Կիրանց վանք

 եկեղեցի, monastery (en)

 Upload a photo

Կիրանց վանք, Հայ առաքելական եկեղեցու վանքային համալիր Հայաստանի Տավուշի մարզի Կիրանց գյուղից մոտ 12 կմ արևմուտք, Կիրանց-ջուր վտակի ձախ ափին ընկած հարթավայրում։

Կիրանց վանքը կառուցվել է 13-րդ դարում։ Բաղկացած է աղյուսաշեն, սրբատաշ քարե մանրամասներով երեք եկեղեցուց, սրահ-գավիթներից, սեղանատնից, բնակելի և տնտեսական շենքերից, կամարակապ մեծ դարպասով պարսպից։

Վանքի հարակից տարածքում էլ գտնվել է Մեծ Կունեն բավական խոշոր բնակավայրը։ Վանքի ստեղծման ժամանակ այստեղ բնակվել են քաղկեդոնություն ընդունած հայեր։ Վանքի գրեթե բոլոր կառույցները աղյուսաշեն են և այդ տեսակետից հայկական միջնադարյան ճարտարապետության եզակի հուշարձաններից են։ Եկեղեցու հատակագծային ձևերը, համաչափությունները և դեկորատիվ-գեղարվեստական միջոցները թույլ են տալիս պնդել, որ վանքային համալիրը կառուցվել է 1200-ական թվականներին։ Գլխավոր եկեղեցու հարևանությամբ գտնվող երկու այլ եկեղեցիները նույնպես աղյուսաշեն են, նույնատիպ, բայց ավելի փոքր չափերով։ Բոլոր երեք եկեղեցիների դռները բացվում են արևմտյան կողմի կամարակապ սրահից։