Πηγή Αλμυρού

 λίμνη, river source (en), μνημείο της φύσης

Η πηγή του Αλμυρού στη βορειοανατολική άκρη του Ψηλορείτη, που απέχει μόλις μερικές εκατοντάδες μέτρα από τη θάλασσα και την πόλη του Ηρακλείου, προσφέρει τη μεγαλύτερη ποσότητα νερού της Κρήτης, κατευθείαν στη θάλασσα μέσω του ομώνυμου ποταμού. Το νερό της είναι υφάλμυρο επειδή κάπου βαθιά στη γη ανακατεύεται με θαλασσινό.
Δύο είναι οι χώροι τροφοδοσίας της. Η οροσειρά του Ψηλορείτη και τα οροπέδια του, όπως η Νίδα, από όπου το νερό του χειμώνα μπορεί να φτάσει στην πηγή μέσα σε εννέα ώρες, και η άλλη τα γύρω βουνά. Το μεγαλύτερο μέρος του νερού προέρχεται από τις καταβόθρες του Ψηλορείτη, απ’ όπου μέσω υπόγειων ποταμών (σπηλαίων) και σε μεγάλο βάθος καταλήγει προς την πηγή. Εκεί ένα μεγάλο ρήγμα, το ρήγμα Τυλίσου – Κρουσώνα που οριοθετεί τον Ψηλορείτη από την πεδιάδα του Ηρακλείου, παγιδεύει το νερό «αναγκάζοντάς» το να ανέβει στην επιφάνεια, αναμεμειγμένο ήδη με το θαλασσινό.
Η παροχή της πηγής κυμαίνεται από 3 έως 40 κυβικά μέτρα το δευτερόλεπτο. Στην έξοδό του έχει σχηματιστεί μια μικρή τεχνητή λίμνη από την οποία ξεκινά το ομώνυμο ποτάμι που καταλήγει στη θάλασσα. Είναι αξιοσημείωτο ότι την αρχή της άνοιξης, που η πηγή έχει τη μέγιστη παροχή της, το νερό είναι σχεδόν πόσιμο.
Ο ποταμός εκβάλει στην παραλία της Αμμουδάρας και δημιουργεί έναν από τους σημαντικότερους υδροβιότοπους της Ανατολικής Κρήτης. Στον υγροβιότοπο του Αλμυρού μπορεί κανείς να συναντήσει πλήθος πουλιών, ανάλογα την εποχή, όπως και συστάδες του χαρακτηριστικού φοίνικα του Θεόφραστου (Phoenix theophrasti) που υπάρχει μόνο στην Κρήτη και σε μια τοποθεσία στη νοτιοανατολική Τουρκία.