Veghel

 stad (51)  Categorie toevoegen

36734 inwoners ;

Veghel, dat deel uitmaakt van de z.g. Midden-Meierij, is een zeer oude nederzetting. Dat blijkt uit gevonden Romeinse munten en tumuli met Gallo-Romeinse urnen. Rivier de Aa die dwars door het gemeentelijk grondgebied stroomt, is van invloed geweest bij
de plaatsbepaling van de oudste neder-zettingen. Niet alleen de vondsten uit de prehistorie concen-treren zich overwegend langs deze rivier; ook de oude gehuchten kan men nog vinden in een evenwijdige lijn aan beide zijden van de Aa.

Erp vormt op dit moment een onderdeel van de gemeente Veghel, terwijl Erp als heerlijkheid al bekend wasin de 12e eeuw. De inwoners moesten toen aan de hertogen een jaarlijkse vergoeding betalen voor het recht van gebruik van de grond. Hertog Jan van Brabant gaf in een brief van 13 september 1300 aan zijn lieden (de inwoners) van Erp de gemeentegronden uit tegen een jaarlijkse cijns van 6 Leuvensche ponden, ongeveer € 12,25.
Voor Veghel gaf Hertog Jan II van Brabant in 1310, voor de storting van 200 Leuvensche ponden, de gronden voor gemeen (gemeenschappelijk) gebruik aan de parochianen van Vegchele. Door het uitvaardigen van deze oorkonden werden indertijd de gemeenten Erp en Veghel officieel gesticht. Een van de grote zonen van Erp was Hendrik Herp, die leefde van 1410 tot 1477. Hij was een van de beroemdste leraren der mystiek van zijn tijd.

Veghel was in de Meierij al vroeg een plaats van betekenis. Dit blijkt onder andere uit het werk ‘Beschrijvinge der Stadt en de Meijerije van ’s-Hertogen-Bossche’ (1649), waarin Jacob van Oudenhove over Veghel spreekt als van ’een grote plaets’ met ’vijf uythoecken, Soensvelt, Sitaert, Tarhout, Thavelt, Beyde de Heyden’, met zeven schepenen en met een ’schoon Huys
ofte Casteel, vermaert onder den naam ’t Huys te Vechel’. In het ‘Aardrijkskundig woordenboek’ wordt over Veghel in 1848 geschreven: "Het is een groot dorp, het schoonste van Peelland, liggende zeer vermakelijk aan de Aa, waarover hier eene zeer schoone brug van omtrent vijf en twintig treden lang ligt". In 1821 maakte dit woordenboek ook al melding van Veghel, maar dan met een beschrijving van de bloeiende handel.