میدان امام - نقش جهان (اصفهان)

Iran / Esfahan / اصفهان
 میدان, پارک, تاریخی, بازار, مکان دیدنی, میراث جهانی یونسکو

میدان امام دومین میدان بزرگ دنیا مجموعه بزرگی از ساختمان‌های مسجد امام، مسجد شیخ لطف الله و عالی قاپو وبازار سنتی اصفهان می باشد که از آثاردوره صفوی به معماری علامه شیخ بهایی در شهر اصفهان مجموعه ای از دو مسچد بسیار زیبای امام و مسجد شیخ لطف الله مجموعه حکومتی عالی قاپو ومیدان ورزش وتمرین نظامی بوده که به مجموعه بازا ر متصل بوده و در عین حال دور میدان فروشگاههای ساخت و فروش صنایع دستی می باشدودر کشور ایران است
معرفی:
میدان امام (نقش جهان) در تاریخ ۸ بهمن ۱۳۱۳ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد و در اردیبهشت ۱۳۵۸ جزء نخستین آثار ایرانی بود که به‌عنوان میراث جهانی یونسکو نیز به ثبت جهانی رسید.
بناهای تاریخی موجود در میدان نقش جهان شامل عالی‌قاپو، مسجد جامع عباسی، مسجد شیخ لطف‌الله و سردر قیصریه است. علاوه بر این بناها دویست حجره دو طبقه پیرامون میدان واقع شده‌است که عموما جایگاه عرضه صنایع دستی اصفهان می‌باشند.
تا پیش از دوره صفویه، در جایگاه کنونی این میدان، باغی به نام نقش جهان وجود داشته‌است. این باغ، نام خود را از شهری در آذربایجان گرفته که اینک به نام نخجوان خوانده می‌شود. حمدالله مستوفی درباره این شهر گفته‌است: «شهری خوش است که آن را نقش‌جهان خوانند و اکثر عمارات آن از آجر است» این میدان که در فهرست میراث جهانی با نام میدان شاه ثبت شده‌است، در زمان ساخت و در تقابل با میدان کهنه که مسجد جامع در آن قرار داشت، میدان نو نامیده می‌شد. امروزه نام رسمی این میدان، میدان امام است.
ویژگی‌ها و مختصات:
میدان امام ( نقش جهان)، میدانی مستطیل شکل به درازای ۵۰۷ متر و پهنای ۱۵۸ متر در مرکز شهر اصفهان است.
جهت قرارگیری طول میدان نسبت به محور شمال-جنوب، زاویه ۱۱/۲۵ درجه و با جهت قبله زاویه‌ای دقیقاً ۱۳۵ درجه(۹۰+۴۵) می‌سازد. با توجه به وجود دو بنای مذهبی (مسجد شیخ لطف‌الله و مسجد جامع عباسی) در اضلاع جنوبی و شرقی، برگزدین چنین جهتی برای میدان معقول و دارای یک رابطه هندسی پیوسته‌است.
پیرامون میدان دویست حجره دو طبقه قرار دارد. افزون بر آن چهار بنای عالی‌قاپو، مسجد جامع عباسی، مسجد شیخ لطف‌الله و سردر قیصریه نیز در میانه چهار ضلع این مستطیل ساخته شده‌اند.

