Wikimapia is a multilingual open-content collaborative map, where anyone can create place tags and share their knowledge.

بابل

Iran / Mazandaran / Babol /

شهر بابل (دربارهٔ این پرونده تلفظ راهنما·اطلاعات) معروف به شهر بهار نارنج [۸][۹] مرکز شهرستان بابل در مرکز استان مازندران ایران، یکی از بزرگترین شهرهای شمالی کشور است. این شهر حدود ۲ متر از سطح دریاهای آزاد پایین تر است. بابل به دو منطقه شهری تقسیم می شود و جمعیت آن در سرشماری سال ۱۳۹۰ برابر با ۲۱۹٬۴۶۷ نفر و جمعیت شهرستان بابل برابر با ۴۹۵٬۴۷۲ نفر بود.[۱۰] شهر بابل از مهم‌ترین شهرهای استان مازندران می‌باشد. این شهر تقریباً در ۲۱۰ کیلومتری شمال شرقی تهران، پایتخت ایران واقع شده‌است.
بابل
شهرستان بابل از شمال به شهرستان بابلسر، از مشرق به شهرستان قائم شهر و سواد كوه، ار جنوب به سوادکوه و كوهپايه ها و دامنه هاي شمالي رشته كوه هاي البرز و ار مغرب به شهرستان آمل محدود است.اين شهرستان هم اكنون بابل به لحاظ گسترش آموزش عالي، ارائه خدمات تخصصي پزشكي، برخورداري از زير ساخت هاي مخابراتي و ارتباطي، وسعت اراضي حاصلخيز كشاورزي، در سطح استان داراي موقعيت ممتازي مي باشد. بنا به روايات و نوشته هاي مورخان، شهر بابل امروزي شهري بودنزديك دريا، پاك و مقدس و با توجه به نفوذ دين زردشت در دوران باستان، بوميان آن را "مه ميترا" يا جايگاه ميتراي بزرگ، معبد يا اتشكده بزرگ ميترا مي ناميدند. البته اين نكته لازم به ذكر است كه بر اين موضوع اتفاق نظر كلي وجود ندارد و برخي معتقدند "مه ميترا" با بابل كنوني حدود 20 كيلومتر فاصله دارد. در اواخر قرن سوم هجري مورخان اسلامي از "مامطير" به عنوان يكي از نواحي طبرستان نام برده اند. در مورد شكل گيري شهر بابل براي اولين بار در سال 881 هجري قمري "ظهير الدين مرعشي" در "تاريخ رويان" از دهي به نام بارفروش نام برده است. اين ده در همين مكاني واقع بوده كه امروزه شهر بابل است لذا مي توان آنرا هسته اوليه بابل كنوني به حساب آورد. در زمان صفويه عمارت هاي زيبايي در اين شهر ساخته شد. در سال 1311 به مناسبت مجاورت "بابل رود" كه در غرب اين شهر جريان دارد، "بابل" ناميده شد. گنجينه بابل، بقعه امامزاده قاسم، مسجد جامع، مسجد محدثين (مقبره شيخ كبير) ، تكيه سرحمام، تكيه حصير فروشان، تكيه مرادبيك، خانه اوصيا، خانه نجفي، حمام ميرزا يوسف، بقعه متبركه درويش فخرالدين، امامزاده محمد مشهد سرا، برج سرست، تكيه مقري كلا، شيخ موسي، آبگرم معدني و روستا آرزو، پل محمدحسن خان و پير علم از جمله ديدني هاي اين شهرستان مي
نام شناسی]

وجه تسمیه[ویرایش]
نوشتار اصلی: نام بابل
نام بابل از نام رودخانهٔ باول یا بابل گرفته شده است. حتی در روزگارانی که نام این شهر بارفروش بود، رودخانه با نام‌های باول و بابل در میان مردم شهرت داشته است. این رود از غرب شهر می‌گذرد. در روستاهای این شهرستان از قدیم نام‌های بابلکان و بابل کنار نیز وجود داشته است. نام رودخانهٔ باول ریشه در کلمات بیل، بیلک، بلوک دارد، که معنی آن نهرک و نهر است که مجموعهٔ این‌ها را بلوک می‌گویند. روستاهایی در کنار رودها وجود دارد که اسامی برخی از آن‌ها با شرایط طبیعی منطقه هماهنگی دارد، مانند بابل کنار، یا باول کنار، پیت رودپی، بیل پی.
نام‌های پیشین[ویرایش]
نام این شهر در روزگاران کهن مه میترا بوده‌است. در زبان‌های هند و اروپایی قدیم کلمه دیو به معنای خدا می‌باشد. مازندرانی‌ها در زمان گسترش آیین زرتشتی از پذیرش این آیین سر باز می‌زدند. در بخشهایی از مازندران مردم پیرو آیین "دیو یسنا" بودند و در برابر آیین جدید مقاومت می‌کردند.
تغییر نام بابل[ویرایش]
در سال ۱۳۱۰ش که نقشه‌کشی از شهر بابل آغاز می‌شود، به دستور پهلوی اول (رضا پهلوی) نام این از بارفروش به بابل تغییر داده می‌شود. بابل در روز اول آذر ۱۳۱۰ش به این نام تغییر یافت. در کتاب‌های مختلف، در مورد تاریخ تغییر نام شهر بارفروش به بابل، سال‌های ۱۳۰۶، ۱۳۰۷، ۱۳۰۹، ۱۳۱۱، ۱۳۱۲، ۱۳۱۴، ۱۳۱۶ مشاهده شده است، و تاریخ دقیق و صحیح آن ۱۳۱۰ ش است. نگارنده مدارکی دارد که تا سال ۱۳۰۹ ش و حتی نیمی از سال ۱۳۱۰ ش نیز در نامه‌ها و مکاتبات اداری و در روزنامهٔ اطلاعات در سال‌های ذکر شده از کلمه بارفروش استفاده می‌شده است.
ارتباط با دریا[ویرایش]

