Ulubey Kanyonu

 canyon / gorge (en), ilginç yer, görünmez

Avgan - Ulubey / UŞAK
ABD'deki Grand Kanyonu'ndan sonra uzunluk bakımından dünyanın en büyük ikinci kanyonu olma özelliğini taşımaktadır. Ulubey-Banaz Kanyonları 500-100 m. genişliğe, 135-170 m. derinliğe ve 40-45 km. uzunluğa sahiptir ve Banaz, Ulubey akarsuları boyunca uzanmaktadır. 3. zamanın sonlarından 4. zamanın başlarına kadar olan dikey tektonik hareketlerden etkilenmiştir. Buna bağlı olarak Türkiye’nin Ege yöresinde Horst-Graben sistemi şekil almıştır. Kanyonun oluşumu, Büyük Menderes Grabeni’nin çökmesiyle karstik oluşum süreciyle bağlantılıdır.
Bölgedeki kireçli, kumlu, balçıklı kalker yapı üzerinde Ulubey ve Banaz Akarsuları’nın oluşumunun ardından Büyük Menderes Çöküğü’nün baskısıyla, bölgede görülen doğal yapının kendisini içinde bulunan vadiye doğru yontmasının bir sonucudur. Büyük Menderes Grabeni’nin en az üç kez çökmesiyle birlikte yer aşındırma hareketleri (dinamik gençleşme) başladı ve böylece Ulubey Deresi’yle-Banaz Çayı’nın geçtiği bu bölgelerde derin menderes vadiler, eski vadiyi kuşatan tepeler ve teras şekiller meydana gelmiştir. Profil analizlerine bakıldığında, kanyonun dikey doğrultusunda 10-30. ve 50-55. metre seviyelerinde en az üç teras oluşumu görülmektedir. Bunlara ilaveten vadinin dik yamaçları boyunca huni biçimli karstik tepeler karstik oluşumların sonucu olarak ortaya çıkmaktadırlar. Banaz-Ulubey Kanyon Sistemi önemli eko-turistik potansiyele sahiptir. Türkiye’nin karstik topraklarında birçok kanyon bulunmaktadır. Özellikle bu tür karstik oluşum şekillerine Batı Toroslar da daha çok rastlanmaktadır. Bu oluşum Ege Bölgesi’nin, İç Batı Anadolu Bölümü’nde, kanyon vadilerin listesine geçen en yeni örneğidir. Bu bölgenin kanyon ve karstik oluşum süreci Türkiye’nin diğer kanyonlarından biraz farklıdır.
Uşak-Banaz Kanyonu hem bilimsel bir öneme, hem de bir turizm potansiyeline sahiptir. Tektonik evrim ve nehir aşındırması arasındaki ilişkileri gözlemlemek isteyenler, bu nedenlerden dolayı Uşak-Banaz Kanyon alanına gitmelidir. Çünkü bahsedilen alan sel erozyonu bakımından ve tektonik aktivitelerin şekli yönünden sıra dışı örneklere sahiptir. İkinci önemi ise; doğa turizm aktiviteleridir. Treking, doğa yürüyüşü aktiviteleri bunlardandır. Derin vadi boyunca uzanan uçurumlar manzara amaçlı yürüyüş için, kanyon vadisindeki dik eğimler de dağ yürüyüşü ve tırmanış için çok uygun yerlerdir.


Dünyanın en uzun ikinci büyük kanyonudur. 72 km civarındadır. İçinden Banaz çayı akar. Ayrıca doğal peri bacalarıyla ve yeşil bitki örtüsüyle görmeye değer bir yerdir.

Osman Ünlü