دریاچه نمک خور (کویر نمک خور)

 بیابان, salt lake (en)

www.irandeserts.com/

دریاچه نمک خور (کویر نمک خور)
دریاچه نمک خور واقع در موقعیت جغرافیایی E5515 تا E5615 و N3330 تا N3430 بزرگترین دریاچه فصلی نمک ایران (پلایا) است. این دریاچه در قسمت مرکزی تا جنوبی کویر مرکزی ایران گسترش دارد . ارتفاع این دریاچه از سطح آبهای آزاد به طور متوسط 707 متر می باشد. و جزو کم ارتفاعترین نقاط در فلات ایران محسوب می شود .
آب و هوای منطقه بسیار گرم و خشک و میزان ریزش باران در دریاچه به صورت میانگین 20 میلیمتر در سال می باشد . در هنگام بارش و ورود سیلابهای زمینهای اطراف به دریاچه سطحی از آب سطح دریاچه را فرا می گیرد .هرز آبهای ورودی به دلیل شوری کویرهای اطراف اشباع از نمک هستند و به دلیل گرمی بالای هوا به سرعت تبخیر شده نمک خود را در دریاچه باقی می گذارند .
علت ایجاد اشکال تیز و انفجاری نمک سیاه در این منطقه به شرح زیر است. نمک سفید اشعه مادون قرمز خورشید را از خود عبور میدهد. بهترین سطح برای جذب این اشعه لجنهای سیاه رنگ لایه های زیرین است. این لجنها در اثر جذب این اشعه گرم می شوند و حالت انبساطی پیدا کرده و با فشاری که بر لایه های سطحی می آورند باعث شکسته شدن لایه های سطحی و خروج آنها از زمین به سطح کویر می شوند. این لجنهای سیاه پس از خشک شدن در اثر فرسایش بادی و باران اشکال تیز و برنده ای تشکیل میدهند که عملا حرکت خودرو و چهار پایان بر روی آنها را غیر ممکن می کند.
این دریاچه در فصول بارش به صورت مخلوطی از گل رس و نمک در می آید و در فصول خشک به صورت دریایی سفید از نمک تبدیل می شود . فشردگی نمک در لایه های زیرین رانندگی بر روی قسمتهایی از این دریاچه را بسیار سهل و آسان کرده است . در سالهای اخیر مطالعاتی جهت استخراج پتاس از این دریاچه صورت گرفته است که در صورت عملی شدن , این دریاچه را به بزرگترین معدن پتاس در جهان تبدیل خواهد کرد . در سالهای اخیر و با رونق صنعت اکوتوریسم در ایران , قسمتهای جنوبی دریاچه مورد بازدید طبیعتگردان قرار می گیرد .
در زمانهای گذشته جاده عروسان به حلوان از این دریاچه می گذشته که سون هدین کویرنورد بزرگ سویدی نیز در کتاب کویرهای ایران به آن اشاره کرده است ولی به دلیل اشاره بومی های منطقه به خطرناک بودن مسیر , از عبور صرفنظر می کند .
دسترسی: مسیر آسفالته شهرستان خور به طبس بعد از طی مسافت 50 کیلومتر از قسمت جنوبی این منطقه عبور میکند.