شهر بابل می‌تواند از راه‌های مختلف با دریا ارتباط داشته باشد. یکی از این راه‌ها، جادهٔ بابل به بابلسر است که از شمال شهر بابل آغاز می‌شود و تا جادهٔ ساحلی بابلسر ادامه دارد. راه دیگر جادهٔ بابل به بهنمیر است از دیگر راه‌ها می‌توان به جادهٔ زرگرشهر اشاره کرد که میان بابلسر و فریدونکنار قرار دارد. این جاده از زرگرشهر شروع می‌شود و تا جاده ساحلی دریای خزر ادامه دارد.
جدا شدن بابلسر[ویرایش]

بابلسر در سال ۱۳۶۸ از بابل جدا شد و به همراه فریدونکنار و بهنمیر، شهرستان بابلسر را تشکیل دادند.
جغرافیا[ویرایش]

شهر بابل در ۱۳ کیلومتری جنوب دریای مازندران قرار دارد و رشته کوه البرز نیز حدوداً در ۱۰ کیلومتری جنوب بابل قرار دارد و بابلرود نیز از غرب این شهر می‌گذرد. این شهرستان از شمال به شهرستان بابلسر و شهرستان فریدونکنار٬ از غرب به شهرستان آمل، از شرق به شهرستان قائمشهر، از جنوب شرقی به شهرستان سوادکوه و از جنوب به شهرستان فیروزکوه محدود است.
آب و هوا[ویرایش]

آب و هوای شهر بابل به دلیل قرار گرفتن میان کوه و دریا آب و هوای معتدل و مرطوب خزری دارد و شهرهای جنوبی شهرستان بابل به دلیل دارا بودن پوشش کوهستانی و ارتفاع زیاد آب و هوای سرد و کوهستانی دارد.
جمعیت[ویرایش]

در سرشماری سال ۱۳۹۰ جمعیت این شهر ۲۶۱٬۷۳۳ نفر (۷۹٬۸۳۷ خانوار) بود که از این تعداد ۱۳۰٬۴۷۰ نفر مرد و ۱۳۱٬۲۶۳ نفر زن بودند. جمعیت شهرستان بابل نیز ۴۹۵۴۷۲ نفر در سال ۱۳۹۰ اعلام شد
محله‌های بابل[ویرایش]

