίδι στην Κρήτη πραγματοποιήθηκε, όπως προκύπτει από το ίδιο το έργο, σε διάστημα λίγων μηνών την άνοιξη του 1415. Σε λεπτομερή περιγραφή αναφέρεται στην περιοχή του Πλατανιά και το νησί Θοδωρού. Για την περιοχή του Πλατανιά και για το νησί Θοδωρού ας αφήσομε τον Μπουοντελμόντι να μάς ξεναγήσει μέσα από τα κείμενα του βιβλίου του (έρχεται παραλιακά με πλοίο από το Δικτυνναίο προς τα σημερινά Χανιά): «Μιά νέα μέρα αρχίζει και οι ναυτικοί μας, όλοι μαζί, φωνάζοντας σηκώνουν το πανί. Έπειτα πλέομε κατά μήκος χωριών και διακρίνομε μιά εύφορη πεδιάδα στους πρόποδες τού βουνού. Στο πιο βαθύ μέρος τού κόλπου βλέπομε το ρεύμα του Ταυρωνίτη και με χαρά διακρίνομε στους πρόποδες των βουνών την Επισκοπή της παλιάς Κισάμου. Πραγματικά, λέγεται, ότι μετά την καταστροφή αυτής της πόλης και άλλων πόλεων της νήσου, οι παλιοί επίσκοποι αποσύρθηκαν σε εξοχικά κτήματα. Φθάνομε έπειτα σε μιά πεδιάδα πού παράγει το κάθε τι σε μεγάλη αφθονία. Ως το ρεύμα τού Κουφού δεν παύομε να βλέπομε χωριά και περιβόλια.

Διακρίνομε κατόπιν τον ποταμό Πύκνο, πού σήμερα ονομάζεται Πλατανιάς, επειδή είναι κυκλωμένος από αναρίθμητα πλατάνια. Στη μέση τής ροής τού ποταμού διακρίνομε ένα μεγάλο χωριό με ανθυγιεινό αέρα, όπου οι παλαιοί άποικοι είχαν εγκαταστήσει την Επισκοπή Κυδωνίας.

Βλέπομε τέλος το αρχαίο νησάκι Λητώα, τα σημερινά Θοδωρού. Παρατήρησα εκεί, στη μέση τού νησιού, μιά πολύ μεγάλη βραχώδη σπηλιά πού βλέπει προς τα νότια. Αυτό το νησί κατοικείται από μερικούς μοναχούς. Αφήνομε το νησί αυτό και παραπλέομε σε μήκος έξι μιλίων μιά αμμώδη ακτή με χαμηλούς λόφους ως ότου βλέπομε μιά πεδιάδα, ένα ποταμό και μιά πόλη. Τέλος φανερώνεται ένα λιμάνι πολύ παλιό, πίσω από το οποίο βλέπομε την πόλη της Κυδωνίας...»