Albotinski Manastir

 Medieval / Middle Ages (en), cultural heritage / national heritage (en), интересантно место, 13th century construction (en), cave church/monastery (en)

Albotinski Manastir u steni (takođe poznat kao Albutinski manastir) je neaktivan srednjevekovni manastir u steni na teritoriji Kulske eparhije u Vidinskoj episkopiji, smešten u oblasti Albotina (Albutin) duž reke Topolovec između sela Topolovec Gradec i Rabrovo, u blizini sela Delejna. Do Albutinskog manastira u steni, tačnije do podnožja stene u kojoj je on izdubljen se može doći kolima krećući od grada Vidina ili od grada Kule. Do samog manastira se može doći veoma strmom, uskom peščanom stazom, na čijem početku je napravljena slavina, pod nazivom "Hajduk česma".
Manastir se nalazi visoko u steni, u čijem podnožju se širi široka livada, koja se natapa vodom iz prelepe fontane a koja je ranije korišćena za polivanje voća i povrća u bašti manastira; prekoputa njega su Svarliška brda, gde postoje ostaci srednjovekovnog zamka. On pruža izuzetan pogled. Naziv "Albotina" potiče od izumrlog sela sa istim imenom koje se pominje u zabelešci Vidinskog "kadije" iz 1560 u izmenjenom obliku "Altovin." U masivu na severnoj strani reke je podignut manastir, korišćenjem prirodnih plitkih pećina i potkapina i sobe a nadgrađene spolјašnje fasade i zidovi su dodatno izdubljeni. Kompleks je izgrađen na nadmorskoj visini od oko 25 metara. Budući da je bio lako dostupan, u kasnijem dobu manastir je služio kao sklonište za stočare i kamenoresce, a lovci na blago su ga plјačkali i uništavali.
Ovo je jedini manastir u Vidinu, koji je kao celina - hram, zvonik i prostor za stanovanje (tri jedinice) monaha (sa izgrađenim hodnikom ispred) isklesan u steni. Čak i danas, u ovim jedinicama su sačuvani slabi ostaci crkvenog slikarstva različitih svetaca sa slovenskim natpisima.
Nije poznato ime manastirske crkve, ali se pretpostavlјa da je bila posvećena Vaskrsenju Hristovom, zbog sačuvane tradicije čak do današnjeg dana da se na drugi dan Uskrsa u podnožju manastira održavaju sabori i igra oro u znak sećanja na mrtve. Ovaj običaj veoma poštuju Vlasi, koji dolaze sa portretima svojih umrlih rođaka i vešaju ih na granama prastarog drveta na livadi ispod manastira. Svako od ora koja se igraju do podneva je za određenu mrtvu osobu, a posle podne lјudi igraju za žive. Bugari i Vlasi beru jasenak i daju po jednu stabljiku za svakog umrlog.
Albotinski manastir je bio aktivan u 14. veku, kao što se vidi iz sačuvanih fragmenata fresaka i natpisa i ukrasa (minđuše, narukvice, vrpce) koji su nađeni u 29. otkrivenih hrišćanskih grobnica. Njegove crkvene slike i same prostorije, koje su veoma slične manastirima u steni i podrumima širom srednjovekovnih gradova Red, Varna (Aladžanski manastir) i Oveh (sada Provadiia) takođe nepogrešivo ukazuju na drugu polovinu XIII ili početak XIV veka . Veliki broj grobnica običnih ljudi, zajedno sa sveštenstvom ukazuje na to da je manastir bio poštovano i želјeno mesto počivališta svojih donatora. Među malim brojem istorijskih ličnosti izraženo je pominjanje već iščezlog sela Altovin u Registru Vidinskog kadije iz 1560.


www.youtube.com/watch?v=LEF74Whb2zY