تاریخچه
پیش از آن‌که شهر اصفهان به پایتختی ایران صفوی برگزیده شود در محل این میدان باغی گسترده وجود داشته‌است بنام «نقش جهان». این باغ همچنین محل استقرار ساختمان‌های دولتی و کاخ فرمانروایان تیموری و آق‌قویونلوها بود. در آن زمان بخش میْدانی باغ، «درب کوشک» نام داشت. این بخش در ضلع غربی میدان نقش جهان امروزی و در محل ساخت کاخ عالی قاپو قرار داشته‌است.
در دوران سلجوقیان، دست کم بخشی از باغ نقش جهان بنام به میدان «کوشک» بوده‌است. دستگیری برکیارق از سوی برادرش محمود در این میدان رخ داده‌است. همچنین میدان کوشک، جایگاه اعدام محکومان به اعدام و برگزاری برخی از آیین‌های رسمی همچون جشن نوروز بوده‌است.
از ابتدای سلطنت شاه عباس اول، سطح میدان در اندازه بسیار بزرگتر از میدان کوشک سابق تسطیح شده و بارها آیین چراغانی و آتش‌بازی در آن برپا شده‌است. منابع گوناگون، بنای به شکل فعلی را در دوره سلطنت شاه عباس اول و به سال ۱۰۱۱ قمری دانسته‌اند. احتمال دارد که بنای این میدان از روی نقشهٔ میدان حسن پاشا در تبریز برداشت شده باشد. استاد محمدرضا و استاد علی‌اکبر اصفهانی، نام دو تن از معمارانی است که میدان را طرح ریزی نموده و آن را به شکل فعلی بنا نهاده‌اند. نام این دو معمار بر سردر بناهای پیرامونی میدان به چشم می‌خورد.

فکر تاریخ کرد راغب و گفت شد در کعبه در صفاهان باز
با محاسبهٔ حروف ابجد مصراع دوم این شعر تاریخ اتمام ساخت (۱۰۴۶) به دست می‌آید. در طول دوران ساخت میدان و پس از آن در سراسر دوران صفویه، میدان زنده و فعال بوده، لیکن در دوران شاه سلیمان و شاه سلطان حسین، به تدریج از رسیدگی به میدان خودداری شده‌است. در ایام سلطنت شاه سلطان حسین، جوی‌های آب به تدریج راکد شده و آخرین درختان باقیمانده از درختانی که شاه عباس به دست خود کاشته بود، خشکیده‌اند.

در دوره قاجار، این میدان نیز مانند سایر بناهای تاریخی اصفهان مورد بی‌توجهی قرار گرفت. بخش‌هایی از میدان در طول دوران آشفتگی ایران از حمله اشرف افغان تا استقرار حکومت قاجاریه، تخریب گردید. بخش‌هایی نیز از جمله عمارت نقاره‌خانه در دوره قاجار از میان رفت. از زمان حکومت رضا شاه تا امروز، کار مرمت و بازسازی این ابنیه بطور مداوم ادامه دارد.

ابنیه پیرامونی
در پیرامون میدان، مشهورترین و عظیم‌ترین بناهای تاریخی اصفهان مانند مسجد جامع عباسی یا مسجد شاه (در ضلع جنوبی)، مسجد شیخ لطف‌الله (در ضلع شرقی)، عمارت عالی‌قاپو (در ضلع غربی) و سردر قیصریه (در ضلع شمالی) ساخته شده‌است. اطراف میدان را چهار بازار بزرگ احاطه کرده‌اند. عایدات چهار بازار اطراف میدان، در سال ۱۰۱۷ قمری وقف چهارده معصوم شده‌است. همزیستی ابنیه تجاری با ساختمان‌های حکومتی و مذهبی و همچنین وجود قدیمی‌ترین دروازه بازی چوگان جهان در میانه میدان از جاذبه‌های معماری میدان است
شهرهای نزدیک:
  32°39'28"N   51°40'38"E :مختصات

نظرات

  • I think it should be in the list of the 7 world wonders!
  • میدان نقش جهان یکی از بزرگترین میدان های تاریخی جهان است که با معماری بسیار زیبا خود گردشگران زیادی را به سمت خود می کشاند و استخر بسیار بزرگی در وسط آن قرار دارد
  • مطالب عالی بود
  • میدان نقش جهان هم مثل خلیج همیشه فارس زیباست
  •  8 کیلومتر
  •  20 کیلومتر
  •  32 کیلومتر
  •  34 کیلومتر
  •  36 کیلومتر
  •  38 کیلومتر
  •  38 کیلومتر
  •  69 کیلومتر
  •  90 کیلومتر
  •  155 کیلومتر