Μόντσα

 πόλη, πόλη (37), δήμος

Η Μόντσα (ιταλ. Monza) είναι πόλη στην βόρεια Ιταλία, πρωτεύουσα της επαρχίας Μόντσα-Μπριάντσα (από το 2004), στην περιφέρεια της Λομβαρδίας. Η πόλη βρίσκεται δίπλα σε έναν παραπόταμο του Πάδου, ο οποίος ονομάζεται Λάμπρο. Βρίσκεται βορειοανατολικά του Μιλάνου και απέχει περίπου 15 χιλιόμετρα από αυτό. Πριν ανακηρυχτεί πρωτεύουσα επαρχίας, αποτελούσε δήμο (comune) της επαρχίας του Μιλάνου. Η πόλη είναι διάσημη διεθνώς για την πίστα αγώνων ταχύτητας, στην οποία λαμβάνουν χώρα κάθε χρόνο διάφοροι αγώνες παγκοσμίων πρωταθλημάτων. Ο πληθυσμός της φτάνει περίπου τους 120.398 κατοίκους. Είναι έτσι η τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Λομβαρδίας, ενώ αποτελεί και βιομηχανικό κέντρο για την περιοχή της, καθώς υπάρχει εκεί βιομηχανία υφαντών.

Η ιστορία της πόλης φτάνει στην Ρωμαϊκή εποχή (3ος π.Χ. αιώνας), όταν στην περιοχή εγκαταστάθηκαν γαλατικές φυλές. Κατά την Ρωμαϊκή εποχή ήταν γνωστή με το όνομα Μοδικία. Μετά την είσοδο των Λομβαρδών στην περιοχή ονομάστηκε Μοδοετία. Κατά τον Μεσαίωνα η Μόντσα άλλοτε ήταν αυτόνομη και άλλοτε αποτελούσε μέρος του Μιλάνου υπό από τον έλεγχο της οικογένειας των Βισκόντι. Το 1840 η πρώτη σιδηροδρομική γραμμή στη βόρεια Ιταλία ήταν αυτή ανάμεσα στη Μόντσα και το Μιλάνο. Το 1900 ο βασιλιάς της Ιταλίας Ουμπέρτο ο Πρώτος δολοφονήθηκε στη Μόντσα από τον Γκαετάνο Μπρέσι.
Από τα αξιοθέατα της πόλης ξεχωρίζει το ιστορικό της κέντρο, με έναν αριθμό από ιστορικά κτήρια με κύριο τον καθεδρικό ναό του Αγίου Ιωάννη (Duomo di Monza), από την εποχή των Λομβαρδών, αλλά και το πάρκο της Μόντσα, ένα από τα μεγαλύτερα πάρκα στον κόσμο.