Χάουντα

 πόλη  Προσθήκη κατηγορίας

 Ανέβασμα φωτογραφίας

Η Χάουντα (Gouda) είναι πόλη και έδρα δήμου της ολλανδικής επαρχίας Νότιος Ολλανδία (Zuid-Holland). Ο δήμος έχει έκταση 18,11 χμ² και πληθυσμό 70.920 (2013) κατοίκους. Ο πληθυσμός του κατατάσσει το δήμο στην 48η θέση στην Ολλανδία, και στη 12η στην επαρχία.
Αποτελεί τμήμα της ευρύτερης μητροπολιτικής περιοχής Ράντστατ (de Randstad) και της επονομαζομένης «Πράσινης Καρδιάς» (het Groene Hart) της Ολλανδίας.Η Χάουντα είναι παγκοσμίως γνωστή για το ομώνυμο τυρί που παράγεται εδώ (σημ. στα ελληνικά αποδίδεται λανθασμένα ως «Τυρί Γκούντα»). Παρ´όλ’αυτά, στην Ολλανδία είναι επίσης γνωστή για τα κεριά, τις πίπες καπνίσματος και τις βάφλες της.
Στην πόλη έζησε ο μεγάλος ανθρωπιστής Ντεζιντέριους Εράσμους.Γύρω στο 1000, η περιοχή που σήμερα βρίσκεται η πόλη, ήταν βαλτώδης και την διέσχιζαν πολλοί μικροί ποταμοί μεταξύ των οποίων και ο Χάουε. Κατά τους 11ο και 12ο αιώνες, άρχιζε σιγά-σιγά να καλλιεργείται το υποκείμενο τυρφώδες έδαφος, στα ανατολικά και δυτικά της σημερινής πόλης και κατά μήκος των οχθών του ποταμού. Το 1139 υπάρχει αναφορά της Χάουντα σε επίσημο έγγραφο της Επισκοπής της Ουτρέχτης.

Κατά τον 13ο αιώνα, συνδέθηκε ο ποταμός Χάουε με τον Παλαιό Ρήνο (de Oude Rijn), ενώ στις εκβολές του Έισελ (De Hollandse IJssel), δημιουργήθηκε ένα μικρό λιμάνι. Την ίδια εποχή κτίστηκε το μεσαιωνικό Κάστρο που, δεν υπάρχει σήμερα, για να προστατεύει αυτό το λιμάνι. Δημιουργήθηκε έτσι μία «αλυσίδα» εμπορίου με κρίκους την πόλη –και κατ’επέκτασιν τις γύρω περιοχές, την Φλάνδρα και τη Γαλλία. Το 1272 η Χάουντα απέκτησε Χάρτα Δικαιωμάτων.
H Χάουντα σε γκραβούρα του 1674

Το 1361 και το 1438, μεγάλες πυρκαγιές κατέστρεψαν την πόλη, μάλιστα, λέγεται ότι στην πυρκαγιά του 1438, μόνο 4 σπίτια διασώθηκαν. Κατά τη διάρκεια του Ογδοηκονταετούς Πολέμου, οι συμμαχικές αντιστασιακές δυνάμεις (de Geuzen), άρχισαν να γκρεμίζουν το Κάστρο με τη δικαιολογία ότι, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την άμυνα της πόλης σε περίπτωση κατάληψής της από τους Ισπανούς. Πάντως, διαχρονικά, αυτή τους η ενέργεια αντιμετωπίστηκε με αρκετό σκεπτικισμό, δεδομένου ότι αμφισβητείται ο λόγος για τον οποίο έγινε. Η κατεδάφιση του Κάστρου ολοκληρώθηκε μόλις στις αρχές του 19ου αιώνα.
Το τελευταίο τέταρτο του 16ου αιώνα, η Χάουντα αντιμετώπισε σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Κατά το πρώτο μισό του 17ου αιώνα, άρχισε σταδιακή ανάκαμψη και, μεταξύ των ετών 1665 και 1672, η πόλη γνώρισε οικονομική άνθηση. Ξανά όμως, μετά το ξέσπασμα του Ολλανδικού Πολέμου (de Hollandse Oorlog) (1672), η πόλη έπεσε σε κρίση που ουσιαστικά κράτησε μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα. Επί πλέον το 1673, θανατηφόρα επιδημία πανώλης, αποδεκάτισε περίπου 3000 κατοίκους, ήτοι το 20% του τότε πληθυσμού.
Κατά τον 19ο αιώνα κατεδαφίστηκαν τα τείχη της πόλης και το 1832, ξέσπασε νέα επιδημία, χολέρας αυτή τη φορά, που αντιμετωπίστηκε με την κατασκευή νέων δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης. Τα αμέσως επόμενα χρόνια, η ίδρυση βιομηχανιών παραγωγής κεριών και νημάτων υφαντουργίας, έδωσε οικονομική ανάσα στην πόλη που επιτάθηκε με την έλευση του σιδηροδρόμου το 1855. Στις αρχές του 20ού αιώνα, άρχισε η σταδιακή επέκταση της Χάουντα μέσω της δημιουργίας νέων συνοικιών.
Κατά τον Β’Παγκόσμιο Πόλεμο, η στρατηγική θέση της πόλης υπήρξε η αιτία για τους σφοδρούς βομβαρδισμούς της από τους Συμμάχους, που κόστισαν τη ζωή 45 ανθρώπων. Μετά τον Πόλεμο, συνεχίστηκε η οικιστική επέκταση της Χάουντα με σταδιακή επιχωμάτωση πολλών ιστορικών χράχτεν που, μόνο κατόπιν έντονων διαμαρτυριών των κατοίκων, πήραν ένα τέλος. Από τις δύο μεγάλες αγορές της πόλης, επέζησε η Αγορά του Τυριού (De Kaasmarkt) ως τουριστική ατραξιόν, ενώ η Αγορά Χοίρων (De Varkensmarkt) έκλεισε οριστικά.

Οι κάτοικοι τής Χάουντα ονομάζονται Χάουενααρς (Gouwenaars).