Το Ευπαλίνειο ή Αμφίστομο όρυγμα

 σήραγγα, υδραγωγείο, ιστορικό μνημείο, Αρχαία Ελλάδα

Ένα απ΄τα μεγαλύτερα τεχνικά έργα της αρχαιότητας, υδραγωγείο της αρχαίας πόλης Σάμου, το οποίο ο Ηρόδοτος ονομάζει "αμφίστομον όρυγμα". Πρόκειται για μία σήραγγα μήκους 1.036 μ. που ξεκινά από την βόρεια πλαγιά του όρους Κάστρου και καταλήγει στη νότια. Βρίσκεται 55 μ. επάνω από την επιφάνεια της θάλασσας και 180 μ. κάτω από την κορυφή του βουνού. Το πραγματικό όρυγμα έχει διαστάσεις 1,80 x 1,80 μ. Μέσα στο όρυγμα και σε βάθος 2-9 μ. υπάρχει το κανάλι με τον αγωγό που μετέφερε το νερό στην πόλη. Έχει δύο φάσεις:

α) την αρχαϊκή, με πολυγωνικό σύστημα και οξυκόρυφη απόληξη και
β) τη ρωμαϊκή, στεγασμένη με καμάρα.

Ηταν έργο του μηχανικού Ευπαλίνου, γιού του Ναυστρόφου από τα Μέγαρα. Χρονολογείται στα 550 π.Χ, επί τυραννίας Πολυκράτους. Ενα από τα μεγαλύτερα τεχνικά έργα της αρχαιότητας, όπου εργάσθηκαν Λέσβιοι αιχμάλωτοι και η κατασκευή του οποίου διήρκεσε δέκα χρόνια.
odysseus.culture.gr/h/2/gh251.jsp?obj_id=818