Γκάτσινα | πόλη, πρωτεύουσα κράτους / επαρχία / περιφέρεια, Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, district center (en), City of Military Glory - Russian honorary title (en)

 πόλη, πρωτεύουσα κράτους / επαρχία / περιφέρεια, Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, district center (en), City of Military Glory - Russian honorary title (en)

Η Γκάτσινα (ρωσικά: Га́тчина) είναι η μεγαλύτερη πόλη της Περιφέρειας Λένινγκραντ, με πληθυσμό 92.937 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2010. Βρίσκεται στη βορειοδυτική Ρωσία και απέχει 45 χλμ. από την Αγία Πετρούπολη. Είναι διάσημη για το κάστρο της που χρονολογείται από το δεύτερο μισό του 18ου αιώνα και για το οποίο η UNESCO την έχει χαρακτηρίσει Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς.
Κατά την αυτοκρατορική εποχή η Γκάτσινα ήταν ένα από τα αριστοκρατικά θέρετρα της Αγ. Πετρούπολης. Το 1923 μετονομάσθηκε σε Τρότσκ (προς τιμή του επαναστάτη Τρότσκι), αλλά το 1929 επανήλθε η παλαιά ονομασία στα πλαίσια των σταλινικών εκκαθαρίσεων.
Η Γκάτσινα πρωτοαναφέρεται σε γραπτές πηγές το 1499 ως χωριό Χότσινο υπό την κατοχή του Νόβγκοροντ. Το 17ο αι. περνά στη Λιβονία και αμέσως μετά στη Σουηδία. Ανακτάται από τους ρώσους κατά το Μεγάλο Βόρειο Πόλεμο το 1703 και προσαρτάται επισήμως το 1721, οπότε και δωρίζεται από τον τσάρο Πέτρο Α' στην αδελφή του Ναταλία.
Το 1765 η Μεγάλη Αικατερίνη το παραχωρεί στον εραστή της κόμη Ορλώφ, ο οποίος ανεγείρει ένα κυκλικό κάστρο. Μέσα στο κάστρο κτίζει το ροκοκό παλάτι με τα 600 δωμάτια - έργο των ιταλών αρχιτεκτόνων Ρινάλντι και Μπρέννα, με πολυτελή πατώματα, τοιχογραφίες στις οροφές και ιταλικά έπιπλα. Έξω από το κάστρο διαμορφώνεται το (πρώτο στη Ρωσία) εκτεταμένο πάρκο κατά τα αγγλικά πρότυπα. Στην είσοδο του πάρκου τοποθετείται μια αψίδα, δώρο της Αικατερίνης στον κόμη, για τη συνεισφορά του στην αντιμετώπιση της επιδημίας πανώλης που λίγο νωρίτερα μάστιζε τη Μόσχα.
Μετά το θάνατο του Ορλώφ (1783) η Αικατερίνη αγοράζει το κάστρο από τους κληρονόμους του και το χαρίζει στο γιο της, μετέπειτα αυτοκράτορα Παύλο Α'. Ο Παύλος, επηρεασμένος από το νεοκλασικισμό, ανακαινίζει τμήμα του παλατιού και εμπλουτίζει το πάρκο με γέφυρες, πύλες, κιόσκια και μικρά κτήρια. Μετά τον Παύλο το παλάτι ερημώνει για κάποιες δεκαετίες, ώσπου που στα τέλη του 19ου αι. ο Αλέξανδρος Γ' το χρησιμοποιεί ως κύρια κατοικία του. Εκεί περνά τα πρώτα χρόνια του ο τελευταίος τσάρος, ο Νικόλαος Β'.
Το Μάιο του 1918, μετά την επικράτηση της Οκτωβριανής Επανάστασης, γίνεται κρατική ιδιοκτησία και μετατρέπεται σε μουσείο. Για τον πλούτο του το μουσείο αποκαλείται Μικρό Ερμιτάζ. Τα περισσότερα εκθέματά του κλάπηκαν από τους Γερμανούς πολιορκητές του Λένινγκραντ κατά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.Σήμερα το κάστρο της Γκάτσινα είναι ένας από τους κύριους τουριστικούς προορισμούς της ενδοχώρας της Αγίας Πετρούπολης.