محله‌های قدیمی[ویرایش]
افراداربن، یهودی محله، باقر ناظر، کاسگرمحله یا کوزه‌گرمحله، عطارمحله، حیدرکلا، آستانه، مسجد کاظم‌بیگ، سیب‌باغ، طوقداربن، بی‌سرتکیه، گلشن، شاه‌کلاً، شاه‌زنگی یا مسجد جامع، شهدا یا درب‌الشهدا، برج‌بن، آقارودپیش، سرحمام آقاحسن، همت‌آباد، آهنگرکلا، چاله‌زمین، قصاب‌کلاً، چهارشنبه‌پیش، کفشگرمحله، آب‌بخشان، درکه‌سر، پرک‌داربن، قورمش‌لو، بیدآباد، درویش‌خیل، عرب‌خیل، سنگ‌پل، سرحمام میرزا هادی، میان‌کت، ابوالحسن و ابوالحسین، دباغ‌خانه‌پیش، هسسکاکلا، نفتی‌محله، وک‌محله، بندارکلا، درزی‌کتی، سرحمام بیزن‌حاجی، صددستگاه، سبزه‌میدان، کمانگر، هفت‌تن، قاضی‌کتی، کشتارگاه، گله‌محله، بازگیرکلا، اوشیب، خشت‌کوره‌سر، هلی‌باغ، قراءکلا یا نوعلم، خورشیدکلا، نقیب‌کلاً، پیرعلم، درویش تاج‌الدین، مومن‌آباد، ابومحله، سیدجلال، آزادبن، کتی، سید زین‌العابدین. [۱۲]
محله‌های نوین[ویرایش]
باغ فردوس، موزیرج، امیرکبیر، صددستگاه، باغبان محله، لرمحله، چهل دستگاه، بحر ارم شرقی، بحر ارم غربی، حمزه کلاً، بزاز، اسلام، اکبرین، حکیم آباد و...
تاریخ
در سال (۷۵۰ ه. ق) کیاییان جلالی _ با کشتن فخرالدوله حسن در ۷۵۰ ه. ق سلسله باوندیان سوم پایان یافت. کیافخرالدین در ساری حاکم شد و از این پس این دودمان با عنوان جلالیان بر مازندران مستولی شدند ـ مامطیر را نیز متصرف شدند و مدت ۱۳ سال (تا ۷۶۳ در آنجا حکومت کردند. در سال ۷۶۳ سادات مرعشی سرپرستی میربزرگ در آمل قیام کردند و آنجا را متصرف شده و خود را آماده حمله و تصرف مامطیر و ساری می‌نمودند، کیائیان جلالی بالاخره شکست خوردند و مامطیر را از دست دادند.
جوزفا باربارو درباره اوضاع مازندران و بارفروش‌ده در زمان تــیموریان می‌آورد: مردم مازندران جنگجوترین مردم ایــران بشمار می‌رفتند و تا مدتی نسبتاً مدید در برابر نیروی تیمور پایداری کردند شهرهای عمده آن عبارتست از ساری مرکز مازندران، بارفروش ـ بابل امروزی _که بیش از یکصد هزار تن جمعیت دارد و بارفروشده به عنون یک مرکز تجاری در زمان حکومت شاه عباس اول صفوی که مادرش از مرعشیان تبرستان بود، توسعه یافت.
در زمان زندیه و هنگام نقل فعالیتهای آقا محمد حسن خان آغامحمدخان قاجار ذکر بارفروش بسیار به میان می‌آید و جالب توجه آنکه کلمهٔ ده از آخر آن برداشته شده‌است. گ. ملگونف، سیاح معروف که در سالهای ۱۸۵۸ و ۱۸۶۰ میلادی از سواحل دریای خزر دیدن می‌کند می‌آورد: بابل پیش از انقلا ۱۹۱۷ م. روسیه، یکی از مراکز بازرگانی مهم شمال کشور و محل واردات امتعهٔ خارجی و همچنین مرکز خرید محصولات طبیعی و مصنوعی قرای و قصبه‌های عمدهٔ مازندران محسوب می‌گردید و به همین لحاظ بارفروش نامیده شده بود. بعضی محققان را اعتقاد بر آنست که: از سدهٔ هشتم ه. ق یعنی از حکومت میرقوام‌الدین مرعشی، بارفروش دیه و از سدهٔ سیزدهم یعنی از زمان پادشاهی فتحعلی شاه قاجار بارفروش خوانده شده‌است.
مرگ کریمخان زند در سال ۱۱۹۳ ه. ق فرصتی پیش آورد تا آقامحمدخان پسر بزرگ محمدحسن خان که شانزده سال به عنوان گروگان نزد وی به سر می‌برد بتواند فرار کند آقا محمدخان در ۲۸ ذیقعده ۱۲۹۴ در بارفروش به انتظام امور پرداخت. اما رضاقلیخان قاجار به همدستی لاریجانیها در ذیحجه ۱۱۹۵ ه. ق به بارفروش آمده و مقر آغامحمدخان قاجار را محاصره کردند. و آغامحمدخان را به اسارت درآوردند. ولی دوستداران آغامحمدخان در بندپی به بهانه مراقبت سخت‌تر از او، وی را به بندپی بردند.
مسعود میرزا ظل‌السلطان، که روزگاری والی مازندران بود در سال ۱۲۷۸ ه. ق دربارهٔ بارفروش می‌آورد: شهر دوم مازندران بارفروش است. این اسمی است با مسمی در اینجا رد و بدل و خرید و فروش می‌شود. در این شهر، از داغستانی و لزجی و اهل آذربایجان و عراقی و ارمنی و ترکمان و غیره و غیره، همه گروهی هستند، یک کمپانی روس هم هست برای ترویج تجارت و تربیت مردم تازه.
فرهنگ و هنر[ویرایش]

