Trg Mladenaca (Нови Сад)

 трг  Add category

Trg Mladenaca u Novom Sadu nalazi se iza stare zgrade novosadske Pošte.

Dugo je vremena ovo mesto bilo ne uređeno da bi prave konture trga zadobilo tek u drugoj polovini 18. veka. Krajem 18. veka (1797.) ovde je iskopan bunar do kojeg se prostirala pijaca iz centra grada. Kraće vreme se na trgu nalazila i Žitna pijaca kada se ovaj prostor nazivao Brašnarski trg, odnosno Trg brašnarske vage. Nakon uklanjanja Žitne pijace prostor se uređuje i menja ime, Jelisavetin (Eržebet), Vilsonov, te Lenjinov trg, da bi na kraju poneo današnje ime Trg mladenaca po Matičarskom zdanju koje se nalazi na njemu.

U Buni 1849. godine stradali su gotovo svi objekti na trgu, a za njegovu obnovu velike zasluge nosi župan Feliks Parčetić koji na ovom mestu podiže velelepnu palatu rezidencijalnog tipa. Palata je urađena u sjajnom klasicističkom stilu i na njenoj fasadi još uvek je uočljiv plemićki grb porodice Parčetić. Danas se u ovoj palati nalazi Matičarski ured (Trg mladenaca br. 7). Pored Parčetićeve palate, u broju 5, nalazi se zgrada nekadašnje Trgovačke akademije, danas Ekonomsko-trgovačko-turističko-ugostiteljska škola "Svetozar Miletić", najveća škola ovih profila u zemlji.

U zgradi današnje stare Pošte nalazio se znameniti hotel “Centra” izgrađen krajem 19. veka u stilu klasicizma i neorenesanse. Ispred ovog hotela nalazila se prostrana letnja bašta, tzv. "saletl teras", opkoljena zelenilom i "debelim lado". U njoj su leti bile priređivane igranke za mladež. Uz baštu se nalazila i stanica fijakera. Nakon probijanja bulevara Kraljice Marije zgrada je pretvorena u Poštu a ispred nje, fasadom okrenuto ka Bulevaru, niklo je i novo modernističko zdanje Pošte.

Sigurno najupečatljiviji i najlepši objekat na Trgu je Adamovićeva palata koja je pripadala bogatoj i uglednoj varoškoj porodici Adamović, čuvenoj po proizvodnji kvalitetnog vina i konjaka (Adamovićevi vinogradi nalazili su se na mestu današnjeg dela grada zvanog Telep).

Palata se nalazi na Trgu mladenaca broj 4-6. Podignuta je 1911. godine kao prva novosadska trospratnica sa dva ulaza, lokalima u prizemlju i velikim i luksuznim stanovima na spratovima. Zgradu su projektovali Geza Markuš i Friđeš Špigel, arhitekte iz Pešte. Predstavlja sasvim originalno delo arhitekture na našim prostorima. Na njoj se ogleda uticaj mađarske secesije ali i modernistički duh koji posebno karakteriše krovnu konstrukciju sa gaudijevskim odžacima (Antonio Gaudi, arhitekta iz Barselone poznat po originalnim modernističkim zdanjima).

U prizemlju, u lokalu na uglu nalazila se veoma posećena kafana “Elita” koja beleži najbolje poslovanje u vreme gazdovanja Žige Mezeija koji uvodi po prvi put u varoši služenje bele i crne turske kafe, obezbeđuje štampu za goste, igranje šaha i bilijara, i kao najvažnije uveo je cigansku muziku kojoj je štimung davao uvaženi majstor Deže Kekenji. Beleži se da su u Eliti svirane sjajne mađarske ciganske romanse, igrao se čardaš i širile često melodije starih ruskih pesama. Danas se na mestu Elite nalazi restoran “Marina” sa sjajnim rustičnim ambijentom i nezaboravnim tamburašima.