Cmentarz Żołnierzy II Armii Wojska Polskiego (Zgorzelec)

 II wojna światowa 1939-45, cmentarz wojenny

Cmentarz żołnierzy II Armii WP największa polska nekropolia. Pochowano na nim 3408 żołnierzy walczących na Łużycach w kwietniu i maju 1945 r. Żołnierze i oficerowie pochowani są w identycznych mogiłach oznaczonych betonowymi krzyżami grunwaldzkimi. Cmentarz ma kształt zagłębionego prostokąta, otoczonego wałem, podzielonego symetrycznie na 4 kwatery.


Na cmentarzu pochowano (według stopni wojskowych): 1 podpułkownika Nikifora Jaśkiewicza, 7 majorów, 24 kapitanów, 43 poruczników, 195 podporuczników, 98 chorążych, 7 podchorążych (w czasie wojny zaliczano ich do oficerów).
Pozostali to podoficerowie i szeregowcy. Spoczywa tu także 6 kobiet żołnierzy (sanitariuszki i telefonistki)113. Oprócz pochowanych na cmentarzu żołnierzy 2 armii przygotowano do upamiętnienia ponad 2 tysiące, których z obiektywnych przyczyn nie udało się ekshumować.

Wśród nich znajduje się 5 podpułkowników, 10 majorów, 34 kapitanów, 30 poruczników, 182 podporuczników, 92 chorążych. Pozostali to podoficerowie i szeregowcy.
14 października 1995 r. prezydent RP Lech Wałęsa brał udział w uroczystości ku czci poległych żołnierzy na cmentarzu 2 armii WP. W czasie wystąpienia stwierdził: „Nikt nam Polski nie podarował. Nikt nam nie podarował wolności, a te groby są tego dowodem. Płaciliśmy za wolność hojnie cierpieniem, poniewierką i niezłomną wolą walki o niepodległość. Za Polskę życiem zapłacili ci, którzy tu spoczywają. Ich pragnienia były identyczne jak walczących i ginących pod Monte Cassino. Tej samej służyli sprawie Polsce. Nie ludowej, nie komunistycznej, nie wasalnej te intencje przypisywano im potem.

Przez pół wieku przypisywali je ci, którzy z ofiar uczynili fundament swojej władzy, świadectwo jej legalności. Ci, którzy polską krew wylaną na polach bitew podzielili na lepszą i gorszą, ci sami chcąc dzielić kombatantów według bojowego szlaku. Składam hołd wszystkim żołnierzom 1 i 2 armii Wojska Polskiego, żołnierzom Rzeczypospolitej.
(www.zgorzelec.eu/turystyka/walory-antropogeniczne/cment...