مطبوعات[ویرایش]
مطبوعات یکی از نیکوترین عوامل گسترش فرهنگها و تمدن است و وسیله‌ای مفید در اطلاع‌رسانی. این رسانه مهم به علت عدم امکانات مناسب چاپ در شهرستانها و عدم آزادی بیان، از تکامل لازم برخوردار نبوده است. و به علت نگارش مطالبی که مورد پسند عامه مردم نبود به زودی رو به افول می‌رفت. بابل از گذشته مهمترین شهر مازندران در عرصه فرهنگی بود، در ذیل صورت جراید و مجلات و سالنامه‌هایی که در شهرستان بابل منتشر شده‌اند به ترتیب حروف الفبا ذکر می‌نماییم. [۸][۱۳] [۸][۱۴] [۸][۱۵]
آوای مازندران، ارمغان سالکی، اعتراف، انتقاد روز، بابل، بابلشهر، پیام طبرستان، پیک بابل، پیک شمال، جریده رسمی ثبت مازندران، جنگ مازندران، چنگال، روح الامین، زبان ملت، سالنامه ادبی پروانه، سالنامه میهن، شهروند مازندرانی، صدای مازندران، طبرستان، کیوان، گنج امروز، مازیار، هفته نامه طبری، ندای بابل.
در بابل با این سابقه ی درخشان در حوزه مطبوعات، اکنون تنها نشریه های بابل نامه' [۱۶] (هفته نامه خبری)، آوای مازندران (هفته نامه خبری)، دریاسر (هفته نامه خبری) و چشمه توسعه [۱۷] (ماهنامه فرهنگی اقتصادی) بر جای مانده است. همچنین بابلی‌های مقیم تهران نیز خبرنامه‌ای فرهنگی و هنری به اسم بارفروش را منتشر می‌کنند که البته مطالبش منحصر به بابل نیست و با هنرمندان و ادیبان استان مازندران مصاحبه می‌کند.
کتاب‌خانه‌ها[ویرایش]
در حال حاضر 8 کتابخانه در بابل مشغول فعالیت هستند و ٣ کتابخانه در حال ساخت می باشد. کتابخانه های بابل عبارتند از:[۲۳]
کتابخانه عمومی شماره ١
کتابخانه شهیدان نجاریان [۲۴]
کتابخانه آیت اله روحانی
کتابخانه امامزاده یحیی
کتابخانه حجر بن عدی گتاب
کتابخانه عمومی امیرکلا
کتابخانه عمومی بندپی شرقی
کتابخانه عمومی بندپی غربی
ورزش[ویرایش]

شهر بابل به عنوان یکی از قهرمان پرورترین شهرهای ایران به حساب می‌آید به طوری که ورزشکاران زیادی طی سالهای گذشته در مسابقات کشوری و جهانی صاحب مدال شدند.
قهرمانان ورزشی[ویرایش]
امامعلی حبیبی، عبدالله موحد، نوشاد عالمیان، سوسن حاجی پور، بشیر باباجانزاده، نیما عالمیان، پوریا عمرانی، محجوبه عمرانی و...
استادیوم ورزشی[ویرایش]
بابل تنها دارای یک استادیوم فوتبال است.
استادیوم هفت تیر واقع در بلوار نوشیروانی
زمین چمن[ویرایش]
زمین چمن کاله واقع در موزیرج
زمین چمن دانشگاه صنعتی نوشیروانی
زمین چمن دانشگاه علوم پزشکی
سالن سرپوشیده[ویرایش]
در بابل سالن‌های متعدد ورزشی اعم از دولتی یا بخش خصوصی فعال هستند. بعضی از این سالنها عبارتند از:
سالن ورزشی سجودی
سالن ورزشی آزادی
سالن ورزشی بهار
سالن ورزشی پهلوان تختی
سالن ورزشی شهید بهشتی
سالن ورزشی مخابرات
سالن ورزشی هلال احمر
سالن دو و میدانی حیدرکلا
سالن سنگنوردی حیدرکلا
سالن ورزشی مامطیر
سالن ورزشی آزادی خوش رود
سالن ورزشی شهدا مرزی کلاً
سالن ورزشی گتاب
سالن ورزشی شهید ناظری دانشگاه علوم پزشکی
سالن ورزشی دانشگاه صنعتی نوشیروانی
سالن تیراندازی آموزش و پرورش
استخر ضراب پوری
استخر ولی عصر
آکادمی بسکتبال
خانه پینگ پنگ
سایر ورزش‌ها[ویرایش]
سایر اماکن ورزشی معروف شهر از این قرار است:
زمین تنیس آریانا
زمین تنیس گل سرخ
چندین سالن بیلیارد
شهرهای نزدیک:
  36°32'40"N   52°40'38"E :مختصات
  •  13 کیلومتر
  •  31 کیلومتر
  •  32 کیلومتر
  •  116 کیلومتر
  •  119 کیلومتر
  •  164 کیلومتر
  •  188 کیلومتر
  •  188 کیلومتر
  •  197 کیلومتر
  •  271 کیلومتر
این عنوان آخرین بار تغییر یافته در 10 سال پیش