Η Παναγία η Καστριώτισσα, γνωστή ως Κουμπελίδικη (Καστοριά)

Greece / Kastoria / Καστοριά
 μεσαιωνικό, βυζαντινό, διατηρητέο κτήριο, 10th century construction (en), Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία, Η ορθόδοξη εκκλησία

Η Παναγία η Καστριώτισσα, γνωστή ως Κουμπελίδικη, αρχές του 11ου αι. (1020-1025) κατά την επικρατέστερη άποψη Krautheiemer, Wharto-Epsteinπου βασίζεται στο ιστορικό γεγονός της λήξης των επιχειρήσεων (1019) για την εκδίωξη των Βουλγάρων από τον Αυτοκράτορα του Βυζαντίου Βασίλειο Β΄ Βουλγαροκτόνο. Είναι η μοναδική εκκλησία της Καστοριάς με τρούλο και η μοναδική με την απεικόνιση της Αγίας Τριάδας.

Επίσης είναι ο μοναδικός ναός της Καστοριάς, τρίκογχος εγγεγραμμένος σε τετράγωνο. Το τετράγωνο καλύπτεται με κυκλικό τρούλο, που είναι υπερβολικά ψηλότερος σε σχέση με τις συνολικές διαστάσεις του κτίσματος. Στο εσωτερικό του σώζονται τοιχογραφίες του 13ου αιώνα και δύο ακόμη στρώματα προστέθηκαν τον 15ο και τον 17ο αιώνα.

Ο ναός δεν είναι γνωστό πότε κτίστηκε. Η κατασκευή του ναού έχει τοποθετηθεί από τα μέσα του 9ου αιώνα μέχρι τις αρχές του 11ου αιώνα, μετά την ανακατάληψη της Καστοριάς από τους Βυζαντινούς το 1020. Ο ναός αρχικά κτίστηκε ως τρίκογχος με νάρθηκα στα δυτικά. Ο εξωνάρθηκας προστέθηκε τον 15ο αιώνα, ο οποίος, σύμφωνα με τον Αναστάσιο Ορλάνδο αρχικά ήταν στεγασμένος με θόλο, ο οποίος όμως κατέρρευσε και αντικαταστάθηκε από ξύλινη οροφή. Στις εξωτερικές τοιχογραφίες υπάρχει ο χορός της Σαλώμης (1496), που θεωρείται αρκετά σπάνια τοιχογραφία.Οι παλαιότερες τοιχογραφίες στο εσωτερικό του ναού χρονολογούνται την περίοδο 1260-1280 και με βάση την ογκώδη τεχνοτροπία τους εντάσσονται στην παλαιολόγεια αναγέννηση. Οι τοιχογραφίες περιλαμβάνουν σκηνές από το βίο της Θεοτόκου, όπως το Γενέσιο, τα Εισόδια, το Ύδωρ Ελέγξεως, η Μνηστεία και η Κοίμηση. Ιδιαίτερη, λόγω της σπανιότητάς της, είναι η απεικόνιση της Αγίας Τριάδας στην καμάρα του εσωνάρθηκα και απεικονίζει τον Χριστό Παντοκράτορα να κρατάει δόξα με το άγιο Πνεύμα με την μορφή περιστεριού.
Κοντινές πόλεις:
Συντεταγμένες:   40°31'5"N   21°16'7"E

Σχόλια

  • Την πρόσοψη της Παναγίας της Κουμπελίδικης σε φωτογραφία που να φαίνονται καθαρά όλες οι τοιχογραφίες μήπως την έχει κανείς;
Το άρθρο αυτό τροποποιήθηκε τελευταία 1 έτος πριν